Wartość Maryi, matki Jezusa w islamie

Dla chrześcijan Maryja jest najważniejszą kobietą w historii świata. Podobnie jest w islamie. Przypomina o tym Koran. Przyjrzyjmy się wybranym wersetom, które mówią, jak wielkim powinno się ją darzyć szacunkiem – pisze Edyta Chadid, żona poznańskiego imama.

Zacznijmy od początku. Według Koranu, Bóg nadał prorokom, a także rodzinie Imrana, do której należała Maryja, wysoki status i rangę. W Koranie znajdziemy fragmenty, które to potwierdzają: „Bóg wybrał Adama i Noego rodzinę Abrahama i rodzinę Imrana – ponad światy!” (Koran 3: 33). Maryja jest według Koranu wnuczką Imrana. Żona Imrana, której imienia nie znajdziemy wprawdzie w Koranie, ale o której interpretatorzy Koranu mówią, że miała na imię Hanna, powiedziała, będąc w ciąży z Maryją: „Panie mój! Ja poświęcam Tobie to, co jest w moim łonie. Przyjmij to więc ode mnie, wszak Ty jesteś Słyszący, Wszechwiedzący”. (Koran 3: 35).

Powyższe słowa należy rozumieć w ten sposób, iż Hanna, już będąc w ciąży czuła, że urodzi wyjątkową osobę, która będzie służyła Bogu: „A kiedy ona urodziła (Maryję) powiedziała: »Panie mój! Oto złożyłam ją – istotę żeńską«. – A Bóg wie najlepiej, co ona (Hanna-matka Maryi) złożyła: »przecież rodzaj męski nie jest jak żeński. Nazwałam ją Marią. I oto oddaję ją i jej potomstwo Tobie pod opiekę przed szatanem przeklętym«” (Koran 3: 36).

Maria to oddawanie czci
Według interpretatorów Koranu słowo Maria (z arab. Marjam) oznacza „oddawanie czci”. Oznacza to, że już samo imię nadane córce Imrana ma wskazywać na jej wysoką rangę oraz należny w związku z nią szacunek.

Nie tylko Koran dostarcza dowodów na to, jak ważną postacią w historii ludzkości jest Maryja. Znajdziemy także sporo autentycznych relacji na ten temat, zawartych w wypowiedziach proroka Muhammada. Prorok Muhammad powiedział: „Każdego noworodka w chwili jego urodzin dotyka Szatan i wtedy wydaje on krzyk, jedynie kiedy na świat przychodziła Maria i jej syn tego krzyku nie było”. Sugeruje to, że urodziła się bez grzechu. W hadisach Ṣaḥīḥ al-Bukhārī relacjonował: „Maryja jest najlepszą kobietą, która weszła do raju”. Prorok Muhammad mówił natomiast: „Wśród najlepszych kobiet w raju jest Maria córka Imrana”.

Niezwykła łaska
Relacjonował Ahmed i Al-Hakem: „Kiedy Maryja była brzemienna, opiekę nad nią sprawował prorok Zachariasz, który miał żonę, będącą siostrą Hanny i mającą na imię Elżbieta. Na podstawie tekstów źródłowych dowiadujemy się, iż dzięki hojności Boga Maryja miała w swoim domu jedzenie, które nie występowało powszechnie na tym terenie. Z poniższego fragmentu Koranu wnioskujemy, że ta niezwykła łaska była związana z obecnością w tej rodzinie Maryi. Jej osoba stanowiła przejaw błogosławieństwa wobec tych, z którymi mieszkała: „I przyjął ją jej Pan przyjęciem pięknym i uczynił iż wyrosła wzrostem pięknym i zaopiekował się nią Zachariasz. Za każdym razem jak wchodził do niej Zachariasz do przybytku świętego, znajdował u niej zaopatrzenie. Powiedział: »O Mario! Skąd to przychodzi do ciebie?«. Ona powiedziała: »To jest od Boga«. Zaprawdę Bóg daje zaopatrzenie komu chce – bez żadnego rachunku!” (Koran 3: 37). Fragment ten ukazuje, jak wielką wartość Maryja przedstawia dla Boga. Świadczą o tym słowa: „I przyjął ją jej Pan przyjęciem pięknym”.

Dziewicza matka
W kontekście narodzenia Jezusa Koran podkreśla fakt, że Maryja zachowała dziewictwo. Czystość Maryi stanowi dla muzułmanów ogromną wartość. Dają temu wyraz w sformułowaniu „Jezus syn Maryi” (z arab. Isa Ibn Marjam), które odbiega od tradycyjnie używanych zwrotów w formie patriarchalnej (wskazujących na ojca). Ten zwrot oznacza, że Jezus narodził się bez ludzkiego ojca. W islamie przyjmuje się, że dziewictwo Maryi jest konsekwencją Bożego wybraństwa i jej czystości, nie wynika natomiast z nadprzyrodzonych cech jej dziecka, czyli Jezusa. „I oto powiedzieli aniołowie: »O Mario! Zaprawdę Bóg wybrał ciebie i uczynił cię czystą i wybrał ciebie ponad kobietami światów. O Mario! Poddaj się pokornie twemu Panu wybijaj pokłony i skłaniaj się wraz z tymi którzy się skłaniają!«”. „To należy do opowiadań o tym, co skryte, które tobie(Muhammadzie) objawiamy. Ty nie byłeś wśród nich, kiedy oni rzucali swoje trzciny, aby rozstrzygnąć, który z nich ma się opiekować Marią; i nie byłeś wśród nich, kiedy się sprzeczali. Oto powiedzieli aniołowie: »O Mario! Bóg zwiastuje ci radosną wieść o Słowie pochodzącym od Niego, którego imię Mesjasz, Jezus syn Marii. On będzie wspaniały na tym świecie i w życiu ostatecznym i będzie jednym z przybliżonych«” (Koran 3: 42-45).

Powyższe wersety stanowią dowód na to, że status Maryi w islamie odpowiada statusowi proroków. Maryja, podobnie jak prorocy, doznała objawienia oraz otrzymała misję proroczą od Boga. Podobnie jak w przypadku innych proroków, pośrednikiem pomiędzy Bogiem a Maryją był archanioł Gabriel. Maryja cieszy się w islamie statusem proroka, a zgodnie z muzułmańską tradycją zawsze, kiedy wymawiane jest jej imię, muzułmanin dodaje „Pokój z Nią”. W ten sposób muzułmanie na całym świecie wyrażają szacunek, jaki należny jest wszystkim prorokom.

Fałszywe oskarżenie
Szczególne znaczenie ma dla muzułmanów historia tzw. oskarżania Maryi, czyli zarzutów stawianych jej przez rodzinę, za domniemane niemoralne postępowanie. Zarzuty te zostały jej postawione, ponieważ w czasie, gdy stała się brzemienną, pozostawała niezamężna. Oskarżenie to stanowi tło dla cudownego zdarzenia z udziałem nowonarodzonego Jezusa, który – ku powszechnemu zaskoczeniu słuchaczy – przemawia, by stanąć w obronie matki i wskazuje na siebie jako proroka.

Czytamy w Koranie: „I będzie przemawiał do ludzi już w kołysce, a także jako dorosły; i będzie wśród sprawiedliwych. Ona powiedziała: »O Panie mój! Jakże będę miała syna skoro nie dotknął mnie żaden mężczyzna?«. Powiedział: »Tak będzie! Bóg stwarza to co chce! Kiedy On decyduje o istnieniu jakiejś rzeczy to tylko mówi: Bądź! – i to się staje«”. On nauczy go Księgi i mądrości Tory i Ewangelii i uczyni go posłańcem do synów Izraela: „Przyszedłem do was ze znakiem od waszego Pana. Ja utworzę wam z gliny postać ptaka i tchnę w niego i on stanie się ptakiem. Ja uzdrowię chorego i trędowatego i ożywię zmarłych – za zezwoleniem Boga. Ja wam opowiem, co jecie i co gromadzicie w waszych domach. Zaprawdę w tym jest znak dla was, jeśli jesteście wierzącymi! Ja przychodzę potwierdzić prawdziwość tego, co było przede mną w Torze i aby uczynić dla was dozwolonym część tego co wam było zakazane. Przyszedłem do was ze znakiem pochodzącym od waszego Pana. Bójcie się Boga i słuchajcie mnie!” (Koran 3: 46-50).

Cały rozdział o Maryi
Maryja to jedyna kobieta, której jest poświęcony cały rozdział Koranu, noszący ponadto jej imię. Jest to rozdział 19, ma 98 wersetów. Wśród nich znajdziemy wersety, w których nowonarodzony Jezus staje w obronie swojej matki, kiedy musiała ona zmierzyć się z bezpodstawnymi zarzutami cudzołóstwa, a tym samym oskarżeniami o to, że jej syn jest owocem grzechu: „Wtedy ona wskazała na nie. Oni powiedzieli: »Jakże będziemy przemawiać do kogoś kto jest w kołysce, do małego chłopca?«. On powiedział: »Zaprawdę ja jestem sługą Boga! On dał mi Księgę i uczynił mnie prorokiem. On mnie błogosławi, gdziekolwiek się znajduję. On nakazał mi modlitwę i jałmużnę – jak długo będę żył – i dobroć dla mojej matki. On nie uczynił mnie ani tyranem ani nieszczęśliwym. I pokój nade mną w dniu, kiedy się urodziłem, w dniu, kiedy będę umierał, w dniu, kiedy będę wskrzeszony do życia«” (Koran 19: 29-33).

W rozdziale Prorocy czytamy również: „Tę, która zachowała swoją czystość. My tchnęliśmy w nią nieco z Naszego Ducha. I uczyniliśmy ją i jej Syna znakiem dla światów!”. Przed tym wersetem Bóg wspominał wielu proroków od Mojżesza aż do Jana syna Zachariasza i na koniec wspomniał o Marii i Jezusie, a potem rzekł: „Zaprawdę ten wasz naród – to naród jedyny! Ja jestem waszym Panem przeto czcijcie Mnie!” (Koran 21: 91-92).

Treść Koranu nie pozostawia wątpliwości, że Maryja zachowała czystość i nie popadła w grzech cudzołóstwa. Przyjście na świat Jezusa bez udziału ojca jest po prostu cudem pochodzącym od Boga. Na temat możemy przeczytać w Koranie: „Zaprawdę Jezus jest u Boga jak Adam: On stworzył go z prochu, a następnie powiedział do niego: »Bądź!« – i on jest” (Koran 3: 59). W rozdziale Wierni czytamy: „I uczyniliśmy syna Marii i jego matkę znakiem. Daliśmy im schronienie na wzgórzu spokojnym i obfitym w źródła” (Koran 23: 50).

Za każdym razem, kiedy Maryja jest wspominana w Koranie, występują słowa pełne szacunku i poważania dla jej osoby. Podkreślają one, że Maryja przez całe życie pozostawała pod szczególną opieką i ochroną Boga. W islamie zarówno Maryja, jak i Jezus nie mają statusu boskiego, ale nie ulega wątpliwości fakt, że byli wyjątkowymi, szlachetnymi ludźmi, mimo że jednocześnie zachowywali się jak zwyczajni ludzie. Chrześcijanie wierzą natomiast, że Jezus jest Bogiem. Mówiąc o nich, powinniśmy jako muzułmanie odnosić się do nich należną im powagą, poważaniem, jakim darzymy pozostałych proroków.

Zobacz także