Boże Narodzenie

Boże Narodzenie (Narodzenie Pańskie) to w tradycji chrześcijańskiej święto upamiętniające narodziny Jezusa Chrystusa. Jest to stała uroczystość liturgiczna przypadająca 25 grudnia. Boże Narodzenie poprzedzone jest okresem oczekiwania (czterech niedziel), zwanym adwentem.

Data

W Ewangeliach nie jest wspomniana data narodzin Jezusa Chrystusa. Hipolit Rzymski pisał: Pierwsze przyjście Pana naszego wcielonego, w którym narodził się w Betlejem miało miejsce ósmego dnia przed kalendami styczniowymi (tzn. 25 grudnia). Dzień ten podał też rzymski historyk chrześcijański Sekstus Juliusz Afrykański w 221 r.
Istnieją różne wyjaśnienia obrania tego dnia dla liturgicznej celebracji Bożego Narodzenia. Najbardziej popularna uznaje, że chrześcijanie, nie znając rzeczywistej daty narodzin Chrystusa obrali tę jako symboliczną. To dzień bliski dniowi przesilenia zimowego. W II–IV w. 25 grudnia obchodzono dzień urodzin Mitry. Cesarz Aurelian nakazał w 274 r., by w tym dniu obchodzono narodziny boga Słońca, ustanowienie zatem w tym dniu uroczystości było chrześcijańską odpowiedzią na ten kult pogański.

Symbole i zwyczaje

Większość symboli Bożego Narodzenia ma źródło w wierzeniach pogańskich. Choinka od wieków była podczas przeróżnych świąt obwieszana świecidełkami. Ostrokrzew służył Celtom do obłaskawiania chochlików, a jemioła do praktyk okultystycznych. Również wyznawcy Mitry i osoby obchodzące rzymskie Saturnalia obdarowywały się prezentami.

Obchody w Polsce

W Polsce w większości rodzin jest obchodzone jako święto gromadzące wielu krewnych. Typowymi atrybutami są: opłatek, , choinka, a często i szopka bożonarodzeniowa, prezenty. Zwyczajowo jest to czas spotkań rodzinnych i wybaczania sobie wzajemnie krzywd i uraz.

Postać obdarowująca prezentami

Zazwyczaj rolę tę pełni fikcyjny Święty Mikołaj (którego pierwowzorem była autentyczna postać biskupa wspierającego ubogie panny na wydaniu), ale w zależności od regionu może być to Dzieciątko (Górny Śląsk), Aniołek (Galicja i Śląsk Cieszyński) lub Gwiazdor (Wielkopolska, Kujawy, Pomorze). Na Kresach Wschodnich może być to także Dziadek Mróz.

Inna data

Wyznawcy prawosławia i innych Kościołów wschodnich obchodzą Boże Narodzenie 13 dni później niż katolicy. Korzystają z kalendarza juliańskiego, zgodnie z którym Wigilia przypada 6 stycznia. Wigilijna wieczerza rozpoczyna się od dzielenia prosforą – małym pszennym chlebkiem pieczonym z użyciem drożdży – przyniesionym z cerkwi. Popija się go łykiem święconej wody. Dopiero wtedy przystępuje się do jedzenia wigilijnych potraw. Zawsze musi być kutia z obtłuczonej pszenicy, słodu, maku, miodu i bakalii – różnych orzechów, rodzynków i innych dodatków. Tylko niekiedy na stole pojawia się karp. Świętowaniu towarzyszą kolędy, ale przede wszystkim jest to czas skupienia. Później, w nocy z 6 na 7 stycznia, wierni uczestniczą w kilkugodzinnych liturgiach, które są odpowiednikiem pasterki w kościele katolickim. Nabożeństwa w cerkwiach prowadzone są w języku cerkiewnosłowiańskim. Niekiedy trwają nawet kilka godzin.

Zobacz wszystkie wpisy dotyczące Boże Narodzenie

Wiadomości

Wanda Falk (Diakonia Polska): pokój i przebaczenie. To jest w świętach najważniejsze [ROZMOWA]

W cyklu naszych adwentowych rozmów zapraszamy na spotkanie z Wandą Falk, dyrektor generalną Diakonii Polskiej (czyli Diakonii Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w

Czytaj dalej
Wiadomości

Prawosławne święto Wprowadzenia Bogurodzicy do Świątyni – wierni mogą już śpiewać kolędy

Obchodzonym w środę świętem Wprowadzenia Bogurodzicy do Świątyni wierni Kościoła prawosławnego rozpoczęli okres bożonarodzeniowy. Od tego dnia mogą już śpiewać

Czytaj dalej
Wiadomości

Kraków: tłumy z całego świata na jarmarku bożonarodzeniowym [+GALERIA]

Zapiekanka za 38 zł, porcja pierogów za ok. 50 zł, oscypek tradycyjny za 17 zł, a mały grzaniec galicyjski 18

Czytaj dalej
Wiadomości

Kard. Christoph Schönborn: bożonarodzeniowe odpowiedzi na troski świata

Kardynał Christoph Schönborn odniósł się do kwestii „dziwnej sprzeczności” między atmosferą pięknie oświetlonych jarmarków bożonarodzeniowych a obawami w obliczu licznych kryzysów

Czytaj dalej
Kościół

30 lat i 50 mln świec, które zmieniają życie. Wigilijne Dzieło Pomocy Dzieciom Caritas

2 miliony świec przygotowała Caritas Polska w ramach tegorocznej – trzydziestej pierwszej – edycji Wigilijnego Dzieła Pomocy Dzieciom. Środki ze

Czytaj dalej
Kościół

Prawosławni rozpoczęli post przed Bożym Narodzeniem

Wierni Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego rozpoczęli w czwartek post, który stanowi duchowe przygotowanie do świąt Bożego Narodzenia. Wigilia tych świąt

Czytaj dalej
Polska

Od przyszłego roku Wigilia będzie dniem wolnym od pracy

Sejm uchwalił nowelizację ustawy, zgodnie z którą od przyszłego roku Wigilia będzie dniem wolnym od pracy. Jednocześnie od 2025 roku

Czytaj dalej
Świat

Jarmarki świąteczne w Berlinie są pod szczególnym nadzorem

W tym roku jarmarki bożonarodzeniowe w Niemczech będą objęte największymi w historii środkami bezpieczeństwa – napisał we środę portal dziennika

Czytaj dalej
Wiadomości

Teolog: muzyka jako wyraz sacrum. Czego słuchać w okresie Bożego Narodzenia?

Muzyka jest sposobem wyrażania „tajemnicy sacrum”. Dla wiedeńskiego teologa i muzyka, prof. Jana-Heinera Tücka, muzyka może przenieść „niewysłowione do przedstawienia”

Czytaj dalej
Polska

Wiceminister Sebastian Gajewski: Polacy nie chcą pracować w Wigilię [ROZMOWA]

Sejm pracuje nad projektem wprowadzającym dzień wolny od pracy 24 grudnia, a więc w Wigilię Bożego Narodzenia. Zgodnie z projektem

Czytaj dalej
Polska

Czy Polacy chętnie odwiedzają świąteczne jarmarki?

W ciągu ostatnich trzech lat ponad połowa Polaków odwiedziła jarmark świąteczny, z czego większość więcej niż raz – wynika z

Czytaj dalej
Świat

Inauguracja świątecznego targu na słynnej ulicy szopkarzy w Neapolu

Na neapolitańskiej ulicy San Gregorio Armeno, słynącej z pracowni szopkarzy, w piątek zainaugurowano świąteczny targ. Tradycją tego miejsca jest wystawianie

Czytaj dalej
Wiadomości

Pochwała świątecznej… komercji [FELIETON] 

Jeśli ktoś myśli, że tytuł tego felietonu to podpucha i zaraz zacznę narzekać na świąteczną komercję – jest w błędzie.

Czytaj dalej
Kościół

Na placu św. Piotra w Watykanie stanęła choinka z Trydentu [+GALERIA]

Na plac Świętego Piotra w Watykanie przywieziono 29-metrową jodłę z Valle di Ledro w Trydencie. Decyzja o jej wycięciu wywołała

Czytaj dalej
Wiadomości

Święty Mikołaj zarobi nawet do 250 zł na godzinę

Najbardziej opłacalnym zawodem w świątecznym okresie jest Święty Mikołaj, który może zarobić od 31 do 250 zł na godzinę –

Czytaj dalej
Kościół

Watykan: 7 grudnia inauguracja szopki i choinki na Placu św. Piotra

7 grudnia o godz. 18.30 na Placu św. Piotra zostanie odsłonięta szopka i zapalone światełka na bożonarodzeniowej choince. Tego samego

Czytaj dalej
Kościół

Co z wolną wigilią? „Jest szansa, że w już tym roku będzie wolna od pracy” [ROZMOWA]

„Jest szansa na to, że w tym roku Wigilia będzie już inna od tych z poprzednich lat: spokojna, radosna, spędzona

Czytaj dalej
Wiadomości

Skąd wzięły się Bożonarodzeniowe tradycje? Najważniejsze informacje

Święta Bożego Narodzenia to wyjątkowy czas w roku, na który wielu z nas czeka z utęsknieniem. Tradycje świąteczne wywodzą się

Czytaj dalej
Kościół

Wolna wigilia dopiero od przyszłego roku? „Czekamy na uzupełnienie braków w projekcie”

Marszałek Sejmu Szymon Hołownia powiedział w środę, że w projekcie Lewicy wprowadzającym dzień wolny w Wigilię brakuje oceny skutków finansowych

Czytaj dalej
Kościół

Szopka z Radomia zostanie zaprezentowana na wystawie w Watykanie

Ceramiczna szopka z diecezji radomskiej zostanie zaprezentowana na Międzynarodowej Wystawie Szopek Bożonarodzeniowych w Watykanie. Jej twórcą jest Jarosław Rodak. W

Czytaj dalej
Kościół

Watykan: choinka na Plac św. Piotra przyjedzie w tym roku z Trydentu

W tym roku choinka na Placu św. Piotra przyjedzie z północnowłoskiej prowincji Trydent w północnych Włoszech. W Watykanie poinformowano 24

Czytaj dalej
Wiadomości

Wenezuela: prezydent ogłosił przesunięcie świąt Bożego Narodzenia… na październik

Przywódca Wenezueli Nicolas Maduro, oskarżany o sfałszowanie niedawnych wyborów prezydenckich, ogłosił zmianę oficjalnego kalendarza i przesunięcie obchodów świąt Bożego Narodzenia

Czytaj dalej
Wiadomości

Białystok: doroczne wieczory kolęd prawosławnych

Kolęd i pastorałek w kilku językach można było posłuchać w czwartek w Białymstoku. W Operze i Filharmonii Podlaskiej odbył się

Czytaj dalej
Kościół

Boże Narodzenie prawosławnych. Na Podlasiu można spotkać kolędników z gwiazdami

Grupy kolędników z kolorowymi gwiazdami można w tych dniach spotkać w części miejscowości w województwie podlaskim. Trwają bowiem święta Bożego

Czytaj dalej
Kościół

Dziś Niedziela Chrztu Pańskiego. W liturgii kończy się okres Bożego Narodzenia

Kościół katolicki obchodzi dziś w liturgii święto Chrztu Pańskiego. Kończy ono okres Bożego Narodzenia, choć w polskiej tradycji jeszcze do

Czytaj dalej
Wiadomości

Oblatki odwiedziły oblatów na święta w Indonezji [+GALERIA]

Misjonarki oblatki spędziły święta Bożego Narodzenia u misjonarzy oblatów w Indonezji – czytamy na portalu oblaci.pl. Była to okazja nie

Czytaj dalej
Kościół

Betlejem: katolicka Epifania i prawosławne Boże Narodzenie

Katolicka uroczystość Objawienia Pańskiego zbiega się ze wspomnieniem narodzin Zbawiciela celebrowanym według kalendarza juliańskiego. W Betlejem wspólnota prawosławna oraz koptyjska

Czytaj dalej
Kościół prawosławie lublin boże narodzenie

Dziś przypada wigilia Bożego Narodzenia według kalendarza juliańskiego

W sobotę przypada Wigilia Bożego Narodzenia według kalendarza juliańskiego, czyli według tzw. starego stylu. W tym terminie, trzynaście dni po

Czytaj dalej
Kościół

Grekokatolicy, pierwszy raz w historii Cerkwi, nie mają dziś wigilii i pasterki

Wierni Kościoła greckokatolickiego pierwszy raz w jego historii nie zasiądą dziś do wigilijnej kolacji i nie pójdą na pasterkę, bo

Czytaj dalej
Kościół

Nuncjusz na Ukrainie: pośród wojny Boże Narodzenie przeżywa się głębiej

Pośród wojny na Ukrainie Boże Narodzenie staje się jeszcze bardziej jasne, ponieważ światłość Jezusa rozbłyska pośród ciemności, trudności – mówi

Czytaj dalej
Polska

Łódź: mieszkańcy mogą oddać choinki w doniczkach do ponownego zasadzenia

Mieszkańcy Łodzi mogą oddać świąteczne drzewka w doniczkach do ponownego zasadzenia. Choinki w doniczkach zbierają Leśnictwo Miejskie i łódzki Ogród

Czytaj dalej

Kamil Stoch zapytany o „coś pozytywnego”: Chrystus się urodził, Bóg zstąpił na świat! [WIDEO]

Chrystus się urodził, Bóg zstąpił na świat! Jest wiele pozytywnych rzeczy, o których możemy porozmawiać – powiedział w czwartek po zakończeniu

Czytaj dalej
Polska

W SOS Wioskach Dziecięcych nie wymazujemy wspomnień, tylko budujemy nowe [ROZMOWA]

„Nie mamy żadnej magicznej gumki, którą wymazywalibyśmy wspomnienia. One naturalnie wciąż są obecne. Natomiast to, co my robimy, to jest

Czytaj dalej