Zanussi: ucieleśnione zło to nie bajka

Rozmowę z twórcą „Iluminacji” poprowadził w auli żywieckiego Domu Katolickiego teolog-filmoznawca z Uniwersytetu Opolskiego ks. prof. Marek Lis. Dyskusja koncentrowała się wokół przewodniego hasła tegorocznego Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej w Żywcu „Prawda, Piękno, Dobro”, nawiązującego do Pawłowego Listu do Koryntian: „Wszystko zaś to pochodzi od Boga” (2Kor 5,18).

Zapytany o swe najnowsze dzieło, film „Eter”, który jeszcze nie miał swojej premiery, Krzysztof Zanussi wyjaśnił, że zawiera on motyw zła ucieleśnionego – szatana. „To motyw, który wyparował z naszej kultury. Stał się raczej przedmiotem jasełek, bajek, żartów. Natomiast mam taką intuicję, może dlatego, że przeżyłem wojnę, że napatrzyłem się tylu okropności, że to zło ucieleśnione nie jest tylko czystą metaforą, lecz obrazem rzeczywistego stanu rzeczy, że zło jest, jako przeciwieństwo dobra” – podkreślił.

Reżyser wyraził przekonanie, że „złu można ulec, można je do siebie zaprosić, można się w nim zanurzyć”. Wytłumaczył, że jego najnowszy film opowiada o tym w metaforyczny sposób, odwołując się do znanego mitu Fausta, o człowieku, który zaprzedał się złu.

„Ta historia na pewno wywoła irytację albo, w najgorszym przypadku, obojętność. Pomyślałem sobie: stary już jestem, nic mi więcej nie grozi, więc jeśli jeszcze raz mnie oplują, to też przykre, ale trudno. To bardzo potrzebne, żeby przypomnieć światu i ludziom, że ze złem nie ma co igrać. Nie można tego traktować zabawowo” – dodał twórca „Barw ochronnych” i zwrócił uwagę, że faustowski mit może być zrozumiany tylko w obrębie kultury europejskiej.

Akcja filmu „Eter” toczy się przed wybuchem I wojny światowej i przedstawia historię wojskowego lekarza, który prowadzi eksperymenty medyczne, by zyskać władzę nad światem. Krzysztof Zanussi jest scenarzystą i reżyserem filmu. Autorem zdjęć – Piotr Niemyjski. Obok Jacka Poniedziałka w filmie wystąpili m.in. Andrzej Chyra, Zsolt Laszlo, Ostap Vakulyuk, Małgorzata Pritulak i Maria Ryaboshapka.

Zobacz także