Najpewniej tego kielicha używał Jezus podczas Ostatniej Wieczerzy

Czy to możliwe, że poszukiwany przez śmiałków i tropiony przez łowców sensacji Święty Graal stoi sobie po prostu w kaplicy w katedrze w Walencji? Naukowcy twierdzą, że tak właśnie jest. Tam właśnie jest kielich, którego prawdopodobnie używał Jezus podczas Ostatniej Wieczerzy.

No dobrze, ale skoro chodzi o kielich, to dlaczego na to naczynie mówi się „graal”? W języku starohiszpańskim istniało słowo „grial”, używane jeszcze w XVII w. przez Cervantesa. Oznaczało ono po prostu kubek do picia.  

Jak wygląda kielich Jezusa i skąd ubogi cieśla i wędrowny kaznodzieja miał taki kielich? 

Graal składa się z trzech części. Dolna podstawka, ozdobiona perłami i szlachetnymi kamieniami, pochodzi z X–XII w., natomiast nóżka z uchwytami są jeszcze późniejsze, bo z XII–XIV w. Z czasów Chrystusa pochodzi w zasadzie tylko czasza kielicha o średnicy 9 centymetrów, wykonana z chalcedonu – agatu lub onyksu. Powstała między II w. przed Chrystusem a I w. po Chrystusie, w warsztacie w Egipcie, Syrii lub Palestynie. Naukowcy nie stwierdzili w 100%, o którą z odmian minerału chodzi, ponieważ wyglądają one bardzo podobnie. Można by to ustalić podczas analizy mineralogicznej, ale do tego potrzebna byłaby próbka, a to oznacza, że naukowcy uszkodziliby kielich. Naukowcy chętnie by to zrobili, ale nie zgadzają się na to opiekunowie relikwii. Co w zasadzie jest zrozumiałe. 

Kamień ten ma bardzo ciekawą właściwość – w zależności od tego, w jaki sposób pada na niego światło, zmienia kolor. Taki kielich pojawia się tez w legendach o rycerzach Okrągłego Stołu. Każdemu, kto na niego spoglądał, wydawał się inny. 

Wiele osób nie dowierza, że jest to autentyczny kielich z Ostatniej Wieczerzy, ponieważ wydaje im się, że Jezus nie mógł używać tak kosztownego kubka. Bardziej do wyobraźni przemawiają filmowe obrazy, w których Graal był zrobiony z drewna.  

– To nonsens. W Izraelu w czasach Jezusa nie używano drewnianych naczyń. Pito z kamiennych czarek, takich jak ta z Walencji. Bo kielich z Walencji jest czarką. Piękne uchwyty i podstawę dodano później, żeby ozdobić relikwię – tłumaczy Jorge-Manuel Rodríguez Almenar, profesor Uniwersytetu w Walencji. 

Poza tym właściciele Wieczernika mogli być ludźmi zamożnymi. I naczyń z kamieni półszlachetnych używali właśnie ci, którzy byli bardziej zamożni.

>>> Ks. Wojciech Nowicki: jak przeżyć w domu Wielki Czwartek?

Jakim cudem kielich znalazł się w Hiszpanii? 

Według europejskich legend miał trafić do Europy do Rzymu wraz ze św. Piotrem i św. Markiem. Ale inne tradycje mówią też, że kielich ten przywiózł do Rzymu św. Paweł Apostoł. Następnie był przechowywany przez papieża Sykstusa II (257–258). Kiedy w 257 r. cesarz Walerian rozpoczął prześladowania chrześcijan, papież św. Sykstus II tuż przed aresztowaniem powierzył swemu diakonowi, św. Wawrzyńcowi, ostatnie zadanie: ukryć majątek Kościoła. Wawrzyniec na trzy dni przed śmiercią, 7 sierpnia 258 r., miał wysłać kielich do swoich rodziców, Orencjusza i Pacjencji, mieszkających w mieście Huesca w Hiszpanii. Jeszcze w średniowieczu istniał list, który wraz z kielichem posłał swym rodzicom. W VIII w., gdy Hiszpania została najechana przez Arabów, miejsce przechowywania kielicha było już pilnie strzeżoną tajemnicą. Gdy było już bezpiecznie, 26 września 1399 r. król Aragonii Marcin I Ludzki przeniósł kielich do swej kaplicy pałacowej w Saragossie. Jego następca Alfons V Aragoński w 1436 r. zabrał kielich do Walencji, gdzie znajduje się do dziś. 

Naukowe dowody 

Możemy więc powiedzieć, że za autentycznością tego kielicha przemawia po pierwsze to, że tradycja historyczna jest stosunkowo dobrze udokumentowana. Co ważne, można zrekonstruować dzieje Graala od czasów wczesnochrześcijańskich aż do dziś. 

Po drugie, badania archeologiczne prowadzone w XX i XXI w. wykazały, że kielich pochodzi z miejsca i czasów, w których żył Jezus. 

Po trzecie, niewiele tak kruchych przedmiotów przetrwało do dziś. Świadczy to o tym, że od samego początku z ogromną dbałością i ostrożnością opiekowano się i czczono ten kielich. 

>>> Czym jest krzyżmo? Do czego używane jest w Kościele?

Graal dziś 

Dziś kielich znajduje się w katedrze w Walencji. Można go oglądać w szklanej gablocie w specjalnie dla niego wybudowanej pięknej kaplicy. Aby podkreślić duże prawdopodobieństwo, że jest to autentyczny kielich, którego używał Jezus podczas Ostatniej Wieczerzy, podczas mszy św. używał Graala Jan Paweł II w 1982 r. oraz Benedykt XVI w 2006 r.

Zobacz także