Supraśl: do Muzeum Ikon trafiły XVII-wieczne rajskie wrota

Działające w Supraślu k. Białegostoku Muzeum Ikon wzbogaciło swoją kolekcję o XVII-wieczne tzw. rajskie wrota – charakterystyczny element każdego ikonostasu. Zabytek można oglądać tylko przez trzy dni zanim trafi on do niezbędnej konserwacji. Placówka prowadzić też będzie badania naukowe dotyczące historii tego eksponatu.

Rajskie (carskie) wrota to główne, dwuskrzydłowe drzwi ikonostasu w jego środkowej części, które otwierane są tylko podczas nabożeństw. Nazywane są również Bramą Królewską, Świętą Bramą, Królewskimi Wrotami i Świętymi Wrotami.

Muzeum Ikon, które od kilkunastu lat działa w zabudowaniach męskiego klasztoru prawosławnego Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Supraślu, jest oddziałem Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. W zbiorach ma jedną z najbogatszych w Polsce kolekcji ikon z XVIII, XIX i XX w. (część odebrano przemytnikom na granicy i po zakończeniu postępowań sądowych mogły trafić do muzeum), a także unikatowe XVI-wieczne freski.

>>> Ikony na fragmentach skrzynek po amunicji [GALERIA]

Do tej pory placówka nie miała w swoich zbiorach rajskich wrót – ważnego elementu związanego z przestrzenią świątyń obrządku wschodniego.

XVII-wieczny zabytek udało się znaleźć i kupić w jednym z krakowskich antykwariatów – poinformowała PAP kierownik supraskiego muzeum Ewa Zalewska. Wrota, które trafiły do antykwariatu, pochodzą od osoby prywatnej, najprawdopodobniej zostały zakupione przez tę osobę za granicą; nie figurują w bazie dzieł zaginionych prowadzonej przez resort kultury i dziedzictwa narodowego. To dofinansowanie z tego ministerstwa pozwoliło kupić zabytek za 50 tys. zł.

>>> Krzyż oraz ikona, symbole ŚDM przyjadą ponownie do Polski

Jak podkreśliła Ewa Zalewska, kupione do kolekcji rajskie wrota cechuje przede wszystkim bogata ażurowa snycerka, niegdyś wielobarwnie polichromowana, obecnie pokryta warstwami przemalowań. Na odwrocie widoczne są ślady zastosowanych narzędzi snycerskich oraz osadzone, kute zawiasy, na których niegdyś wrota zamocowane były w ikonostasie.

Zabytek wymaga konserwacji, która w pełni przywróci jego walory, dlatego eksponowany jest na razie tylko od piątku do niedzieli. Muzeum Ikon w Supraślu zamierza też przeprowadzić badania, by ustalić m.in. historię przedmiotu, od momentu jego powstania do czasów obecnych.

Zobacz także