Różaniec w innych religiach? Modlitwa ponad religijnymi granicami

Na całym świecie ludzie modlą się używając tak zwanych sznurów modlitewnych. Jednym z nich jest różaniec, którego używamy w Kościele katolickim. Ale taki rodzaj modlitwy istnieje także w innych tradycjach duchowych.

Różańce protestanckie

Niektórzy protestanci zdecydowanie odrzucają taką formę modlitwy mówiąc, że to jest po prostu wielomówstwo, którego Bóg nie chce na modlitwie. Ale w niektórych denominacjach istnieją protestanckie odmiany modlitwy różańcowej praktykowane przez całe grupy albo pojedyncze osoby. Istnieją dwie odmiany takiej modlitwy.  

Różaniec luterański, inaczej nazywany różańcem jezusowym lub różańcem postnym. Początki tej modlitwy widzi się u Marcina Chemintza, niemieckiego luterańskiego teologa z XVI wieku. Wygląda podobnie jak tradycyjny różaniec katolicki, z tym, że zamiast Zdrowaś Mario odmawia się Modlitwę Jezusową: Panie Jezu Chryste, Synu Boży, zmiłuj się nade mną grzesznikiem.

>>> „Zdrowaś Mario” to znaczy: „Kocham Cię” 

Dzieli się na trzy części: radosną, bolesną i chwalebną. Z wyjątkiem 2 tajemnic chwalebnych są one takie same jak w Kościele katolickim. Różnice wynikają z teologii ewangelikalnej. W Kościele katolickim jest 4. tajemnica chwalebna – Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny, a w różańcu luterańskim rozważane jest Świętych obcowanie. Natomiast zamiast 5. tajemnicy chwalebnej – Ukoronowanie Najświętszej Maryi Panny na Królową Nieba i Ziemi rozważana jest tajemnica: Niebiańskie Jeruzalem.

Różaniec anglikański, czyli tak zwany różaniec episkopalny. Powstał w 1980 roku w Kościele episkopalnym w USA z inspiracji Lynna Baumana. Rozpoczyna się znakiem krzyża i wezwaniem: Boże, wejrzyj ku wspomożeniu memu. Panie, pośpiesz ku ratunkowi memu. Chwała Ojcu…  

Następnie odmawia się 4 razy: Święty Boże, Święty Mocny, Święty Nieśmiertelny, zmiłuj się nad nami oraz 28 razy: Panie Jezu Chryste, Synu Boży, zmiłuj się nade mną, grzesznikiem. Na zakończenie odmawia się: Ojcze nasz i Błogosławmy Panu. Bogu niech będą dzięki.

Różańce prawosławne

W prawosławiu istnieje kilka odmian tak zwanych sznurów modlitewnych, miedzy innymi: czotki, komboskiony, lestowki.   

Zasadniczą modlitwą, która odmawia się na tych sznurach, jest Modlitwa Jezusowa pochodząca z Biblii: Jezusie, Synu Dawida, ulituj się nade mną (Łk 18,38.39). Za sprawą bestsellerowej książki, „Opowieści pielgrzyma”, Modlitwa Jezusowa jest znana także w zachodnim chrześcijaństwie: wśród katolików i protestantów. Wymieniona jest w najnowszym Katechizmie Kościoła Katolickiego, wydanym za pontyfikatu św. Jana Pawła II. 

>>> Co zrobić, żeby różaniec nie nużył?

Czotki zwykle składają się ze 100 węzełków niepodzielonych lub podzielonych na 4 części po 25 węzełków. Są też takie po 30 lub 33 węzełki, wtedy są na 3 części po 10 lub 11 węzełków. Dziesiątki są oddzielone od siebie separatorem, czyli koralikiem, który nie służy do modlitw. Ma jedynie rolę estetyczną. Końcówki sznura połączone są ze sobą, łączy je krzyż grecki lub pomponik z frędzelkami, zwany kitką. Z reguły są zrobione z wełny lub cienkiego sznurka, żeby przesuwanie nie powodowało żadnego odgłosu.

Liczba węzełków ma znaczenie symboliczne: 100 węzełków nawiązuje do liczby 10 pomnożonej przez 10 i odnosi się do 10 Przykazań Bożych. 30 węzełków to 30 lat Jezusa Chrystusa, które spędził w ukryciu domu w Nazarecie do momentu, w którym przyjął chrzest pokuty z rąk świętego Jana Chrzciciela. 30 węzełków to też nawiązanie do duchowych stopni drabiny do nieba opisanej w dziele mistycznym świętego Jana Klimaka – „Drabina do Nieba”. Natomiast czotki złożone z 33 węzełków symbolizują 33 lata, które przeżył Jezus. 

Czotki mogą też służyć do liczenia innych modlitw i formuł chrześcijańskich, na przykład: Boże, wejrzyj ku wspomożeniu memu. Panie, pośpiesz ku ratunkowi memu (Ps 70,2). Czasami bywają także używane do liczenia pokłonów.  

Lestowka od staroruskiego lestwica czyli drabina. Przed chwilą wspomnieliśmy, że to nawiązanie do drabiny mistycznej. Ten rodzaj sznura modlitewnego używany jest przez staroobrzędowców do odmawiania 111 razy Modlitwy Jezusowej. Składa się z wałeczków (żeberek) na skórzanej tasiemce (pasku) i ma symbolizować „Drabinę raju”.

Islam

W innych religiach istnieje tradycja modlitwy na sznurze modlitewnym. W islamie są to: Tasbih, Misbaha, Masbaha, Subha. Używa się ich do odmawiania 33 razy lub 3-krotności tej liczby, czyli 99 razy jednego z atrybutów Boga, (Allaha).

 Zazwyczaj wykonywane są z drewnianych paciorków, ale także z innych materiałów, na przykład z kości słoniowej.

Buddyzm

W buddyzmie istnieje tak zwana mala. W sanskrycie to słowo oznacza wieniec lub naszyjnik. Składa się ze sznurka, na który nawleczone są okrągłe korale. W tradycyjnej, dużej mali znajduje się 108 korali z drewna (z drzewa sandałowego lub korzenia lotosu), kamienia, kryształu, kości lub tworzywa sztucznego.

Mądrość różańca ponad granicami

Można w tym wyczytać pewną mądrość. Każdy człowiek nosi w sobie potrzebę modlitwy, poszukiwania Boga, spotkania z Nim. Chociaż różne religie różnią się sposobami, którymi szukają Boga, to jednemu nie da się zaprzeczyć. Człowiek bez Boga czuje się niepełny, dlatego Go tak usilnie poszukuje. 

>>> Ocaleją ci, którzy odmawiają różaniec

Zobacz także