Boże Narodzenie

Boże Narodzenie (Narodzenie Pańskie) to w tradycji chrześcijańskiej święto upamiętniające narodziny Jezusa Chrystusa. Jest to stała uroczystość liturgiczna przypadająca 25 grudnia. Boże Narodzenie poprzedzone jest okresem oczekiwania (czterech niedziel), zwanym adwentem.

Data

W Ewangeliach nie jest wspomniana data narodzin Jezusa Chrystusa. Hipolit Rzymski pisał: Pierwsze przyjście Pana naszego wcielonego, w którym narodził się w Betlejem miało miejsce ósmego dnia przed kalendami styczniowymi (tzn. 25 grudnia). Dzień ten podał też rzymski historyk chrześcijański Sekstus Juliusz Afrykański w 221 r.
Istnieją różne wyjaśnienia obrania tego dnia dla liturgicznej celebracji Bożego Narodzenia. Najbardziej popularna uznaje, że chrześcijanie, nie znając rzeczywistej daty narodzin Chrystusa obrali tę jako symboliczną. To dzień bliski dniowi przesilenia zimowego. W II–IV w. 25 grudnia obchodzono dzień urodzin Mitry. Cesarz Aurelian nakazał w 274 r., by w tym dniu obchodzono narodziny boga Słońca, ustanowienie zatem w tym dniu uroczystości było chrześcijańską odpowiedzią na ten kult pogański.

Symbole i zwyczaje

Większość symboli Bożego Narodzenia ma źródło w wierzeniach pogańskich. Choinka od wieków była podczas przeróżnych świąt obwieszana świecidełkami. Ostrokrzew służył Celtom do obłaskawiania chochlików, a jemioła do praktyk okultystycznych. Również wyznawcy Mitry i osoby obchodzące rzymskie Saturnalia obdarowywały się prezentami.

Obchody w Polsce

W Polsce w większości rodzin jest obchodzone jako święto gromadzące wielu krewnych. Typowymi atrybutami są: opłatek, , choinka, a często i szopka bożonarodzeniowa, prezenty. Zwyczajowo jest to czas spotkań rodzinnych i wybaczania sobie wzajemnie krzywd i uraz.

Postać obdarowująca prezentami

Zazwyczaj rolę tę pełni fikcyjny Święty Mikołaj (którego pierwowzorem była autentyczna postać biskupa wspierającego ubogie panny na wydaniu), ale w zależności od regionu może być to Dzieciątko (Górny Śląsk), Aniołek (Galicja i Śląsk Cieszyński) lub Gwiazdor (Wielkopolska, Kujawy, Pomorze). Na Kresach Wschodnich może być to także Dziadek Mróz.

Inna data

Wyznawcy prawosławia i innych Kościołów wschodnich obchodzą Boże Narodzenie 13 dni później niż katolicy. Korzystają z kalendarza juliańskiego, zgodnie z którym Wigilia przypada 6 stycznia. Wigilijna wieczerza rozpoczyna się od dzielenia prosforą – małym pszennym chlebkiem pieczonym z użyciem drożdży – przyniesionym z cerkwi. Popija się go łykiem święconej wody. Dopiero wtedy przystępuje się do jedzenia wigilijnych potraw. Zawsze musi być kutia z obtłuczonej pszenicy, słodu, maku, miodu i bakalii – różnych orzechów, rodzynków i innych dodatków. Tylko niekiedy na stole pojawia się karp. Świętowaniu towarzyszą kolędy, ale przede wszystkim jest to czas skupienia. Później, w nocy z 6 na 7 stycznia, wierni uczestniczą w kilkugodzinnych liturgiach, które są odpowiednikiem pasterki w kościele katolickim. Nabożeństwa w cerkwiach prowadzone są w języku cerkiewnosłowiańskim. Niekiedy trwają nawet kilka godzin.

Zobacz wszystkie wpisy dotyczące Boże Narodzenie

Demokratyczna Republika Konga: pomimo 30 lat tragedii ludność Gomy świętowała z nadzieją

Brak stabilności i przemoc stanowią codzienne doświadczenie mieszkańców wschodniej części Demokratycznej Republiki Konga. Uzbrojone grupy, wśród nich M23, groziły ostatnio

Czytaj dalej
Kościół

Biskup Odessy: wspólna data Bożego Narodzenia jest „dobrym znakiem”

Rzymskokatolicki biskup Odessy określił świętowanie po raz pierwszy Bożego Narodzenia 25 grudnia zamiast 7 stycznia przez cztery Kościoły chrześcijańskie w

Czytaj dalej
Kościół

Czy Jezus urodził się w Betlejem? Czy istniała tajemnicza gwiazda? Skąd sprzeczności w Ewangeliach?

Czy ewangeliczne opisy okoliczności narodzenia Jezusa można uznać za historyczne? Jak rozumieć sprzeczności między ewangelistami? Czy tradycje kolędy w swoich

Czytaj dalej
Kościół

Boże Narodzenie Ukraińców mieszkających w Lublinie

Wielu Ukraińców, którzy po wybuchu wojny w ich ojczyźnie przyjechali do Polski, to katolicy. Po zamieszkaniu w Polsce chcieli więc

Czytaj dalej
Wiadomości

Tu codziennie mamy Boże Narodzenie. W jadłodajni prowadzonej przez poznańskie elżbietanki [REPORTAŻ]

Ciepła zupa, radosne śpiewy i dużo uśmiechu. W jadłodajni prowadzonej w Poznaniu przez siostry ze Zgromadzenia św. Elżbiety można dostać

Czytaj dalej
Wiadomości szopka święta rodzina

Gdzie powstało najstarsze polskie kazanie na Boże Narodzenie? [+TEKST]

„Kazania Świętokrzyskie” to popularny w średniowieczu typ kaznodziejstwa na uroczystości świętych, święta Pańskie i wspomnienia Matki Bożej ułożony w rytmie

Czytaj dalej
Kościół

Świąteczny obiad z najważniejszą cząstką Kościoła

Pamiętajcie, że jesteście najważniejszą cząstką Kościoła – powiedział do ubogich i bezdomnych kard. Kazimierz Nycz w czasie bożonarodzeniowego obiadu organizowanego

Czytaj dalej
Kościół

26 grudnia: Boxing Day wiąże się ze św. Szczepanem

W drugi dzień świąt Bożego Narodzenia – 26 grudnia Kościół katolicki wspomina św. Szczepana, diakona i pierwszego męczennika, o którym

Czytaj dalej
Kościół

Jadł, pił, pracował, śmiał się i cierpiał. Jezus jako człowiek  

Wcielenie Jezusa, które świętujemy w tych dniach, to jedna z najważniejszych tajemnic naszej wiary. Bez niej nie byłoby przecież całej

Czytaj dalej
Kościół

Największa szopka w Europie. Poznaniacy całymi rodzinami przychodzą do franciszkanów

Przed 800 laty żywą szopkę wymyślił św. Franciszek. Chciał w ten sposób wzbudzić w swych braciach zdumienie wobec tajemnicy Bożego

Czytaj dalej
Kościół

Franciszek: niech Maryja Królowa Męczenników pomoże nam dawać świadectwo o Jezusie

Niech Maryja, Królowa Męczenników, pomoże nam dawać świadectwo o Jezusie – życzył Franciszek w rozważaniu przed modlitwą Anioł Pański w

Czytaj dalej
Wiadomości

Największe bożonarodzeniowe cuda [FELIETON]

Często szukamy cudów w życiu świętych czy w objawieniach mistyków. A umykają nam te, które dzieją się tuż obok nas.

Czytaj dalej
Polska

Podłaźniczka zamiast choinki, czyli jak wyglądały święta w polskiej kulturze ludowej

Jakie zwyczaje świąteczne panowały w polskiej tradycyjnej kulturze ludowej? Symbolem świąt na pewno nie był wtedy Gwiazdor z reklamy Coca

Czytaj dalej
Polska

Pusty talerz w domu dziecka zawsze czeka na rodziców [ROZMOWA]

Boże Narodzenie w domu dziecka nie jest łatwe. „Wtedy jest smutna atmosfera, bo dzieci doskonale wiedzą, że pozostali podopieczni pojechali

Czytaj dalej
Wiadomości

Trwa oktawa Bożego Narodzenia. Co to właściwie oznacza?

Kościół obchodzi dziś drugi dzień oktawy Bożego Narodzenia. W liturgii obchody Bożego Narodzenia trwają osiem dni. Oktawa (łac. octavus –

Czytaj dalej

Meksyk: katolicy, prawosławni i żydzi przygotowali posiłek świąteczny dla prawie 50 tys. osób

Archidiecezja Guadalajary, lokalna wspólnota żydowska oraz miejscowy kościół prawosławny zorganizowali posiłek świąteczny dla ok. 48 tys. potrzebujących. Punktem kulminacyjnym była

Czytaj dalej
Kościół

W Betlejem nie odbywają się oficjalne obchody Bożego Narodzenia

W miejscu narodzin Jezusa Chrystusa nie wolno wystawiać świątecznych dekoracji, oficjalne obchody nie mają miejsce – podaje za Fox News wpolityce.pl. Palestyńskie

Czytaj dalej
Kościół

Licheń: w pasterce uczestniczyło niemal 4 tysiące osób [+GALERIA]

Świętowanie uroczystości Narodzenia Pańskiego w licheńskim sanktuarium rozpoczęło się tradycyjną pasterką – Mszą Świętą sprawowaną w bazylice o północy. Uroczystej

Czytaj dalej
Kościół

Archidiecezja przemyska: Caritas przekazała potrzebującym 2 tysiące paczek świątecznych

Dwa tysiące paczek z żywnością długoterminową przekazała dla potrzebujących Caritas Archidiecezji Przemyskiej przed Bożym Narodzeniem.  W przeddzień Wigilii, 23 grudnia,

Czytaj dalej
Wiadomości

Po co było Boże Narodzenie?

Czas Adwentu to radosne oczekiwanie na przyjście Chrystusa. Oczekujemy na Jego ponowne przyjście, czyli na paruzję, ale także przygotowujemy się

Czytaj dalej
Świat

Boże Narodzenie na świecie [+GALERIA]

Boże Narodzenie to – według teologów – najważniejsze po Wielkanocy święto w Kościele katolickim, wprowadzone dla uczczenia tajemnicy narodzenia Jezusa

Czytaj dalej
Kościół

Boże Narodzenie – kontynuacja i zaskakująca nowość Bożej historii

Boże Narodzenie to najradośniejszy i najpiękniejszy cud, w którym świętujemy Wcielenie Syna Bożego. W tej uroczystości widać zarówno kontynuację jak

Czytaj dalej

Kajet z przepisami „po babci” i wołanie wilka – Polacy na Bukowinie świętują Boże Narodzenie

W moim kajecie mam przepisy, które mamie przekazała babcia, natomiast jej – prababcia – przyznała pani Edviga Alexandrovici z Pleszy,

Czytaj dalej
Kościół

Patriarchowie Ziemi Świętej: Boże Narodzenie niesie nadzieję nawet w czasie wojny

Pośród tragedii wojny nadzieja wydaje się odległa i poza zasięgiem – piszą w bożonarodzeniowym orędziu patriarchowie i liderzy Kościołów w

Czytaj dalej
Kościół

Boże Narodzenia w Ukrainie: nasze rany uzdrowić może tylko Jezus

Na Ukrainie tegoroczne święta Bożego Narodzenia przeżywane są już po raz drugi od chwili wybuchu pełnoskalowej wojny. Okres ten przyniósł

Czytaj dalej
Świat

Kolorowe święta w Stanach Zjednoczonych [+GALERIA]

Okres Bożego Narodzenia i Nowego Roku w Nowym Jorku emanuje świąteczną atmosferą. Zapalanie świateł na choince w Rockefeller Center i

Czytaj dalej
Kościół

Abp Jędraszewski: próbuje się odebrać naszą obywatelską wolność

2023 lata od pamiętnego, decydującego dla całych losów ludzkości wydarzenia, znajdujemy się w głębi tajemnicy cichej, świętej nocy. Nocy jasności,

Czytaj dalej
Oblaci

Prowincjał Polskiej Prowincji Oblatów: Betlejem to źródło Miłości [WIDEO]

Ojciec Marek Ochlak – Prowincjał Polskiej Prowincji Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej – składa bożonarodzeniowe życzenia. „Jako misjonarze oblaci jesteśmy przepełnieni słowami,

Czytaj dalej
Kościół

Bezdomność serc [REPORTAŻ]

Ekumeniczna wspólnota Sant’Egidio powstała w 1968 r. Jej działalność opiera się na niesieniu pomocy najbiedniejszym oraz na budowaniu więzi z

Czytaj dalej
Kościół

Prymas: Jezus chce przychodzić na świat w miejscach ostatnich i niechcianych [ROZMOWA]

Jezus przyszedł na świat w Betlejem – tam, gdzie się nikt tego nie spodziewał – i tak przychodzi dzisiaj. Dziś

Czytaj dalej
Kościół

Kard. Kazimierz Nycz: kiedy uczestniczymy we mszy świętej, rodzi się w nas i dla nas Bóg

Boże Narodzenie dokonuje się dziś w każdej mszy świętej w momencie konsekracji – powiedział metropolita warszawski, kard. Kazimierz Nycz w

Czytaj dalej
Kościół

Abp Adrian Galbas SAC: może Polsce potrzebny jest dzisiaj nowy okrągły stół?

Nie róbmy ze świąt szopki ‒ mówił podczas Pasterki abp Adrian Galbas. Metropolita katowicki przewodniczył mszy św. w noc Bożego

Czytaj dalej
Kościół

Kard. Grzegorz Ryś: pozwólmy obudzić małego Jezusa w sobie

Pozwólmy obudzić małego Jezusa w sobie i zachować go w kochającej pamięci – mówił metropolita łódzki, kard. Grzegorz Ryś podczas

Czytaj dalej