„Nie był wysoki, a bardzo piękny” – święci, którzy widzieli aniołów

W Kościele katolickim w środę przypada święto archaniołów – Michała, Gabriela i Rafała. Są to istoty duchowe posiadające rozum i wolę, których zadaniem jest wielbić Boga oraz nieść pomoc ludziom na drodze wiary. O ich istnieniu i działaniu mówi nie tylko Biblia, ale także wielu świętych i błogosławionych.

„Aniołowie są stworzeniami duchowymi, które nieustannie wielbią Boga i służą Jego zbawczym zamysłom wobec innych stworzeń” – wyjaśnia Katechizm Kościoła Katolickiego (KKK). Jak pisze św. Tomasz z Akwinu w Sumie Teologicznej „Ad omnia bona nostra cooperantur angeli” – „Aniołowie współdziałają we wszystkim, co dla nas dobre”.

Zgodnie z nauką Kościoła istnienie istot duchowych, niecielesnych, które Pismo święte nazywa zazwyczaj aniołami, jest prawdą wiary. Św. Augustyn wyjaśnia, „+Anioł+ oznacza funkcję, nie naturę.

>>> Justyna Nowicka: co się stanie z aniołem stróżem po naszej śmierci?

KKK zaznacza, że jako stworzenia czysto duchowe aniołowie posiadają rozum i wolę: są stworzeniami osobowymi i nieśmiertelnymi, które przewyższają doskonałością wszystkie stworzenia widzialne. „Świadczy o tym – jak czytamy w Księdze Daniela – „blask ich chwały”.

Fot. By Anonymous Byzantine painter (395-1453 AD)Public domain image – https://rutracker.org/forum/viewtopic.php?t=3473522, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=1237314

Z kolei w Liście do Hebrajczyków czytamy że „są oni wszyscy duchami przeznaczonymi do usług, posyłanymi na pomoc tym, którzy mają posiąść zbawienie”

Biblia wskazuje, że aniołowie są obecni od chwili stworzenia i w ciągu całej historii zbawienia służą wypełnieniu zamysłu Bożego. Czytamy o nich, że zamykają raj ziemski, ratują Hagar i jej dziecko, powstrzymują rękę Abrahama, czy zwiastują narodziny, czego najbardziej znanym przykładem jest anioł Gabriel, który zwiastował narodzenie samego Jezusa.

„Kościół czci aniołów, którzy pomagają mu w jego ziemskiej pielgrzymce i opiekują się wszystkimi ludźmi” – uczy KKK.

W liturgii Kościół wielokrotnie przywołuje ich obecność. Przykładem jest msza św. pogrzebowa, podczas której zawsze śpiewa się „In paradisum deducant te angeli…” – „Niech aniołowie zawiodą cię do raju…”.

Św. Bazyli Wielki uczy, że „każdy wierny ma u swego boku anioła, jako opiekuna i stróża, by prowadził go do życia”.

Wielu świętych pisało i mówiło o aniołach. Odnowicielka Karmelu św. Teresa od Jezusa w „Księdze Życia” pisze o wydarzeniu, które miało miejsce w klasztorze w Avili w 1560 r. „Widziałam anioła, stojącego tuż przy mnie z lewego boku, w postaci cielesnej (…). Nie był wysokiego wzrostu, raczej mały, a bardzo piękny. Z twarzy jego płonącej niebieskim zapałem znać było, że należy do najwyższego rzędu aniołów, całkiem jakby w ogień przemienionych. Musiał być z rzędu tych, których nazywają cherubinami (…). Ujrzałam w ręku tego anioła długą, złotą włócznię, a grot jej żelazny u samego końca był jakby z ognia. Tą włócznią kilka razy przebijał mi serce, zagłębiając ją aż do wnętrzności”.

>>> Św. Jan Chrzciciel – anioł pustyni

Św. s. Faustyna Kowalska, apostołka Miłosierdzia Bożego, w młodości miała objawienia anioła stróża. W jej „Dzienniczku” czytamy, że aniołowie towarzyszyli świętej w podróżach, prowadzili ją przez czyściec i piekło, przychodzili do jej celi i wspierali w walce z szatanem. Sam Jezus miał jej powiedzieć: „Córko Moja, z chwilą, kiedyś poszła do furty, postawiłem Cherubina nad bramą, aby jej strzegł, bądź spokojna. Kiedy przyszłam z rozmowy, którą miałam z Panem, ujrzałam obłoczek biały, a w nim Cherubina z rękoma złożonymi, spojrzenie jego jak błyskawica; poznałam jak ogień miłości Boga pali się w tym spojrzeniu…”.

Siostra Faustyna Kowalska, fot. Wikipedia

Także św. o. Pio z Pietrelciny OFMCap zachęcał do kontaktu z aniołami. „Nigdy nie mów, że zostałaś sama ze swoimi trudnościami; Nigdy nie mów, że nie masz nikogo, dla kogo możesz otworzyć swoje serce i zaufać. Byłaby to ogromna niesprawiedliwość dla niebiańskiego posłańca. Zawsze jest ktoś, komu możesz powierzyć swoje problemy”.

O aniołach słyszymy także w zatwierdzonych przez Kościół objawieniach Matki Bożej w Fatimie. W pierwszym objawieniu w 1916 r. trójce dzieci objawił się Anioł Pokoju, a latem tego roku Anioł Portugalii, który powiedział: „Jestem Aniołem Stróżem Portugalii. Przede wszystkim przyjmijcie i znoście z pokorą i poddaniem cierpienia, które Bóg wam ześle”.

Kościół w sposób szczególny pamięta o trzech archaniołach: św. Michale, św. Gabrielu, i św. Rafale, których święto obchodzone jest 29 września.

W tradycji chrześcijańskiej Michał to pierwszy i najważniejszy spośród aniołów obdarzony przez Boga szczególnym zaufaniem. Hebrajskie imię Mika’el znaczy „Któż jak Bóg”.

W Księgach Nowego Testamentu wspominany jest dwukrotnie – w Apokalipsie św. Jana oraz w Liście Judy Tadeusza. „I nastąpiła walka na niebie: Michał i jego aniołowie mieli walczyć ze Smokiem. I wystąpił do walki Smok i jego aniołowie, ale nie przemógł, i już się miejsce dla nich w niebie nie znalazło” – czytamy w Apokalipsie.

Kult św. Michała Archanioła ma długą tradycję. W VI wieku w Konstantynopolu było 10 kościołów poświęconych tej postaci. W samym mieści w V w. istniał obraz św. Michała, czczony jako cudowny w jednym z klasztorów pod jego imieniem.

W V wieku w południowych Włoszech św. Michał objawił się biskupowi Sipontu, Wawrzyńcowi (późniejszemu świętemu). Niebiański dowódca powiedział: „Ja jestem Archanioł Michał, stojący przed obliczem Boga. Grota (Góra Gargano) jest mnie poświęcona; ja jestem jej strażnikiem. Tam, gdzie się otwiera skała, będą przebaczone grzechy ludzkie. Modlitwy, które będziecie tu zanosić do Boga, zostaną wysłuchane. Idź w góry i poświęć tę grotę dla kultu chrześcijańskiego”. Obecnie kult św. św. Michał Archanioła z Gargano jest także żywy w Polsce.

W naszym kraju powstały dwa zgromadzenia zakonne pod wezwaniem św. Michała: męskie (michalitów) i żeńskie (michalitek), założone przez bł. Bronisława Markiewicza.

Fot. Three Archangels with Tobias by Francesco Botticini/Wikimedia/https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=7518198

>>> Z aniołami na mszy świętej

W latach osiemdziesiątych XIX wieku powstała modlitwa do św. Michała Archanioła napisana przez papieża Leona XIII. Polecił rozesłać ją do wszystkich ordynariuszy świata, aby kapłani odmawiali ją wraz z wiernymi, klęcząc po każdej mszy św. cichej. Modlitwa ta jest rodzajem egzorcyzmu.

Imię Archanioła Gabriela po hebrajsku Gabri-El można przetłumaczyć, jako „Mąż Boży”, „Bohater Boży” albo „Bóg jest mocą”. W Biblii poznajemy go jako przekaziciela Bożej woli. To on zwiastował Pannie Maryi, że zostanie Matką Syna Bożego. Ukazuje się także Zachariaszowi zapowiadając mu narodziny syna Jana Chrzciciela.

Niemal wszystkie obrządki w Kościele uroczystość św. Gabriela mają w swojej liturgii tuż przed lub tuż po uroczystości Zwiastowania. Tak było również w liturgii rzymskiej do roku 1969; czczono go wówczas 24 marca, w przeddzień uroczystości Zwiastowania Pańskiego.

Imię Rafał można przetłumaczyć z hebrajskiego „Bóg uleczy”. W Księdze Tobiasza w Biblii przedstawiony jest jako jednym z „siedmiu aniołów, którzy stoją w pogotowiu i wchodzą przed majestat Pański”. Czytamy tak również, że towarzyszy młodemu Tobiaszowi wędrującemu z Niniwy do Raga w Medii i opiekował się nim, chroniąc go przed demonami. Po powrocie uzdrowił jego ojca.

Pierwsze ślady kultu św. Rafała Archanioła datują się na VII wiek w Wenecji, gdzie wystawiono ku jego czci kościół. Papież Benedykt XV w roku 1921 rozszerzył święto ku jego czci na cały Kościół. Wyznaczył wówczas 24 października na datę jego wspomnienia.