W jakich Kościołach katolik może przystąpić do sakramentów?

Katolicy rzymscy mogą pod pewnymi warunkami przystąpić do trzech sakramentów w Kościele prawosławnym, starożytnych Kościołach orientalnych, Kościele polskokatolickim i Kościele starokatolickim Mariawitów – powiedział PAP ks. prof. Sławomir Pawłowski z KUL.

Pod hasłem „Będziesz miłował Pana, swego Boga…, a swego bliźniego jak siebie samego” w dniach od 18 do 25 stycznia przebiega w Kościele Tydzień Powszechnej Modlitwy o Jedność Chrześcijan. W niektórych diecezjach jest tylko jedno wydarzenie ekumeniczne, w innych – nawet kilkanaście rozłożonych na wiele dni. Centralne nabożeństwo w Polsce odbędzie się 21 stycznia w polskokatolickiej katedrze Świętego Ducha w Warszawie.

Tradycją nabożeństw ekumenicznych jest gościnna wymiana kaznodziei. Są jednak Kościoły, gdzie nie zobaczymy przy ambonie duchownego innego wyznania. „Wszystko zależy od dyscypliny liturgicznej danego Kościoła” – powiedział PAP sekretarz Rady KEP ds. Ekumenizmu ks. dr. hab. Sławomir Pawłowski SAC.

„Jeśli na przykład liturgia prawosławna czy nabożeństwa w tym Kościele nie przewidują możliwości kazań przedstawicieli innych wyznań chrześcijańskich, to należy to respektować” – wyjaśnił.

>>> Sakramenty, czyli o obecności Jezusa w Kościele

Zwrócił uwagę, że „w Kościele katolickim prawo kanonicze zakazuje głoszenia podczas mszy św. kazań duchownym niekatolickim”. „Mogą oni jedynie na zakończenie eucharystii powiedzieć słowo. Natomiast prawo zezwala im na wygłoszenie kazania w czasie różnego rodzaju nabożeństw czy liturgii godzin (jutrzni, nieszporów, komplety).

Ks. Pawłowski powiedział, że „w Kościele katolickim ksiądz nie może udzielić komunii św. innym chrześcijanom, poza specjalnymi wypadkami wskazanymi przez Kodeks prawa kanonicznego, ponieważ sakramenty są nie tylko narzędziami jedności, ale również znakami istniejącej już jedności”.

Poinformował, że rzymski katolik w sposób ważny może przyjąć trzy sakramenty: pokuty i pojednania, eucharystii oraz namaszczenia chorych w Kościele prawosławnym, starożytnych Kościołach orientalnych np. koptyjskim, etiopskim czy ormiańskim, Kościele Polskokatolickim oraz Kościele Starokatolickim Mariawitów. Warunkiem przystąpienia do nich w tych kościołach jest brak dostępu do własnego (katolickiego) szafarza lub jeśli jest to bardzo trudne oraz kiedy nie jest to wyrazem obojętności na przynależność kościelną czy też celowym wprowadzaniem kogoś w błąd, co do tej przynależności” – powiedział sekretarz rady KEP ds. ekumenizmu.

„Ilekroć domaga się tego konieczność lub zaleca prawdziwy pożytek duchowy i jeśli nie zachodzi niebezpieczeństwo błędu lub indyferentyzmu, wolno wiernym, dla których fizycznie lub moralnie jest niemożliwe udanie się do szafarza katolickiego, przyjąć sakramenty pokuty, Eucharystii i namaszczenia chorych od szafarzy niekatolickich tego Kościoła, w którym są ważne wymienione sakramenty” – czytamy w Kodeksie prawa kanonicznego.

Kierownik sekcji ekumenizmu KUL przyznał, że „pewne obiekcje udzielenia sakramentów rzymskim katolikom może mieć strona prawosławna”. „Kościoły Wschodnie są z reguły bardziej restrykcyjne w tym względzie niż Kościół katolicki” – zauważył profesor KUL.

Podkreślił, że katolicy nie mogą prosić o te sakramenty duchownego protestanckiego, ponieważ Kościół katolicki z zasady nie uznaje święceń (ordynacji) protestanckich duchownych za święcenia kapłańskie.

Przyznał, że trudność dotyczy również duchownych anglikańskich, których święcenia papież Leon XIII w 1896 r. orzekł „za niebyłe i nieważne”.

>>> Sakramenty nie są obowiązkowe [FELIETON]

Zgodnie z Kodeksem prawa kanoniczego, szafarze katoliccy mogą im udzielić sakramenty: pokuty, eucharystii i namaszczenia chorych np. protestantom, „jeśli istnieje niebezpieczeństwo śmierci albo przynagla inna poważna konieczność, uznana przez biskupa diecezjalnego lub Konferencję Episkopatu, gdy jednocześnie nie mogą oni udać się do szafarza swojej wspólnoty i sami o nie proszą, gdy do ich przyjęcia są odpowiednio przygotowani i odnośnie do tych sakramentów wyrażają wiarę katolicką”.

„W tym ostatnim warunku, nie pytamy o całość wiary katolickiej (np. prymat papieża, kult świętych, modlitwę za zmarłych), ale tylko o istotne treści dotyczące sakramentów, np. realną obecność Chrystusa w eucharystii czy odpuszczenie grzechów w sakramencie pokuty” – wyjaśnił ks. prof. Pawłowski.

Kościoły w Polsce 23 stycznia 2001 r. podpisały w Warszawie wspólną deklarację o wzajemnym uznaniu chrztu. Sygnatariuszami było 6 Kościołów członkowskich Polskiej Rady Ekumenicznej: Kościół Ewangelicko-Augsburski, Kościół Ewangelicko-Metodystyczny, Kościół Ewangelicko-Reformowany, Kościół Polskokatolicki, Kościół Starokatolicki Mariawitów, Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny oraz Kościół katolicki (zarówno obrządku łacińskiego, czyli rzymskokatolicki, jak i ukraińsko-bizantyjskiego, czyli greckokatolicki).

>>> Sakramenty dla osób rozwiedzionych w ponownych związkach? Odpowiedź Watykanu na dubia kard. Dominika Duki

Materiały do ekumenicznych modlitw zostały przygotowane w tym roku przez zespół ekumeniczny z Burkina Faso, koordynowany przez Wspólnotę Chemin Neuf.

Ofiary zbierane w trakcie nabożeństw zostaną przekazane na projekt „Pojednanie w Europie – zadanie Kościołów w Ukrainie, Białorusi, Polsce i Niemczech, w którym od ponad 25 lat biorą udział oficjalni przedstawiciele Kościołów ewangelickich, prawosławnych i rzymskokatolickiego z państw projektu”.