45 lat temu zmarł ks. Roman Kotlarz – prześladowany obrońca robotników, którego pobili „nieznani sprawcy”

45 lat temu, 18 sierpnia 1976 r., zmarł ks. Roman Kotlarz. Uczestniczył w manifestacjach czerwca 1976 r. i upominał się o osoby represjonowane po tych wydarzeniach. Stał się ofiarą bezprawnych działań PRL-owskiego aparatu represji zakończonych jego śmiercią, której okoliczności do dzisiaj nie zostały wyjaśnione.

Przyszły duchowny urodził się 17 października 1928 r. w Koniemłotach w wielodzietnej rodzinie chłopskiej. W 1948 r. rozpoczął naukę w sandomierskim seminarium duchownym. Święcenia kapłańskie otrzymał 30 maja 1954 r. Od początku kapłaństwa ks. Kotlarz był znany z wygłaszania pełnych pasji kazań. Wielokrotnie pośrednio odnosił się do sytuacji politycznej i działań reżimu komunistycznego.

>>> Komunistów się nie bał, kochał Boga i ludzi. Rozmowa z postulatorem procesu beatyfikacyjnego ks. Kotlarza

Wsparcie robotników

25 czerwca 1976 r. ks. Kotlarz przyjechał do Radomia. Spotkał tam tłum robotników, którzy zmierzali pod Komitet Wojewódzki PZPR. Wspólnie z nimi doszedł do kościoła Świętej Trójcy. Tam odłączył się od pochodu i ze schodów świątyni błogosławił robotników. Później dołączył do kolejnej grupy robotników. Jego obecność wzbudzała entuzjazm robotników, którzy upatrywali w jego osobie wsparcie Kościoła.

Po powrocie do Pelagowa, będąc pod wrażeniem manifestacji, a także pogłosek o represjach stosowanych przez władze, ks. Kotlarz wygłosił kilka kazań upominających się o robotników. Mówił, że protesty nie miały na celu wyłącznie upomnienia się o lepsze warunki życia, ale również obronę „prawdy, sprawiedliwości, szacunku i wolności”. Kazania były nagrywane przez bezpiekę. Swoje wrażenie z tego dnia opisał w liście do prymasa Stefana Wyszyńskiego.

>>> Ks. Poniewierski: ks. Kotlarz „żył dla Boga i ludzi”

Jak piszą Szczepan Kowalik i Arkadiusz Kutkowski w książce „Śmierć nieosądzona. Sprawa księdza Romana Kotlarza” (wyd. IPN), „za udział w proteście robotników 25 czerwca 1976 r. w Radomiu i wygłaszanie kazań, w których apelował o poszanowanie godności uczestników radomskiej rewolty represjonowanych przez władze, był nękany psychiczne oraz został co najmniej dwukrotnie pobity na plebanii przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa, co doprowadziło do jego śmierci”.

Ks. Kotlarz z nowożeńcami. Zdjęcie wykonane na terenie parafii w parafii w Pelagowie. Fot. archiwum Kurii Radomskiej

Prześladowany

Władze naciskały na władze diecezji, aby odwołały księdza z dotychczasowej parafii. 12 lipca został wezwany do Prokuratury Wojewódzkiej w Radomiu. Przybyły z Warszawy prokurator Prokuratury Generalnej Zbigniew Młynarczyk ostrzegł duchownego przed konsekwencjami jego działań. W tym czasie plebania była stale obserwowana przez SB. W sierpniu 1976 r. ks. Kotlarz został kilkakrotnie pobity na plebanii przez „nieznanych sprawców”. Świadkiem napadów była pomagająca mu w prowadzeniu plebanii mieszkanka Pelagowa. Według jej zeznań kolejne napady doprowadziły kapłana do całkowitego wyniszczenia fizycznego i psychicznego. W tym czasie kuria powiadomiła o napadach Sekretariat Episkopatu Polski.

Podczas odprawiania mszy w święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (15 sierpnia) ks. Kotlarz zasłabł i stracił przytomność. Przed omdleniem krzyknął: „Matko, ratuj”.

>>> „Klecha”: czarny charakter zagra księdza

Ks. Roman Kotlarz zmarł w wieku 48 lat, 18 sierpnia o godzinie 8 rano – niespełna dwa miesiące po wywołanym podwyżkami cen żywności proteście robotniczym w Radomiu, w którym brał udział, błogosławiąc jego uczestników. Rozpoznanie sekcyjne brzmiało – obustronne krwotoczne zapalenie płuc.

Władze oficjalnie nie widziały potrzeby wszczynania postępowania dotyczącego zgonu księdza, mimo pogłosek o „nieznanych sprawcach”, którzy mogli mieć coś wspólnego z tą śmiercią.

Tablica pamiątkowa poświęcona ks. Romanowi Kotlarzowi w Koniemłotach. Fot. autorstwa Jarosław Kruk – Praca własna, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=3933854

Kotlarz i Popiełuszko

Ks. Roman Kotlarz w 1990 r. został odznaczony przez prezydenta RP na uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami. W 2009 r. prezydent Lech Kaczyński nadał mu Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Ks. Kotlarz stał się patronem środowisk pielęgnujących pamięć o proteście robotniczym w Radomiu. Coraz częstsze stają się również porównania posługi ks. Kotlarza do historii ks. Jerzego Popiełuszki. 1 grudnia 2018 roku w radomskiej katedrze ruszył również proces beatyfikacyjny ks. Romana Kotlarza.

Wybrane dla Ciebie

Czytałeś? Wesprzyj nas!

Działamy także dzięki Waszej pomocy. Wesprzyj działalność ewangelizacyjną naszej redakcji!

Zobacz także
Wasze komentarze