CBOS: od 1989 r. zainteresowanie polityką wśród 65-latków znacząco się zmieniło

Choć zainteresowanie polityką od 1989 roku jest przeciętne i nie ulega większym przemianom, to wśród osób w wieku 65 lat lub więcej zmieniło się ono znacząco – od dominującego braku zainteresowania życiem politycznym do znaczącego udziału osób o dużym lub bardzo dużym poziomie zainteresowania polityką – wynika z sondażu CBOS.

Ankieterzy CBOS podkreślają, że nieprzerwanie od 1989 roku około 40 proc. do 50 proc. ankietowanych deklaruje średnie zainteresowanie polityką i jest to najczęściej wskazywana odpowiedź. W drugiej kolejności – mniej więcej jedna czwarta badanych przyznaje, że ich zainteresowanie polityką jest nikłe, niewielkie – często umykają im nawet ważne wydarzenia. Do mniejszości należą Polacy, których poziom zaangażowania w życie polityczne jest duży. Od lat 90. do roku 2014 stanowili oni około 10 proc. respondentów, a następnie odsetek ten zaczął rosnąć i obecnie sięga już 17 proc.. W efekcie przewyższa udział osób, które deklarują, że w ogóle nie interesują się polityką (10 proc. w 2023 roku), ale do roku 2014 odsetek Polaków przyznających się do braku zainteresowania życiem politycznym był wyższy od udziału osób deklarujących duże zainteresowanie. Najmniej respondentów interesuje się polityką w bardzo dużym stopniu – ich odsetek waha się od 2 proc. (w 1994 roku) do 5 proc. obecnie.

>>> TAK dla krzyża w przestrzeni publicznej, NIE dla Kościoła w polityce – wyniki najnowszych badań

Badacze zwracają uwagę, że na tym tle zaangażowanie w politykę osób od 65. roku życia jest bardziej zróżnicowane w czasie.

Na początku pomiarów wśród Polaków w wieku 65 lat lub więcej dominujący był brak zainteresowania polityką – w 1994 roku takie deklaracje składało 40 proc. spośród nich. Następnie ten odsetek zaczął spadać i w 1999 roku brak zainteresowania polityką ustąpił miejsca średniemu zainteresowaniu, które w 1994 deklarowało 27 proc., a obecnie już 48 proc. W tym samym czasie brak zainteresowania polityką systematycznie się zmniejszał, do poziomu 8 proc. w 2023 roku. A zatem udział osób w ogóle niezainteresowanych życiem politycznym w grupie wiekowej 65+ jest mniejszy niż wśród ogółu dorosłych Polaków.

Dodatkowo na przestrzeni 30 lat można zaobserwować powolny wzrost dużego i bardzo dużego zaangażowania w sprawy polityczne wśród od 65. roku życia. W najgorszym pod tym względem 1994 roku duże i bardzo duże zainteresowanie w sumie deklarowało 10 proc. Polaków od 65 lat. W roku 2001 ten odsetek sięgał już 17 proc. (w tym 12 proc. – duże i 5% proc. bardzo duże zainteresowanie), a 15 lat później (w 2016 roku) wynosił już 28 proc. (w tym 20 proc. – duże i 8 proc. – bardzo duże). Od tamtej pory utrzymuje się ono na podobnym poziomie i warto dodać, że jest to poziom wyższy niż wśród ogółu Polaków.

>>> Polacy wciąż są jednym z najbardziej religijnych społeczeństw w Europie

O ile więc ogólnie zainteresowanie polityką od 1989 roku jest przeciętne i nie ulega większym przemianom, to wśród osób w wieku 65 lat lub więcej zmieniło się ono znacząco – od dominującego braku zainteresowania życiem politycznym do znaczącego udziału osób o dużym lub bardzo dużym poziomie zainteresowania polityką.

Na przestrzeni ostatnich ponad 30 lat wśród ogółu Polaków nastąpiły też znaczące zmiany w zakresie deklaracji dotyczących własnych poglądów politycznych określanych na osi lewica–prawica. Przez długie lata na pytanie o identyfikację polityczną osób w wieku 65 lat lub więcej dominowała odpowiedź „trudno powiedzieć”. W szczytowym pod tym względem 1993 roku wybierała ją prawie połowa Polaków od 65 roku życia (48 proc.). W latach 90. poglądy lewicowe miała mniej więcej jedna piąta badanych od 65. roku życia, a prawicowe – więcej niż jedna czwarta.

Systematyczny spadek odsetka osób o niesprecyzowanych poglądach wśród Polaków 65+ widoczny jest już od 2005 roku. Jeszcze wcześniej (w 2004 roku) zaczął rosnąć udział osób od 65 roku życia o identyfikacji prawicowej i w ostatnim czasie jest on wyższy niż wśród ogółu Polaków (51 proc. wobec 38 proc.).

Z kolei odsetek osób od 65 roku życia identyfikujących się z lewicą wzrastał mniej dynamicznie niż wśród ogółu badanych i sięga 16 proc. w 2023 roku (wobec 22 proc. wśród ogółu). Odsetek badanych w wieku 65 lat i więcej mających poglądy centrowe przez cały analizowany okres oscylował wokół 20 proc. i nigdy nie był dominujący.

Badanie CBOS bazuje na rocznych zestawieniach powstałych w wyniku agregacji zbiorów z dwunastu comiesięcznych badań zrealizowanych w danym roku kalendarzowym i obejmuje okres od roku 1989 do 2022. Dane dla 2023 roku powstały na podstawie dziesięciu badań (od stycznia do października włącznie).

Zobacz także