To z tej księgi pochodzi „Święty, Święty, Święty”, które śpiewamy podczas mszy św. 

Żył w VIII w. przed Chrystusem. Jego imię znaczy mniej więcej „Jahwe jest zbawieniem”. Nie był pierwszym prorokiem, z którym Izraelici mieli do czynienia, poprzedzili go m.in. Natan, Eliasz, Elizeusz czy Ozeasz. Nie tylko głosił Słowo od Boga, ale też je spisywał – w ten sposób powstawała Księga Izajasza.  

Kto by Nam poszedł? 

Było to  w roku śmierci króla Ozjasza (740), dwudziestoletni wtedy Izajasz, modli się w świątyni. Nagle widzi Najwyższego na tronie pośród Serafinów. Ogarnia Izajasza jednocześnie niewypowiedziana Boża miłość, świętość i jego własna grzeszność. Wkoło słyszy śpiew Serafinów: „I wołał jeden do drugiego:  »Święty, Święty, Święty jest Pan Zastępów. Cała ziemia pełna jest Jego chwały«” (Iz 6,3). To z tej wizji pochodzi większa cześć Sanctus, czyli  „Święty, Święty, Święty”, jednej z części stałych mszy św. W końcu pada pytanie od Pana: „Kogo mam posłać? Kto by Nam poszedł?”. Odpowiedział bez wahania, choć kilka chwil wcześniej miał wątpliwości, czy jako „mąż o nieczystych wargach” może powołanie podjąć. Pan umacnia Go i rozwiewa wątpliwości. Wtedy Izajasz mówi: „Oto ja, poślij mnie”. 

Pan odpowiedział: 

„Idź i mów do tego ludu: 
Słuchajcie pilnie, lecz bez zrozumienia, 
patrzcie uważnie, lecz bez rozeznania! 
Zatwardź serce tego ludu, 
znieczul jego uszy, 
zaślep jego oczy, 
iżby oczami nie widział 
ani uszami nie słyszał, 
i serce jego by nie pojęło, 
żeby się nie nawrócił 
i nie był uzdrowiony” (Iz 6, 9n). 

>>>Biblia – Miejsce spotkania [MISYJNE DROGI]

Elokwentny  i dobrze wychowany 

I – można powiedzieć – tak się zaczęło. Izajasz mieszkał w Jerozolimie, był elokwentny i delikatny, umiał się odnaleźć w wyższych sferach. Często bywał na dworze władców, nieraz przekazywał im wole Bożą, jak w przypadku Achaza: Proś Pana, Boga twego o znak dla ciebie  (Iz 7,11) czy narodu wybranego. Przez trzy lata chodził nago i boso po Jerozolimie zapowiadając hańbę Egiptu: 

„»Idź, rozwiąż wór z bioder twoich, zdejm też obuwie z nóg twoich!« Ten zaś uczynił tak, chodząc nago i boso. Wówczas Pan powiedział: »Jak sługa mój, Izajasz, chodził nago i boso trzy lata, jako znak i dziwny symbol dotyczący Egiptu i kraju Kusz, tak król asyryjski uprowadzi jeńców z Egiptu i wygnańców z Kusz, młodych i starych, nagich i bosych, i z obnażonymi pośladkami – na hańbę Egiptu«” ( Iz 20,1-6). 

Głosił dobrą nowinę o ocaleniu Jerozolimy: 

„Dlatego tak mówi Pan o królu asyryjskim: 
Nie wejdzie on do tego miasta 
ani nie wypuści tam strzały, 
nie nastawi przeciw niemu tarczy 
ani nie usypie wału. 
Drogą tą [samą], którą przybył, powróci, 
a do miasta tego nie wejdzie. – Wyrocznia Pana. 
Otoczę opieką to miasto i ocalę je, 
przez wzgląd na Mnie i na sługę mego Dawida” (Iz 37,33-35).  

Męczennik

Miał poparcie dworu i kapłanów, uczestniczył w życiu społecznym, politycznym i prywatnym kolejnych władców. Żył w czasach, w których naród wybrany błagał Boga o zbawienie. Małemu państewku (Królestwu Południowemu) groził najazd Asyryjczyków, dni Jerozolimy wydawały się policzone, kolejni władcy zawierali sojusze, które miały ratować kraj, wewnętrznie rozbity również od środka. Bogaci uciskali biednych, niesprawiedliwość społeczna stwarzała coraz większe podziały… Podczas oblężenia Jerozolimy. 

Zginął śmiercią męczeńską. Według tradycji Izajasz został przecięty piłą na rozkaz króla Manassesa – który generalnie proroków nie lubił i ich zabijał. Jego grób – według tradycji i apokryfów – znajdował się przy Dębie Folusznika, blisko miejsca, w którym prorok wystąpił wobec Achaza:  „Pan zaś rzekł do Izajasza: »Wyjdźże naprzeciw Achaza, ty i twój synek, Szear-Jaszub, na koniec kanału Wyższej Sadzawki, na drogę Pola Folusznika« (por. Iz, 7,3). 

>>>Biblia została przetłumaczona już na 694 języki

Księga proroctw 

Księga Izajasza zawiera obecnie 66 rozdziałów, ale nie wszystkie zostały napisane przez jedna osobę – część z nich pochodzi z lat późniejszych. Prorokowi (zwanemu Pierwszym – Proto-Izajaszem) przypisuje się rozdziały od 1 do 39.  Kolejne rozdziały powstały dużo później i mają pochodzić kolejno: 40-55 od Deutero–Izajasza (VI w. przed Chr.) i 56-66 od tzw. Trito–Izajasza (V w. przed Chr). Mimo że teksty spisano w różnym czasie, w różnej redakcji i stylu, to wszystkie one mówią o jednym – o zbawieniu.  Późniejsi autorzy – mimo iż na swój indywidualny sposób – kontynuowali przesłanie proroka Izajasza. 

Św. Hieronim nazwał Izajasza „ewangelistą Starego Testamentu”. Spośród wszystkich proroków to on najpełniej opisuje przyszłego Mesjasza, z jego ust padają dobrze nam znane słowa: „Oto Panna pocznie i porodzi syna” (Iz 7, 14), „On był zraniony przez nasze grzechy” (Iz 53, 5). Wiele proroctw Izajasza wypełniło się w Jezusie Chrystusie, dla chrześcijan Księga Izajasza objawia prawdę o Mesjaszu i zapowiada Go, opowiada o męczeństwie, które będzie Jego udziałem. Do tych proroctw bardzo często odwoływali się ewangeliści, np.:  

„A stało się to wszystko, aby się wypełniło słowo Pańskie powiedziane przez Proroka: Oto Dziewica pocznie i porodzi Syna, któremu nadadzą imię Emmanuel, to znaczy: »Bóg z nami«” (Mt 1,22);  

„Tak wypełniło się słowo Pisma: W poczet złoczyńców został zaliczony” (Mk 15,28); 

„Albowiem powiadam wam: to, co jest napisane, musi się spełnić na Mnie: Zaliczony został do złoczyńców” (Łk 22,37).

>>>Franciszek: moja Biblia bywała mokra od łez

Do siódmego nieba 

O niektórych tematach związanych z życiem Izajasza Biblia milczy, rozpisują się natomiast apokryfy:  

„Gdy prorokowałem zgodnie z zapowiedzią, którą słyszeliście, ujrzałem Anioła chwalebnego. Jego chwała nie była jak chwała aniołów których zawsze oglądałem, ale miał wielką chwałę i godność, tak że nie potrafię opisać chwały tego anioła. Ujrzałem, jak ujął mnie za swoją rękę i powiedziałem mu: »Kim jesteś? Jakie jest twoje imię? Dokąd mnie unosisz?«. Albowiem dana mi była moc rozmawiania z nim. Odpowiedział mi: »Gdy niosę cię do góry i ukażę ci widzenie, dla którego zostałem posłany, wtedy zrozumiesz kim jestem, ale mojego imienia nie poznasz . (…) Zobaczysz też tego, który jest większy ode mnie, jak słodko i łagodnie będzie rozmawiać z tobą. Zobaczysz także Ojca tego, który jest większy, gdyż na to zostałem posłany z siódmego nieba, aby wyjaśnić ci wszystko«”. 

„Wniebowstąpienie Izajasza” jest opowieścią, której elementy zostały zaczerpnięte z pozabiblijnych tradycji żydowskich i chrześcijańskich. W pierwszej jej części król Manasses poznaje treść objawienia wobec siebie i Izajasza – to tam prorok zapowiada swoja śmierć, prześladowanie chrześcijan i paruzję. Druga część to opowieść o wędrówce Izajasza do siódmego nieba i przejściu z Chrystusem przez kolejne etapy historii zbawienia. Tekst został napisany po grecku, ale zachował się tylko fragment oryginalnej wersji. Pełna treść opowieści znana jest tylko  w tłumaczeniu na etiopski, znaleziono też fragmenty historii napisane po koptyjsku, istnieje też tłumaczenie łacińskie. Pozabiblijną opowieść o Izajaszu w języku polskim, znajdziemy w zbiorze „Apokryfów Starego Testamentu…” pod redakcją ks. Marka Starowieyskiego. 

>>>Zofia Kędziora: Biblia odnaleziona w gruzach World Trade Center 

 

 

Zobacz także