Warszawa: spotkanie księży z kleryckich jednostek wojskowych w PRL
Caritas Polska gościła przez trzy dni Warszawie na rekolekcjach kapłanów, którzy w PRL odbywali przymusową służbę w kleryckich jednostkach wojskowych m.in. wspólnie z bł. ks. Jerzym Popiełuszką. 19 października przypada 32. rocznica uprowadzenia i śmierci kapłana – męczennika.
Tegoroczne rekolekcje miały charakter jubileuszowy, odbywały się bowiem w 1050. rocznicę Chrztu Polski i nawiązywały do obchodów milenium chrztu z 1966 r., propagandowo zakłócanych przez władze komunistyczne.
To właśnie w 1966 r. wielu kleryków zostało wcielonych do przeznaczonych dla nich jednostek wojskowych (choć nie były to pierwsze roczniki alumnów), m.in. w celu zdestabilizowania nauki w seminariach i odwiedzenia przyszłych księży od drogi ku kapłaństwu w roku jubileuszowym.
Trzydniowe rekolekcje wypełniły m.in. konferencje na temat współczesnych postaw kapłańskich oraz wspólne modlitwy, rozważanie Słowa Bożego i rozmowy. Tradycyjnie odczytano także nazwiska kapłanów, którzy zmarli od czasu ostatniego spotkania i modlono się w ich intencji.
Nauki duchowe prowadził ks. dr hab. Adam Rybicki z Instytutu Teologii Duchowości KUL. W końcowej prelekcji podkreślił, że ludzie powinni podążać za wzorem życia męczenników. Tłumaczył, że człowiek zmienia się nie tylko poprzez realizowanie wskazań moralnych czy służbę na rzecz potrzebujących, ale przede wszystkim przez ofiarowanie swego życia.
Taką drogą podążał bł. ks. Jerzy Popiełuszko. – On ofiarował swoje życie, wy lepiej wiecie, jak to było. Złożył ofiarę z siebie samego, a z tej śmierci tryska teraz życie. Tak patrzymy na każdego męczennika czujemy, że wzbiera w nas nowe życie – mówił.
„Ksiądz Jerzy stanąłby teraz obok nas i powiedział: ja już złożyłem ofiarę z siebie, teraz kolej na ciebie. Nie chodzi o to, że mamy zostać zamordowani, tylko żyć duchem ofiary na co dzień” – wyjaśniał ks. dr hab. Rybicki. Dalej mówił, że ks. Popiełuszko był człowiekiem na tyle wolnym, że mógł swoje życie poprowadzić inaczej. – Mógłby tu z nami siedzieć jako 70-latek i pić kawę. Wyczuł jednak, że przychodzi czas, gdy trzeba złożyć ofiarę z siebie. Zdecydował, że nie chodzi o to, by się oszczędzić. Nie to jest sensem święceń kapłańskich – tłumaczył rekolekcjonista. „Zbieramy się dziś przy tym młodym księdzu, którego życie mogłoby być teraz równoległe do naszego. On nam mówi, że okazją do dawania siebie jest każdy dzień dany nam w prezencie. Ja już ich na Ziemi nie mam, ale ty masz” – powiedział ks. dr hab. Rybicki.
Jednym z uczestników rekolekcji był ks. Andrzej Regent, obecnie proboszcz parafii w Topolnie (diecezja pelplińska), gdzie znajduje się sanktuarium Najświętszej Maryi Panny Uzdrowienia Chorych. W latach 1966-68 odbył służbę w kleryckiej jednostce wojskowej w Bartoszycach wspólnie z bł. ks. Jerzym Popiełuszką.
Zaznaczył, że choć pełnili służbę w tym samym plutonie, to nie utrzymywali bliskich kontaktów, gdyż byli klerykami różnych seminariów diecezjalnych. Jak wspomina błogosławionego? „Uważał, że modlitwa jest najważniejsza. Pamiętam, że przyszedł na salę – był październik – i od razu zaproponował, żebyśmy odmówili różaniec. Było wiadomo, że będzie pobożnym człowiekiem i że będzie nieugięty. Ale był też niesamowicie wesoły i towarzyski” – powiedział KAI ks. Regent.
Jego zdaniem, tegoroczne rekolekcje alumnów-żołnierzy z jednostek kleryckich były okazją do wspólnego spojrzenia wstecz na czas formacji seminaryjnej oraz lata kapłaństwa. „Jest to dla nas spojrzenie na pół wieku naszego bycia w Kościele, współtworzenia go i pracy dla niego. Wspominamy to, że byliśmy w różnych miejscach, ale odbyliśmy wspólną drogę i zastanawiamy się, gdzie jesteśmy teraz” – powiedział KAI ks. Regent. W jego opinii, choć w czasach PRL wróg Kościoła był jeden i „jasno określony”, obecnie sytuacja jest odmienna. – W wojsku było wiadomo, że wrogiem jest komuna, a wszyscy inni byli przyjaciółmi. Teraz wróg Ewangelii jest niestety wszędzie, dlatego nasza wrażliwość musi być większa – powiedział kapłan.
Pobyt w jednostce był dla niego trudnym czasem na drodze do kapłaństwa i – jak sam przyznał – niewątpliwie wpłynął na całe późniejsze życie. – Idąc do seminarium, nie miałem wątpliwości, że chcę być księdzem, ale po wojsku wiedziałem już, że nic mnie nie powstrzyma, choć jako laureat olimpiad miałem możliwość podjęcia studiów na wielu kierunkach – przyznał ks. Regent.
Wcielanie kleryków do wojska, które odbywało się wbrew umowie państwa z Kościołem z 1950 r., było szykaną władz komunistycznych wobec Kościoła. Władze PRL próbowały w ten sposób zdezorganizować tok studiów seminaryjnych, zastraszyć i odciągnąć od kapłaństwa jak największą liczbę alumnów i ukarać niepokornych biskupów.
Przymusową służbę w kleryckich jednostkach wojskowych odbyli m.in. metropolita gdański abp Sławoj Leszek Głódź, bp Edward Białogłowski z Rzeszowa (uczestnik tegorocznych rekolekcji) i ks. dr Marian Subocz. Dyrektor Caritas Polska powiedział KAI, że pobyt w jednostce był czasem wielkiego upokorzenia dla młodych kleryków. Wielu z nich odczuło, że w roku obchodów milenijnych władza traktuje ich jako pierwszorzędnych wrogów państwa. Panował nastrój niepewności, zwłaszcza, że nie wiadomo było do końca, komu można ufać.
Stworzono trzy specjalne kompanie karne dla kleryków zlokalizowane w Gdańsku, Opolu i Szczecinie – Podjuchach. W 1965 jednostkę z Gdańska przeniesiono do Bartoszyc, a z Opola do Brzegu. W rok później wszystkie trzy kompanie kleryckie zostały przekształcone w samodzielne jednostki wojskowe ratownictwa terenowego. Utworzone bataliony podlegały bezpośrednio Głównemu Zarządowi Politycznemu Ludowego Wojska Polskiego.
Zgodnie z Zarządzeniem Ministra Obrony Narodowej z 14 kwietnia 1959 r., poborowi duchowni i zakonnicy oraz uczniowie seminariów, którzy nie przedstawili zaświadczeń z Wydziału ds. Wyznań, mieli zostać poddani przeglądowi lekarskiemu i skierowani do służby wojskowej. W największej jednostce kleryckiej w Bartoszycach liczba pełniących tam służbę wojskową kleryków wynosiła w 1967 r. 320 alumnów, w 1972 – 180, a w 1980 (na krótko przed rozwiązaniem jednostki) – 102 alumnów.
Wybrane dla Ciebie
Czytałeś? Wesprzyj nas!
Działamy także dzięki Waszej pomocy. Wesprzyj działalność ewangelizacyjną naszej redakcji!
| Zobacz także |
| Wasze komentarze |
Wiadomości
Wideo
Modlitwy
Sklep
Kalendarz liturgiczny