Boże Narodzenie

Boże Narodzenie (Narodzenie Pańskie) to w tradycji chrześcijańskiej święto upamiętniające narodziny Jezusa Chrystusa. Jest to stała uroczystość liturgiczna przypadająca 25 grudnia. Boże Narodzenie poprzedzone jest okresem oczekiwania (czterech niedziel), zwanym adwentem.

Data

W Ewangeliach nie jest wspomniana data narodzin Jezusa Chrystusa. Hipolit Rzymski pisał: Pierwsze przyjście Pana naszego wcielonego, w którym narodził się w Betlejem miało miejsce ósmego dnia przed kalendami styczniowymi (tzn. 25 grudnia). Dzień ten podał też rzymski historyk chrześcijański Sekstus Juliusz Afrykański w 221 r.
Istnieją różne wyjaśnienia obrania tego dnia dla liturgicznej celebracji Bożego Narodzenia. Najbardziej popularna uznaje, że chrześcijanie, nie znając rzeczywistej daty narodzin Chrystusa obrali tę jako symboliczną. To dzień bliski dniowi przesilenia zimowego. W II–IV w. 25 grudnia obchodzono dzień urodzin Mitry. Cesarz Aurelian nakazał w 274 r., by w tym dniu obchodzono narodziny boga Słońca, ustanowienie zatem w tym dniu uroczystości było chrześcijańską odpowiedzią na ten kult pogański.

Symbole i zwyczaje

Większość symboli Bożego Narodzenia ma źródło w wierzeniach pogańskich. Choinka od wieków była podczas przeróżnych świąt obwieszana świecidełkami. Ostrokrzew służył Celtom do obłaskawiania chochlików, a jemioła do praktyk okultystycznych. Również wyznawcy Mitry i osoby obchodzące rzymskie Saturnalia obdarowywały się prezentami.

Obchody w Polsce

W Polsce w większości rodzin jest obchodzone jako święto gromadzące wielu krewnych. Typowymi atrybutami są: opłatek, , choinka, a często i szopka bożonarodzeniowa, prezenty. Zwyczajowo jest to czas spotkań rodzinnych i wybaczania sobie wzajemnie krzywd i uraz.

Postać obdarowująca prezentami

Zazwyczaj rolę tę pełni fikcyjny Święty Mikołaj (którego pierwowzorem była autentyczna postać biskupa wspierającego ubogie panny na wydaniu), ale w zależności od regionu może być to Dzieciątko (Górny Śląsk), Aniołek (Galicja i Śląsk Cieszyński) lub Gwiazdor (Wielkopolska, Kujawy, Pomorze). Na Kresach Wschodnich może być to także Dziadek Mróz.

Inna data

Wyznawcy prawosławia i innych Kościołów wschodnich obchodzą Boże Narodzenie 13 dni później niż katolicy. Korzystają z kalendarza juliańskiego, zgodnie z którym Wigilia przypada 6 stycznia. Wigilijna wieczerza rozpoczyna się od dzielenia prosforą – małym pszennym chlebkiem pieczonym z użyciem drożdży – przyniesionym z cerkwi. Popija się go łykiem święconej wody. Dopiero wtedy przystępuje się do jedzenia wigilijnych potraw. Zawsze musi być kutia z obtłuczonej pszenicy, słodu, maku, miodu i bakalii – różnych orzechów, rodzynków i innych dodatków. Tylko niekiedy na stole pojawia się karp. Świętowaniu towarzyszą kolędy, ale przede wszystkim jest to czas skupienia. Później, w nocy z 6 na 7 stycznia, wierni uczestniczą w kilkugodzinnych liturgiach, które są odpowiednikiem pasterki w kościele katolickim. Nabożeństwa w cerkwiach prowadzone są w języku cerkiewnosłowiańskim. Niekiedy trwają nawet kilka godzin.

Zobacz wszystkie wpisy dotyczące Boże Narodzenie

Kościół

Luteranie: Boże Narodzenie to czas przeżywania radości z narodzin Jezusa

Święta Bożego Narodzenia w tradycji luterańskiej są wyjątkowym czasem głębokiego przeżywania radości z narodzin Jezusa Chrystusa – powiedziała rzeczniczka Kościoła

Czytaj dalej
Wiadomości

Gwiazda Betlejemska – coś więcej niż astronomia

Czym była Gwiazda Betlejemska? Kometą, supernową, koniunkcją planet? Czy w ogóle istniała? Badacze dociekają tego od lat.  Jednym z pierwszych

Czytaj dalej
Kościół

Rzecznik KEP: pokój, pojednanie i dobro zaczynają się od otwarcia serca na Bożą miłość

On, który oddaje się w nasze ręce jako bezbronne Dziecię, uświadamia nam, że pokój, pojednanie i dobro zaczynają się od

Czytaj dalej
Świat

Święty Mikołaj, Trzej Królowie, Befana. Kto w Europie przynosi dzieciom świąteczne prezenty?

W Wigilię Bożego Narodzenia, gdy rozbłyśnie pierwsza gwiazdka dzieci w Polsce zaczną szukać prezentów pozostawionych najczęściej przez Świętego Mikołaja lub

Czytaj dalej
Polska

Para Prezydencka złożyła życzenia z okazji Świąt Bożego Narodzenia

Para Prezydencka Andrzej Duda i Agata Kornhauser-Duda złożyli w niedzielę życzenia z okazji Świąt Bożego Narodzenia. „Z okazji Świąt Narodzenia

Czytaj dalej
Kościół

Od tego roku Kościół Grekokatolicki w Polsce obchodzi Wigilię Bożego Narodzenia 24 grudnia

W Wigilię grekokatolików obowiązuje post ścisły, a wieczerzę rozpoczyna dzielenie się prosforą – powiedział proboszcz grekokatolickiej parafii Zaśnięcia Najświętszej Maryi

Czytaj dalej
Wiadomości

Jakie symbole związane są z Wigilią Bożego Narodzenia?

Wigilia Bożego Narodzenia jest świętem rodzinnym, któremu towarzyszy wiele symboli – zwyczaj dzielenia się opłatkiem, przystrajania choinki, zostawiania pustego nakrycia

Czytaj dalej
Świat

Jowisz będzie „pierwszą gwiazdką” w Wigilię

Tradycją jest, że wieczerzę wigilijną zaczyna się, gdy na niebie pojawi się pierwsza gwiazda. Często w rolę tę wcielają się

Czytaj dalej
Kościół

Przewodniczący Episkopatu: niech cud wcielenia Syna Bożego uświadomi nam bliskość Boga

Niech cud wcielenia Syna Bożego uświadomi nam bliskość Boga, który dzieli z nami trudy życia – powiedział przewodniczący Konferencji Episkopatu

Czytaj dalej
Wiadomości

Czy w wigilię obowiązuje post?

Temat wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych w wigilię Bożego Narodzenia wraca praktycznie co roku. Przypominamy jakie zasady nas obowiązują. Zgodnie z

Czytaj dalej
Kościół

Wigilia dla samotnych parafian. Kilku młodych, rodzina z instrumentami i bezdomny mężczyzna

Kiedy ks. Michał Tomiak organizował parafialną wigilię dla osób samotnych spodziewał się grupy seniorów z wielkich blokowisk. Tymczasem przyszło kilka

Czytaj dalej
Wiadomości choinka, święta, Boże Narodzenie

Opłatek, choinka i inne bożonarodzeniowe tradcyje. Skąd się wzięły?

W Boże Narodzenie Kościół wspomina prawdę, że jednorodzony i odwieczny Syn Boży stał się człowiekiem i przyjął ograniczoną, śmiertelną ludzką

Czytaj dalej
Kościół

Greckokatoliccy biskupi: stoimy przed potężnym wyzwaniem zachowania wiary

„Jako chrześcijanie stoimy przed potężnym wyzwaniem: zachować wiarę w sytuacji, gdy tajemnica bezprawia w namacalny, fizyczny sposób robi wszystko, aby

Czytaj dalej
Kościół

Boże Narodzenie na Jasnej Górze [+GALERIA]

Po raz szesnasty na Jasnej Górze odbywa się konkurs na „Wieczernikową Choinkę”. Kilka dni przed świętami dzieci wylosowały drzewka i

Czytaj dalej
Kościół

Żywa szopka bożonarodzeniowa. Coraz bardziej popularna tradycja

Jak co roku krakowscy franciszkanie w okresie Bożego Narodzenia przygotowują dla krakowian i przyjezdnych Żywą Szopkę. Jednak ul. Franciszkańska to nie

Czytaj dalej

Oczekiwanie na Boże Narodzenie w Pakistanie [+GALERIA]

Przygotowania do świąt Bożego Narodzenia trwają także w Pakistanie, gdzie większość społeczeństwa stanowią muzułmanie. To 96% społeczeństwa, co stanowi niemal

Czytaj dalej
Kościół

Jezus w Betlejem rodzi się pośród gruzów [+GALERIA]

Kościoły w całej Palestynie ogłosiły odwołanie wszystkich uroczystości bożonarodzeniowych w wyrazie solidarności ze Strefą Gazy, ograniczając swoją działalność do nabożeństw

Czytaj dalej
Kościół

Kard. Grzegorz Ryś: Bóg wprowadza życie tam, gdzie nikt już się tego nie spodziewa

Bóg okazuje miłosierdzie, wyprowadzając życie tam, gdzie nikt już się tego nie spodziewa – podkreślił metropolita łódzki kardynał Grzegorz Ryś

Czytaj dalej

„Cicha Noc” wciąż jedną z najpopularniejszych kolęd

„Cicha Noc, święta noc! Pokój niesie ludziom wszem” podobnie jak w minionych latach, również i w tym roku będzie rozbrzmiewała

Czytaj dalej
Kościół

Uroczystości Bożego Narodzenia w Betlejem odwołane

Kościoły w całej Palestynie ogłosiły odwołanie wszystkich uroczystości bożonarodzeniowych w wyrazie solidarności ze Strefą Gazy, ograniczając swoją działalność do nabożeństw

Czytaj dalej
Kościół

Symbole świąt Bożego Narodzenia. Czy znasz ich znaczenie?

Święta Bożego Narodzenia są pełne symboli – podkreśla krakowski franciszkanin ojciec Jan Maria Szewek. Duchowny zaznacza również, że to od

Czytaj dalej
Wiadomości

Święta w poznańskim L’Arche: jesteśmy zachwyceni ludzką dobrocią

Często podchodzimy do osób z niepełnosprawnością intelektualną z pewnym lękiem i niezrozumieniem. Są w Poznaniu osoby, które postanowiły z nimi

Czytaj dalej
Wiadomości

Wielkie Powieczerze, Święty Wieczór, kolędowanie – o liturgii i tradycjach u grekokatolików

Czy wschodni chrześcijanie mają Pasterkę? W cerkwi znajdziemy szopkę? Jakie zwyczaje towarzyszą wigilijnej wieczerzy? O liturgii świąt Bożego Narodzenia, wigilijnych

Czytaj dalej
Wiadomości

Niespodziewany gość w wigilię zmienił moją perspektywę [FELIETON]

Trwały ostatnie przygotowania do wigilii. Rodzina wreszcie w komplecie – wszyscy ładnie ubrani i gotowi, żeby za moment usiąść do

Czytaj dalej
Wiadomości

Lublin – bezdomni, uchodźcy i wolontariusze na wieczerzy wigilijnej

Będzie ryba, kapusta z grzybami, kompot z suszu​ i opłatek. Lubelskie Centrum Wolontariatu przygotowuje Wieczerzę Wigilijną dla osób ubogich, bezdomnych

Czytaj dalej
Wiadomości

Ks. prof. Mirosław Wróbel: nie trywializujmy świąt Bożego Narodzenia

Świąt Narodzenia Pańskiego nie powinno się trywializować, a bez poznania głębszego sensu powtarzanych corocznie zwyczajów nie jest się w stanie

Czytaj dalej
Wiadomości

W tym roku grekokatolicy obchodzą Boże Narodzenie razem z Kościołem rzymskokatolickim

W tym roku po raz pierwszy Kościół greckokatolicki w Polsce obchodzi Boże Narodzenie według kalendarza gregoriańskiego, a więc razem z

Czytaj dalej
Wiadomości

Katolicy mają obowiązek 24 grudnia uczestniczyć w niedzielnej mszy świętej

W związku z tym, że tegoroczna Wigilia przypada w IV niedzielę Adwentu, katolicy mają obowiązek uczestnictwa we mszach św. Taki

Czytaj dalej
Polska

Takiej Wigilii w Sejmie jeszcze nie było. „Bo to miejsce także dla tych, którym źle się dzieje”

Takie spotkanie odbyło się w polskim parlamencie po raz pierwszy, bo po raz pierwszy marszałek Sejmu (izby niższej parlamentu) zaprosił

Czytaj dalej
Wiadomości

Polski duszpasterz w Ukrainie: Chrystus rodzi się w czasie wojny

– Mamy świadomość, że giną ludzie, ale Chrystus rodzi się, przynosząc nadzieję – opowiada ksiądz Krzysztof Wilk, który pełni posługę

Czytaj dalej
Wiadomości

Zbliża się odpust w sanktuarium Dzieciątka Jezus w Jodłowej – w polskim Betlejem

Będzie modlitwa za dzieci, Kościół, nauczycieli, o powołania, dar potomstwa. Zbliża się wielki odpust w sanktuarium Dzieciątka Jezus w Jodłowej

Czytaj dalej
Wiadomości

Kalisz: bp Damian Bryl spotkał się z młodzieżą i pracownikami technikum św. Józefa

– Chciałbym życzyć, aby przeżywanie tajemnicy Bożego Narodzenia poruszyło nasze serca, by potem otworzyć nas na drugiego człowieka – mówił

Czytaj dalej

Betlejem przed smutnym Bożym Narodzeniem czasu wojny

Betlejem, w normalnych latach tygiel, w którym w okresie Bożego Narodzenia stapiają się rzesze odwiedzających z całego świata, tym razem

Czytaj dalej