Boże Narodzenie

Boże Narodzenie (Narodzenie Pańskie) to w tradycji chrześcijańskiej święto upamiętniające narodziny Jezusa Chrystusa. Jest to stała uroczystość liturgiczna przypadająca 25 grudnia. Boże Narodzenie poprzedzone jest okresem oczekiwania (czterech niedziel), zwanym adwentem.

Data

W Ewangeliach nie jest wspomniana data narodzin Jezusa Chrystusa. Hipolit Rzymski pisał: Pierwsze przyjście Pana naszego wcielonego, w którym narodził się w Betlejem miało miejsce ósmego dnia przed kalendami styczniowymi (tzn. 25 grudnia). Dzień ten podał też rzymski historyk chrześcijański Sekstus Juliusz Afrykański w 221 r.
Istnieją różne wyjaśnienia obrania tego dnia dla liturgicznej celebracji Bożego Narodzenia. Najbardziej popularna uznaje, że chrześcijanie, nie znając rzeczywistej daty narodzin Chrystusa obrali tę jako symboliczną. To dzień bliski dniowi przesilenia zimowego. W II–IV w. 25 grudnia obchodzono dzień urodzin Mitry. Cesarz Aurelian nakazał w 274 r., by w tym dniu obchodzono narodziny boga Słońca, ustanowienie zatem w tym dniu uroczystości było chrześcijańską odpowiedzią na ten kult pogański.

Symbole i zwyczaje

Większość symboli Bożego Narodzenia ma źródło w wierzeniach pogańskich. Choinka od wieków była podczas przeróżnych świąt obwieszana świecidełkami. Ostrokrzew służył Celtom do obłaskawiania chochlików, a jemioła do praktyk okultystycznych. Również wyznawcy Mitry i osoby obchodzące rzymskie Saturnalia obdarowywały się prezentami.

Obchody w Polsce

W Polsce w większości rodzin jest obchodzone jako święto gromadzące wielu krewnych. Typowymi atrybutami są: opłatek, , choinka, a często i szopka bożonarodzeniowa, prezenty. Zwyczajowo jest to czas spotkań rodzinnych i wybaczania sobie wzajemnie krzywd i uraz.

Postać obdarowująca prezentami

Zazwyczaj rolę tę pełni fikcyjny Święty Mikołaj (którego pierwowzorem była autentyczna postać biskupa wspierającego ubogie panny na wydaniu), ale w zależności od regionu może być to Dzieciątko (Górny Śląsk), Aniołek (Galicja i Śląsk Cieszyński) lub Gwiazdor (Wielkopolska, Kujawy, Pomorze). Na Kresach Wschodnich może być to także Dziadek Mróz.

Inna data

Wyznawcy prawosławia i innych Kościołów wschodnich obchodzą Boże Narodzenie 13 dni później niż katolicy. Korzystają z kalendarza juliańskiego, zgodnie z którym Wigilia przypada 6 stycznia. Wigilijna wieczerza rozpoczyna się od dzielenia prosforą – małym pszennym chlebkiem pieczonym z użyciem drożdży – przyniesionym z cerkwi. Popija się go łykiem święconej wody. Dopiero wtedy przystępuje się do jedzenia wigilijnych potraw. Zawsze musi być kutia z obtłuczonej pszenicy, słodu, maku, miodu i bakalii – różnych orzechów, rodzynków i innych dodatków. Tylko niekiedy na stole pojawia się karp. Świętowaniu towarzyszą kolędy, ale przede wszystkim jest to czas skupienia. Później, w nocy z 6 na 7 stycznia, wierni uczestniczą w kilkugodzinnych liturgiach, które są odpowiednikiem pasterki w kościele katolickim. Nabożeństwa w cerkwiach prowadzone są w języku cerkiewnosłowiańskim. Niekiedy trwają nawet kilka godzin.

Zobacz wszystkie wpisy dotyczące Boże Narodzenie

Kościół

Niedziela Chrztu Pańskiego zamyka okres Bożego Narodzenia

Kościół katolicki obchodzi w pierwszą niedzielę po uroczystości Trzech Króli święto Chrztu Pańskiego. Zamyka ono liturgiczny okres Bożego Narodzenia. Zgodnie

Czytaj dalej
Wiadomości

Boże Narodzenie u prawosławnych. W Podlaskiem można spotkać kolędników z gwiazdami

Grupy kolędników z kolorowymi gwiazdami można w tych dniach spotkać w części miejscowości w województwie podlaskim. Trwają bowiem święta Bożego

Czytaj dalej
Wiadomości

Stambuł: patriarcha Bartłomiej przewodniczył obchodom Bożego Narodzenia

Ekumeniczny patriarcha Konstantynopola Bartłomiej przewodniczył w Stambule uroczystym obchodom prawosławnego Bożego Narodzenia. Najpierw w katedrze św. Jerzego odprawił Boską Liturgię

Czytaj dalej
Kościół

Boże Narodzenie prawosławnych – w Podlaskiem nieczynne szkoły i urzędy samorządowe

W prawie wszystkich białostockich placówkach oświatowych nie ma we wtorek zajęć. Uczniowie mają dzień wolny, bo 7 stycznia przypada pierwszy

Czytaj dalej
Kościół

Dwa miliony osób na Orszakach Trzech Króli w Polsce

W 905 miastach w całej Polsce odbyły się w uroczystość Epifanii tradycyjne Orszaki Trzech Króli. Według organizatorów (Fundacji Orszak Trzech

Czytaj dalej
Wiadomości

Śpiewa chór, soliści oraz cały kościół. Zielonogórskie kolędowanie [FOTOREPORTAŻ]

W uroczystość Objawienia Pańskiego, 6 stycznia 2025 roku, w kościele pw. Matki Boskiej Częstochowskiej w Zielonej Górze odbyła się dziewiąta edycja

Czytaj dalej
Wiadomości

Metropolita Sawa w orędziu na Boże Narodzenie: dbajmy o zachowanie bogactwa duchowego i tradycji

W czasach licznych doświadczeń dbajmy o zachowanie bogactwa duchowego, tradycji, kultury, obyczajów, które otrzymaliśmy od przodków – zaapelował do wiernych

Czytaj dalej
Wiadomości

Orszak Trzech Króli w Krakowie. „Każda rodzina może być święta” [+GALERIA]

W poniedziałek, 6 stycznia 2025 roku, przez krakowskie ulice przeszedł Orszak Trzech Króli. W roli Świętej Rodziny wystąpiła rodzina Kozłowskich.

Czytaj dalej
Wiadomości

Abp Adrian Galbas: zamiast złota, kadzidła i mirry, złóżmy dziś Chrystusowi nasze uczucia

Zamiast złota, kadzidła i mirry, złóżmy dziś Chrystusowi w darze nasze uczucia i powiedzmy Mu szczerze: „Jezu ufam Tobie, Ty

Czytaj dalej
Kościół

Orszak Trzech Króli po przerwie wrócił na ulice Poznania [+GALERIA]

6 stycznia na ulice Poznania powrócił Orszak Trzech Króli. Uczestnicy wyruszyli ze Starego Rynku, aby w barwnym korowodzie uczcić jedno

Czytaj dalej
Kościół

Wigilia Bożego Narodzenia według kalendarza juliańskiego

W poniedziałek przypada wigilia Bożego Narodzenia według kalendarza juliańskiego, czyli według tzw. starego stylu. W tym terminie, 13 dni po

Czytaj dalej
Wiadomości

Prawosławny abp Jakub o Bożym Narodzeniu: są świąteczne tradycje, ale nie ma duchowej refleksji

„Współczesny świat często zapomina o Bogu; w obchodach Bożego Narodzenia są zwyczaje i tradycje, ale nie ma duchowej refleksji i

Czytaj dalej
Wiadomości

Jutro przypada wigilia Bożego Narodzenia wg kalendarza juliańskiego

Wierni Kościoła prawosławnego obchodzić będą w poniedziałek wigilię świąt Bożego Narodzenia według kalendarza juliańskiego, czyli według tzw. starego stylu. Przypada

Czytaj dalej
Wiadomości

Białystok: posiłek wigilijny dla podopiecznych prawosławnego ośrodka Eleos

W jadłodajni prowadzonej w Białymstoku przez Prawosławny Ośrodek Miłosierdzia „Eleos” osoby bezdomne i ubogie mogły w piątek wziąć udział w

Czytaj dalej
Kościół

Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi. To najstarsze maryjne święto

W Kościele katolickim obchodzona jest dziś uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi. Tego dnia Kościół ukazuje wiernym Maryję jako niewiastę wybraną

Czytaj dalej
Kościół

Papież spotkał się z wiernymi przy szopce na placu Św. Piotra [+GALERIA]

W ostatni wieczór roku papież Franciszek spotkał się z setkami wiernych na placu Świętego Piotra, gdzie obejrzał stojącą tam szopkę

Czytaj dalej
Wiadomości

Święta, święta i po świętach? [FELIETON]

Po porodzie nic nie wraca do normy. Nie ma „święta, święta i po świętach”. Całe życie się zmienia. Jezus fizycznie

Czytaj dalej
Kościół

Pierwsza niedziela po Bożym Narodzeniu to Niedziela Świętej Rodziny

W pierwszą niedzielę po Bożym Narodzeniu w Kościele katolickim obchodzona jest Niedziela Świętej Rodziny. Do liturgii wprowadził ją w 1890

Czytaj dalej
Wiadomości

„To, co niemożliwe stało się ciałem”, czyli jak rozumieć to, że Bóg stał się człowiekiem [ROZMOWA]

– Najpiękniejszą kolędą jaką znam jest „Bóg się rodzi”. „Bóg się rodzi, moc truchleje, Pan niebiosów obnażony. Ogień krzepnie, blask

Czytaj dalej
Wiadomości

Rektor seminarium w Płocku: w czasach niepokoju idźmy do Jezusa – Księcia Pokoju

„W uroczystość Bożego Narodzenia Bóg Ojciec ofiarował nam «wspólną pieśń» – Nowonarodzonego Pana, prawdziwego Księcia Pokoju” – napisał ks. prał.

Czytaj dalej
Wiadomości

Grenlandia: święta Bożego Narodzenia na północnym krańcu ziemi

Co roku na Boże Narodzenie Siły Powietrzne Stanów Zjednoczonych wysyłają katolickiego kapelana do Grenlandii, aby odprawił Pasterkę w 821. Bazie

Czytaj dalej
Kościół

Św. Jan, umiłowany uczeń Chrystusa

Dziś, 27 grudnia, Kościół obchodzi wspomnienie św. Jana, Apostoła i Ewangelisty. W tym dniu święci się wino, które podaje się

Czytaj dalej
Wiadomości

Biskupi greckokatoliccy w Polsce: wobec Bożego Narodzenia nie możemy przejść obojętnie

Boże Narodzenie „to wydarzenie w historii ludzkości, wobec którego nikt nie może pozostać obojętny” – zauważają biskupi Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego

Czytaj dalej
Wiadomości

Biskupi Niemiec: Boże Narodzenie pociechą i przeciwnym biegunem dla kryzysów i przemocy

Mając w pamięci niedawny atak na jarmark bożonarodzeniowy w Magdeburgu i wojny toczące się w różnych stronach świata, katoliccy biskupi

Czytaj dalej
Wiadomości

Abp Światosław Szewczuk: znaleźliśmy nowonarodzonego Jezusa wśród dzieci i starszych w schronie

Zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego (UKGK) przewodniczył Boskiej Liturgii w Uroczystość Narodzenia Pańskiego w Katedrze Patriarchalnej Zmartwychwstania Chrystusa w Kijowie. Dziś

Czytaj dalej
Wiadomości

Oktawa Bożego Narodzenia

Kościół obchodzi dziś drugi dzień oktawy Bożego Narodzenia, jest on poświęcony św. Szczepanowi. W liturgii obchody Bożego Narodzenia trwają osiem

Czytaj dalej
Wiadomości

Śląskie: cud narodzin w świątecznej atmosferze – Boże Narodzenie na porodówce

Święta Bożego Narodzenia to wyjątkowy czas, który na oddziale neonatologicznym Zagłębiowskiego Centrum Onkologii w Dąbrowie Górniczej nabiera szczególnego wymiaru. Dla

Czytaj dalej
Wiadomości

Betlejem: przygaszona radość z narodzenia Chrystusa

W Betlejem, obchody pamiątki narodzenia Pana Jezusa, również w tym roku nosiły piętno trwającej wojny. Na placu Żłobka przed bazyliką

Czytaj dalej
Kościół

Świąteczny obiad Wspólnoty Sant’Egidio. „Tu jest wspólnota, czyli wszystko co najważniejsze”

– Miłość to nie jest poezja albo teoria, miłość to konkret, który polega na tym, iż oddajemy coś z siebie

Czytaj dalej
Kościół

26 grudnia: Kościół wspomina św. Szczepana, pierwszego męczennika

W drugi dzień świąt Bożego Narodzenia – 26 grudnia Kościół katolicki wspomina św. Szczepana, diakona i pierwszego męczennika, o którym

Czytaj dalej
Kościół

W Wigilię Bożego Narodzenia mnisi przenieśli do Betlejem 105 tys. intencji modlitewnych

Pomimo trudnych warunków związanych z wojną w Gazie, w Wigilię Bożego Narodzenia mnisi z opactwa Dormitio w Jerozolimie po raz

Czytaj dalej
Kościół

Podczas Pasterki w Betlejem, w miejscu narodzin Chrystusa, padły mocne słowa [+GALERIA]

W noc Bożego Narodzenia łaciński patriarcha Jerozolimy kard. Pierbattista Pizzaballa odprawił pasterkę w kościele św. Katarzyny w Betlejem, znajdującym się

Czytaj dalej
Polska

Poświątecznym nadmiarem jedzenia można podzielić się w lodówkach społecznych

W Kielcach działają lodówki społeczne, gdzie można zostawić nadmiar jedzenia, które zostało po świątecznych spotkaniach. „Lodówki pełne dobra” są umiejscowione

Czytaj dalej