Coraz bliżej kanonizacji założycielki Zgromadzenia Sióstr Oblatek Maryi Opatrzności

Zatwierdzenie przez Franciszka, 22 czerwca, dekretu o heroiczności cnót afroamerykańskiej zakonnicy matki Mary Elizabeth Lange (1794-1884) stanowi „monumentalny krok naprzód”, w kierunku uznania wyjątkowej tradycji i historii ciemnoskórych katolików amerykańskich i ich walki z segregacją rasową.

Taki pogląd wyraziła prof. Shannen Dee Williams z uniwersytetu katolickiego w Daytonie w stanie Ohio, która bada dzieje Kościoła w Stanach Zjednoczonych. Jest ona autorką m.in. dzieła „Długa walka o wolność czarnoskórych zakonnic”.

W wywiadzie dla agencji AP podkreśliła ona, że „dotychczas Kościół nie kanonizował żadnego Afroamerykanina. Jednakże uznana właśnie za «służebnicę Bożą» siostra Lange, dołącza do trzech innych postaci”. Są to: matka Henriette Delille (1813-62) – Kreolka z pochodzenia, założycielka Zgromadzenia Sióstr Świętej Rodziny, ks. Augustus Tolton ( 1854-97) – pierwszy czarnoskóry kapłan katolicki w USA oraz Pierre Toussaint (1766-1853) – urodzony jeszcze jako niewolnik, który zasłynął z prowadzenia działalności charytatywnej.

Prof. Williams przypomniała, że jedyną jak odtąd czarnoskórą świętą jest Józefina Bakhita (1869-1947). Ta znana już szeroko w Kościele święta urodziła się jako niewolnica w muzułmańskim Sudanie. Później znalazła się we Włoszech, gdzie trafiła do rodziny katolickiej i tam, pod jej wpływem odkryła w sobie powołanie do życia konsekrowanego. Podobnie jak w przypadku św. Józefiny również „życie siostry Lange było czymś wątkowym. Nie można bowiem uczciwie opowiadać o jej życiu bez odniesienia do poglądów ówczesnego Kościoła amerykańskiego z jego uwikłaniem w kolonializm, niewolnictwo i segregację rasową” – zaznaczyła badaczka.

Watykańska Dykasteria do Spraw Świętych ogłosiła, w czwartek 22 czerwca, sześć dekretów uznających „heroiczność cnót” pięciu osób i męczeństwo 20 innych, którzy zginęli w Hiszpanii w 1936 roku. Wśród osób uznanych za „heroiczne cnoty” znalazła się Sługa Boża Maria Lange, która będzie teraz znana jako „Czcigodna Maria Lange”.

>>> Jest zgoda na dekret o heroiczności cnót s. Łucji z Fatimy

Matka Mary Lange to założycielka Zgromadzenia Sióstr Oblatek Maryi Opatrzności – pierwszego w historii katolickiego zakonu dla kobiet pochodzenia afrykańskiego. Założone przez służebnicę Bożą w 1829 zgromadzanie, w przeciwieństwie do innych, po raz pierwszy zerwało z zasadą segregacjonizmu i nie zabraniało nikomu ze względu na rasę i pochodzenie wstępować w swe szeregi. – Stało się ono tętniącą życiem wieloetniczną i wielojęzyczną wspólnotą, przyciągającą setki Afroamerykanek, odtrącanych dotychczas przez „białe” klasztory w USA, Kanadzie, Ameryce Łacińskiej i na Karaibach. „Można powtarzać jak mantrę, że były to „takie czasy”, ale ta uznana właśnie przez Kościół za służebnicę Bożą matka Mary Elizabeth Lange, też żyła w „takich czasach” – zauważyła historyczka z Daytonu.

Kolejna znana oblatka

O Siostrach Oblatkach Maryi Opatrzności było ostatnio głośno. Siostra Wilhelmina Lancaster, katolicka zakonnica pochowana w Gower w stanie Missouri – i niedawno odkryta, że nie uległa rozkładowi w ciągu czterech lat od jej śmierci – była początkowo członkinią Sióstr Oblatek Opatrzności, zanim utworzyła Benedyktynki Maryi Królowej Apostołów.

Urodzona pod koniec XVIII wieku na Kubie Elizabeth Lange przeniosła się do Stanów Zjednoczonych na początku XIX wieku. W 1813 roku przybyła do Baltimore, które stało się jej domem do końca życia.

„Elizabeth przybyła do Baltimore jako odważna, kochająca i głęboko uduchowiona kobieta. Była silną, niezależną myślicielką i działaczką. Jako osoba dobrze wykształcona, Lange nie potrzebowała wiele czasu, by dostrzec, że dzieci jej współimigrantów potrzebują edukacji”.

Szkoła dla dzieci imigrantów

W tamtym czasie nie było bezpłatnej edukacji publicznej dostępnej dla afroamerykańskich dzieci w Maryland. Aby wypełnić tę pustkę, Lange i Maria Balas, które dzieliły dom Lange, założyły szkołę w tym domu w dzielnicy Fells Point w Baltimore. Po około dekadzie prowadzenia szkoły ze swoją najlepszą przyjaciółką, do Lange zwrócił się ks. James Hector Joubert, sulpicjański kapłan.

Joubert sam zdał sobie sprawę, że dzieci uchodźców z Haiti, którym służył, nie potrafiły czytać i usłyszał o szkole dla czarnoskórych dzieci, którą założyły Lange i Balas. Joubert zapytał ich, czy byliby zainteresowani założeniem szkoły, której celem byłaby edukacja i opieka nad czarnoskórymi dziećmi. Panie zaakceptowały jego pomysł.

Po dołączeniu dwóch kolejnych kobiet, Rosine Boegue i urodzonej w Ameryce Theresy Duchemin, zaczęły studiować, aby zostać siostrami i otworzyły katolicką szkołę dla dziewcząt w swoim klasztorze przy 5 St. Mary’s Ct. w Baltimore. Szkoła ta stała się znana jako St. Frances Academy, która do dziś działa w Baltimore.

Bractwo siostrzane zostało ostatecznie przekształcone w zgromadzenie zakonne, które stało się Siostrami Oblatkami Opatrzności. Ojciec Joubert udzielał wskazówek, zabiegał o pomoc finansową i zachęcał inne kolorowe kobiety, aby stały się członkiniami tego pierwszego zgromadzenia afroamerykańskich zakonnic w historii Kościoła katolickiego. W tamtym czasie czarnoskórzy mężczyźni i kobiety nie mogli wstąpić do życia zakonnego w Stanach Zjednoczonych.

Pierwsze Siostry Oblatki Opatrzności

Lange i trzy inne kobiety złożyły śluby 2 lipca 1829 roku, stając się pierwszymi czterema Siostrami Oblatkami Opatrzności. Utworzenie zgromadzenia zakonnego dla afroamerykańskich kobiet nastąpiło prawie trzy dekady przed wyświęceniem pierwszego kapłana pochodzenia afroamerykańskiego i prawie sześć dekad przed wyświęceniem pierwszego kapłana powszechnie uznawanego za pochodzącego z afroamerykańskiego dziedzictwa.

Biskup James A. Healy, pierwszy ksiądz i biskup w Stanach Zjednoczonych znanego pochodzenia afrykańskiego, został wyświęcony w 1854 roku. Matka Healy’ego była zniewoloną kobietą rasy mieszanej, a jego ojciec był Irlandczykiem – a on sam w dużej mierze ukrywał swoje pochodzenie i podawał się za białego mężczyznę, zauważa New England Historical Society. Wen. Augustus Tolton, były niewolnik, który był pierwszym amerykańskim księdzem publicznie uznanym za czarnoskórego, został wyświęcony w 1886 roku, czytamy na stronie Archidiecezji Chicago.

Lange, która przyjęła imię zakonne „Mary”, służyła jako pierwsza przełożona generalna Sióstr Oblatek od Opatrzności Bożej od 1829 do 1832 roku. Ponownie kierowała zgromadzeniem od 1835 do 1841 roku.

Szkoła i dom, pomoc chorym

Zgromadzenie to kształciło i ewangelizowało Afroamerykanów. Jednak zawsze były otwarte na zaspokajanie potrzeb tamtych czasów. W ten sposób Siostry Oblatki kształciły młodzież i zapewniały dom dla sierot. Niewolnicy, którzy zostali zakupieni, a następnie uwolnieni, byli kształceni i czasami przyjmowani do zgromadzenia. Pielęgnowały nieuleczalnie chorych podczas epidemii cholery w 1832 roku, udzielały schronienia osobom starszym, a nawet służyły jako gospodynie domowe w Seminarium Świętej Marii.

Lange zmarła 3 lutego 1882 r. w klasztorze Saint Frances w Baltimore. Ponad sto lat po jej śmierci jej wpływ jest nadal odczuwalny wśród katolickiej społeczności Baltimore.

Siostry Oblatki Opatrzności nadal istnieją jako organizacja, a w 2019 r. archidiecezja Baltimore ogłosiła swoją pierwszą nową szkołę w Baltimore City od 60 lat, która będzie nosiła nazwę „Mother Mary Lange Catholic School”. Jak podaje Archidiecezja Baltimore, szkoła będzie służyć głównie uczniom mieszkającym w dzielnicy Poppleton w Baltimore. Większość uczniów nie jest katolikami i prawie wszyscy otrzymują jakąś formę pomocy w nauce.

Proces kanonizacji Lange, czyli oficjalny proces uznania jej za świętą w Kościele rzymskokatolickim, rozpoczął się w 1991 roku.

„Podczas gdy wszyscy chrześcijanie są powołani do bycia świętymi, święci to osoby w niebie (oficjalnie kanonizowane lub nie), które żyły heroicznie cnotliwym życiem, ofiarowały swoje życie za innych lub poniosły śmierć męczeńską za wiarę i które są godne naśladowania” – przeczytać można na stronie internetowej Konferencji Biskupów Katolickich Stanów Zjednoczonych (USCCB)

Po śmierci danej osoby następuje zazwyczaj pięcioletni okres oczekiwania na rozpoczęcie procesu kanonizacji. Po zatwierdzeniu przez Watykan i stwierdzeniu, że dana osoba prowadziła święte życie, zostaje ona ogłoszona „czcigodną”. Po tym kroku Watykan musi zatwierdzić cud przypisywany wstawiennictwu potencjalnego świętego. Zazwyczaj cud ten obejmuje uzdrowienie medyczne, którego nie można inaczej wyjaśnić naukowo. Po przedłożeniu domniemanego cudu do zbadania przez Dykasterię do Spraw Świętych, naukowcy i lekarze badają go. Następnie głosują nad tym, czy domniemany cud można wyjaśnić naukowo, jak podaje strona internetowa Watykanu. Po przypisaniu danej osobie jednego cudu, zostaje ona beatyfikowana i nazywana „błogosławioną”.

Do kanonizacji wymagany jest drugi cud. I dekret w tej sprawie kilka dni temu wydał Watykan.

Zobacz także