Stulecie objawień Maryjnych w Fatimie: sekrety różańca

Krzewicielem różańca był św. Dominik Guzmán. Przekonanie o dominikańskich korzeniach tej modlitwy zawdzięczamy żyjącemu w XV w. bł. Alanowi de Rupe.

Różaniec oznacza różany wieniec lub ogród. Róże są symbolami jego tajemnic. Na pochodzącym z drugiej połowy XVII w., ufundowanym przez istniejące przy kościele dominikanów bractwo różańcowe obrazie z pobernardyńskiego (obecnie jezuickiego) kościoła świętych Piotra i Pawła w Lublinie tronującą Matkę Bożą z Synem otacza różaniec składający się ze 150 małych i 15 dużych róż: białych (tajemnice radosne), czerwonych (tajemnice bolesne) i złotych (tajemnice chwalebne).

Oprócz róż jeszcze inne kwiaty „towarzyszą” Maryi, symbolizując ponadto zdobiące Ją cnoty: na przykład fiołek wskazuje na Jej pokorę, a lilia na niewinność. Drzeworyt dekorujący wydaną w Lublinie w 1642 r. książkę (o różańcu) Jana Gosławskiego ukazuje Maryję z Dziecięciem (trzymającym różaniec) otoczoną różańcem poprzedzielanym kwiatami co dziesięć paciorków. Włoski obraz z XVIII w. z kościoła w Stawiszynie przedstawia Dziecię z różą w jednej ręce podtrzymujące drugą ręką – razem z Matką – różaniec, a wzorowany na dziele Łukasza Cranacha Starszego, krakowski obraz z pierwszej połowy XVI w. ukazuje czerwono-złoty różaniec spoczywający wśród kwiatów na parapecie.

Liczne obrazy różańcowe przedstawiają Maryję wręczającą różaniec świętym, najczęściej św. Dominikowi, a czasem także św. Katarzynie ze Sieny. Tego rodzaju rodzime przedstawienia datowane są na XVII i XVIII w. Legenda mówi, że Matka Boża podarowała różaniec św. Dominikowi oraz zachęciła go do odmawiania i rozpowszechnienia modlitwy różańcowej. Jedno z najwcześniejszych przedstawień (połowa XVII w.) ilustrujących to wydarzenie zdobi sklepienie kaplicy różańcowej przy dominikańskim kościele Św. Jacka i Doroty w Piotrkowie Trybunalskim. Św. Katarzynę ze Sieny wraz ze św. Dominikiem ukazuje natomiast wizerunek Matki Bożej Pompejańskiej i obraz Lorenza Lotto. Na obrazie Nicoli Grassiego św. Dominikowi towarzyszy św. Franciszek z Asyżu, także otrzymujący różaniec od Maryi, a na obrazie Bartłomieja Strobla z kościoła farnego w Grodzisku Wielkopolskim jego miejsce zajmuje św. Mikołaj, jeden z patronów świątyni.

Na „obrazach różańcowych” widzimy też cierpiące w czyśćcu dusze i aniołów wydobywających je z jego płomieni. Przedstawienie to zrodziło się z przekonania o nadzwyczajnej skuteczności modlitwy różańcowej, tak nadzwyczajnej, że uwalniała dusze z czyśćca. Dusze te, wraz z aniołem zlatującym ku nim z różańcem, widnieją chociażby na feretronie z warsztatu Bartłomieja Strobla z toruńskiego kościoła św. Jakuba. Nie zabrakło różańca w ikonografii rodzimych władców. Szesnastowieczna miniatura z graduału Jana Olbrachta, powstała najprawdopodobniej w warsztacie Macieja z Drohiczyna, a włączona w literę „S”, ukazuje Maryję jako Niepokalaną i zarazem Niewiastę Apokaliptyczną, której Dziecię trzymające różaniec adoruje wspomniany król.

Wybrane dla Ciebie

Czytałeś? Wesprzyj nas!

Działamy także dzięki Waszej pomocy. Wesprzyj działalność ewangelizacyjną naszej redakcji!

Zobacz także
Wasze komentarze