Boże Narodzenie

Boże Narodzenie (Narodzenie Pańskie) to w tradycji chrześcijańskiej święto upamiętniające narodziny Jezusa Chrystusa. Jest to stała uroczystość liturgiczna przypadająca 25 grudnia. Boże Narodzenie poprzedzone jest okresem oczekiwania (czterech niedziel), zwanym adwentem.

Data

W Ewangeliach nie jest wspomniana data narodzin Jezusa Chrystusa. Hipolit Rzymski pisał: Pierwsze przyjście Pana naszego wcielonego, w którym narodził się w Betlejem miało miejsce ósmego dnia przed kalendami styczniowymi (tzn. 25 grudnia). Dzień ten podał też rzymski historyk chrześcijański Sekstus Juliusz Afrykański w 221 r.
Istnieją różne wyjaśnienia obrania tego dnia dla liturgicznej celebracji Bożego Narodzenia. Najbardziej popularna uznaje, że chrześcijanie, nie znając rzeczywistej daty narodzin Chrystusa obrali tę jako symboliczną. To dzień bliski dniowi przesilenia zimowego. W II–IV w. 25 grudnia obchodzono dzień urodzin Mitry. Cesarz Aurelian nakazał w 274 r., by w tym dniu obchodzono narodziny boga Słońca, ustanowienie zatem w tym dniu uroczystości było chrześcijańską odpowiedzią na ten kult pogański.

Symbole i zwyczaje

Większość symboli Bożego Narodzenia ma źródło w wierzeniach pogańskich. Choinka od wieków była podczas przeróżnych świąt obwieszana świecidełkami. Ostrokrzew służył Celtom do obłaskawiania chochlików, a jemioła do praktyk okultystycznych. Również wyznawcy Mitry i osoby obchodzące rzymskie Saturnalia obdarowywały się prezentami.

Obchody w Polsce

W Polsce w większości rodzin jest obchodzone jako święto gromadzące wielu krewnych. Typowymi atrybutami są: opłatek, , choinka, a często i szopka bożonarodzeniowa, prezenty. Zwyczajowo jest to czas spotkań rodzinnych i wybaczania sobie wzajemnie krzywd i uraz.

Postać obdarowująca prezentami

Zazwyczaj rolę tę pełni fikcyjny Święty Mikołaj (którego pierwowzorem była autentyczna postać biskupa wspierającego ubogie panny na wydaniu), ale w zależności od regionu może być to Dzieciątko (Górny Śląsk), Aniołek (Galicja i Śląsk Cieszyński) lub Gwiazdor (Wielkopolska, Kujawy, Pomorze). Na Kresach Wschodnich może być to także Dziadek Mróz.

Inna data

Wyznawcy prawosławia i innych Kościołów wschodnich obchodzą Boże Narodzenie 13 dni później niż katolicy. Korzystają z kalendarza juliańskiego, zgodnie z którym Wigilia przypada 6 stycznia. Wigilijna wieczerza rozpoczyna się od dzielenia prosforą – małym pszennym chlebkiem pieczonym z użyciem drożdży – przyniesionym z cerkwi. Popija się go łykiem święconej wody. Dopiero wtedy przystępuje się do jedzenia wigilijnych potraw. Zawsze musi być kutia z obtłuczonej pszenicy, słodu, maku, miodu i bakalii – różnych orzechów, rodzynków i innych dodatków. Tylko niekiedy na stole pojawia się karp. Świętowaniu towarzyszą kolędy, ale przede wszystkim jest to czas skupienia. Później, w nocy z 6 na 7 stycznia, wierni uczestniczą w kilkugodzinnych liturgiach, które są odpowiednikiem pasterki w kościele katolickim. Nabożeństwa w cerkwiach prowadzone są w języku cerkiewnosłowiańskim. Niekiedy trwają nawet kilka godzin.

Zobacz wszystkie wpisy dotyczące Boże Narodzenie

Kościół Warszawa, wspólnota Sant'Egidio

Wspólnota Sant’Egidio. Dzięki ubogim zbliżamy się do Boga [REPORTAŻ]

Pan Grzegorz do Sant’Egidio trafił poszukując jedzenia. Przychodzi tu już od kilku lat. Kiedyś mieszkał w przyczepie, w której temperatury

Czytaj dalej
Kościół

W 90 miastach ubodzy i bezdomni spotkają się przy wigilijnym stole w ramach akcji Wigilia Caritas

22 tysiące osób – ubogich, samotnych i bezdomnych, zje wspólny posiłek w ramach akcji Wigilia Caritas, które odbędą się w

Czytaj dalej
Wiadomości

Mąka, woda i delikatność – przepis na najlepsze opłatki [REPORTAŻ]

Od stu lat siostry pasterki z Poznania wypiekają wigilijne opłatki oraz komunikanty. I chociaż ciasto na nie przygotowuje się tylko

Czytaj dalej
Wiadomości

Betlejem czeka smutne i samotne Boże Narodzenie

Girlandy zniknęły, lampki zostały zdemontowane. W te przedświąteczne dni plac przed Bazyliką Narodzenia Pańskiego w Betlejem wygląda na opuszczony i

Czytaj dalej
Naszym zdaniem

Pierniki, barszcz z uszkami i tajemnica wcielenia [FELIETON]

To chyba niepopularna opinia, ale często drażni mnie otoczka świąt Bożego Narodzenia. Infantylne piosenki, wszechobecne szopki, plastikowe figurki małego Jezuska

Czytaj dalej
Wiadomości

Śpiewanie kolęd – nieodłączna część świątecznej tradycji

Śpiewanie kolęd od wieków stanowi nieodłączną część świątecznej tradycji. Wiele z nich, posiada ciekawą historię, znaczenie i rolę w różnych

Czytaj dalej
Wiadomości

Ile Polacy chcą wydać na prezenty świąteczne?

Niemal 60 proc. konsumentów zapowiada, że zakupy świąteczne chce zrobić zarówno online, jak i stacjonarnie – pisze środowa „Rzeczpospolita”. Jak

Czytaj dalej
Wiadomości

Prowincjał franciszkanów: Boże Narodzenie to zawsze święto, ale w Ukrainie będzie bolesne

Żyjemy w bardzo trudnej sytuacji i przez to możemy lepiej zrozumieć ubóstwo Chrystusa, który nie znalazł domu, lecz musiał narodzić

Czytaj dalej
Wiadomości

Jak świętowano Boże Narodzenie na Mazowszu na przełomie XIX i XX wieku?

Tradycje i zwyczaje ludowe, ozdoby świąteczne, potrawy – to wszystko obejrzeć można w Muzeum Mazowieckim w Sierpcu (diecezja płocka). Popularny

Czytaj dalej
Wiadomości

Boże Narodzenie uznane w Kanadzie za „dyskryminujące” mniejszości

W Kanadzie uznano, że takie chrześcijańskie święta jak Boże Narodzenie czy Wielkanoc „dyskryminują mniejszości religijne”. Nie jest to żart, a

Czytaj dalej
Kościół

O roli spowiedzi w przygotowaniu do świąt Bożego Narodzenia

W tym przedświątecznym okresie Bóg wzywa nas wszystkich przede wszystkim do spowiedzi, która jest sakramentem wyzwolenia, odnowienia naszych sił duchowych

Czytaj dalej
Polska

Zakopane: od czasu lockdownu te święta będą rekordowe pod względem frekwencji

Święta będą rekordowe pod względem frekwencji turystycznej pod Tatrami, licząc od czasu lockdownu. Obłożnie na Sylwestra już jest powyżej 80

Czytaj dalej
Kościół

Na Placu Świętego Piotra w Watykanie odsłonięto szopkę i zapalono światła na choince

Na Placu Świętego Piotra odsłonięto w sobotę szopkę i zapalono światła na choince. Tegoroczna szopka nawiązuje do pierwszej, jaka powstała

Czytaj dalej
Polska

„Niedoprawiona wigilia” – jak góralki gotują na Boże Narodzenie [REPORTAŻ]

– Groch z kapustą miesza mąż, żeby się nie przypalił, ale grzyby to zbieram sama już w sierpniu. A cuda

Czytaj dalej
Kościół

Papież: przed każdą szopką przeżywamy to, co wydarzyło się 2000 lat temu

Z Franciszkiem spotkali się dziś przedstawiciele z piemonckiej wioski Macra oraz z latyńskiego Rieti. To z tych miejscowości pochodzą tegoroczna

Czytaj dalej
Kościół

Dodaj jeden produkt do swoich zakupów i weź udział w akcji „Tak. Pomagam!”

Przez cały piątek i sobotę 20 tysięcy wolontariuszy Caritas zachęca klientów sklepów dużych sieci handlowych, ale także tych mniejszych, do

Czytaj dalej
Wiadomości

Gorzów Wielkopolski: rodzinne świąteczne sesje zdjęciowe [GALERIA]

W Gorzowie Wielkopolskim odbyły się świąteczne rodzinne sesje zdjęciowe. Wydarzenie miało miejsce w Willi przy Warszawskiej – siedzibie Muzeum Lubuskiego

Czytaj dalej
Polska

Ilu Polaków kupuje za dużo jedzenia na święta?

Aż 63 proc. z nas przyznaje, że kupuje więcej jedzenia, niż jest to potrzebne na trzy dni świąt. To może

Czytaj dalej
Polska

Rekordową liczbę szopek zgłoszono do krakowskiego konkursu [+GALERIA]

232 prace zgłoszono w 81. Konkursie Szopek Krakowskich, który tradycyjnie rozpoczął się w pierwszy czwartek Adwentu na Rynku Głównym w

Czytaj dalej
Wiadomości

Z okazji 800. rocznicy budowy żłóbka betlejemskiego w kościołach franciszkanów można uzyskać odpust

Od 8 grudnia 2023 r. do 2 lutego 2024 r. będzie można uzyskać odpust zupełny, nawiedzając kościół obsługiwany przez franciszkanów

Czytaj dalej
Wiadomości

Toruń: na trasy ruszył świąteczny tramwaj; będzie kursował do 6 stycznia

Na toruńskich torowiskach w Mikołajki pojawił się świąteczny, iluminowany tramwaj Miejskiego Zakładu Komunikacji. Będzie kursował do święta Trzech Króli na

Czytaj dalej
Wiadomości

Muzea Watykańskie: odkryć Boże Narodzenie w sztuce

Przez trzy kolejne soboty Muzea Watykańskie oferują specjalny program wizyty, aby odkryć Narodzenie Pańskie w sztuce. Podróż w czasie i

Czytaj dalej
Wiadomości

Badanie: 4-osobowa rodzina wyda przeciętnie ok. 3739 zł na organizację Bożego Narodzenia

W tym roku przeciętna 4-osobowa rodzina, składająca się z rodziców i dwójki dzieci, wyda na organizację świat Bożego Narodzenia ok.

Czytaj dalej
Kościół

O potrójnym przyjściu Chrystusa

Czas Adwentu to radosne oczekiwanie na przyjście Chrystusa. Przygotowują nas na to przyjście teksty liturgii godzin. W jednym z takich

Czytaj dalej
Polska

Jest już plan Wigilii dla Samotnych w Centrum Kongresowym w Katowicach

Tegoroczna Wigilia dla Samotnych znów odbędzie się 24 grudnia po południu, o godz. 16., w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach

Czytaj dalej
Świat

Jarmarki bożonarodzeniowe w Polsce lepsze niż te niemieckie?

Polskie jarmarki bożonarodzeniowe w ostatnich latach mocno awansowały w międzynarodowych rankingach. Te w Krakowie i Wrocławiu zazwyczaj plasują się wyżej

Czytaj dalej
Kościół

Takiej szopki w Watykanie jeszcze nie było

Dzieciątko Jezus będzie w tym roku trzymać nie Maryja czy Józef, lecz św. Franciszek. Dokładnie tak samo jak przed 800

Czytaj dalej

Pomysł na świąteczny stół? Karpie i inne świąteczne potrawy od mniszek

Benedyktynki ze Staniątek w Małopolsce oferują już możliwość zakupu karpi, wypieków i potraw świątecznych na stoły bożonarodzeniowe. To forma kwesty

Czytaj dalej
Wiadomości

Warszawa: wspólnota Sant’Egidio przygotowuje Święta z Ubogimi dla 600 osób

W dzień Bożego Narodzenia Wspólnota Sant’Egidio planuje zasiąść z ubogimi do wspólnego stołu. W Warszawie planuje ugościć 600 osób –

Czytaj dalej
Polska

Pierwsza Dama: zadbajmy wspólnie o to, by każdy mógł zjeść wigilijną wieczerzę

Zadbajmy wspólnie o to, by każdy mógł zjeść wigilijną wieczerzę – zaapelowała, cytowana przez Kancelarię Prezydenta, Pierwsza Dama. Agata Kornhauser–Duda

Czytaj dalej
Kościół

Wierni Kościoła prawosławnego rozpoczęli okres bożonarodzeniowy

Świętem Wprowadzenia Bogurodzicy do Świątyni wierni Kościoła prawosławnego rozpoczęli w poniedziałek okres bożonarodzeniowy. Od tego dnia mogą już śpiewać kolędy,

Czytaj dalej
Polska

Raport: 53% Polaków nie kupiło jeszcze ani jednego prezentu świątecznego

53 proc. badanych Polaków nie kupiło jeszcze ani jednego prezentu świątecznego – wynika z raportu firmy CBRE. 59 proc. respondentów

Czytaj dalej
Kościół

800 lat temu św. Franciszek przygotował pierwszą żywą szopkę

Przed 800 laty, w 1223 roku, we włoskim Greccio, św. Franciszek po raz pierwszy postanowił „odtworzyć” Grotę Narodzenia Jezusa w

Czytaj dalej