Jak papieże wybierają swoje imiona?

Czy istnieją jakieś przepisy regulujące ten proces?

Kiedy wszystkie głosy są już zliczone, nowo wybranemu papieżowi zadaje się pytanie: „Jakim imieniem zwać cię mamy?”. To wbrew pozorom trudne pytanie, ale – jak się okazuje – nie każdy papież musiał zmagać się z odpowiedzią na nie. W rzeczywistości, przez większość historii Kościoła to pytanie nie padało.

Imię pontyfikalne i imię chrzcielne

Każdy nowo wybrany papież jako „imię pontyfikalne” zachowywał to nadane mu podczas chrztu do VI w. Wtedy rozpoczęła się nieformalna tradycja obierania sobie „nowego imienia”. Była to jednak praktyka niespójna, która utrwaliła się ostatecznie po wyborze na papieża Pawła IV w 1555 r.

Osobista decyzja

Jednak nawet dziś nie ma zasad, które kierują procesem podejmowania decyzji przez nowego papieża w kwestii obierania „imienia pontyfikalnego”. Nowo wybrany biskup Rzymu może przyjąć dowolne imię. Może zachować swoje imię z chrztu, jeśli sobie tego życzy. To jego osobista decyzja, a nie wola narzucona przez zasady czy inne osoby.

Szacunek dla poprzedników i świętych

W minionym stuleciu kilku papieży wybrało imię, by uczcić jednego ze swoich poprzedników. Papież Jan Paweł I wybrał imię podwójne, aby uczcić zarówno Pawła VI, jak i Jana XXIII. Następnie Jan Paweł II wybrał swoje imię na cześć Jana Pawła I.

Papież Benedykt XVI wybrał swoje imię, aby uczcić zarówno papieża Benedykta XV, jak i św. Benedykta z Nursji. Bardziej symboliczne znaczenie nazwy reprezentowało ton jego pontyfikatu, co przyznawał publicznie: „Wypełniony uczuciami podziwu i dziękczynienia, chciałbym powiedzieć, dlaczego wybrałem imię Benedykt. Po pierwsze, pamiętam papieża Benedykta XV, odważnego proroka pokoju, który prowadził Kościół przez burzliwe czasy wojny. Idąc w jego ślady, oddaję moją posługę w służbie pojednania i harmonii między narodami. Przypominam też św. Benedykta z Nursji, współpatrona Europy, którego życie przywołuje jej chrześcijańskie korzenie. Proszę go, aby pomógł nam wszystkim trzymać się centralnej roli Chrystusa w naszym chrześcijańskim życiu: niech Chrystus zawsze zajmuje pierwsze miejsce w naszych myślach i działaniach!”

Drogowskaz

Papież Franciszek złamał te „najnowsze trendy” i wybrał całkowicie nowe imię, które nigdy nie było używane przez papieża. To był pierwszy taki przypadek od X w. Powiedział, że wpadł na nie, kiedy kardynał objął go po ogłoszeniu wyników konklawe.

„Kardynał objął mnie i powiedział: »Nie zapomnij o ubogich«. I to mnie uderzyło: ubodzy. Natychmiast pomyślałem o św. Franciszku z Asyżu. Franciszek był człowiekiem pokoju, człowiekiem ubóstwa, człowiekiem, który kochał i chronił stworzenie”. To właśnie wtedy Jorge Bergoglio wybrał imię Franciszek i wyjaśnił: Będę kochał Kościół ubogi i dla ubogich.

Piotr jest jeden

Jedynym imieniem użytym tylko raz i od tego czasu unikanym jest imię Piotr. Wynika to przede wszystkim z szacunku dla św. Piotra, pierwszego papieża, choć są też pewne legendy mówiące o tym, że Piotr II będzie ostatnim papieżem przed końcem świata.

Uważa się, że Duch Święty pomaga papieżowi w podjęciu tej decyzji, ponieważ jego imię odgrywa rolę w wyznaczaniu kierunku danego pontyfikatu.

***
Tłumaczenie: Maksymilian Nagalski 

Zobacz także