Boże Narodzenie

Boże Narodzenie (Narodzenie Pańskie) to w tradycji chrześcijańskiej święto upamiętniające narodziny Jezusa Chrystusa. Jest to stała uroczystość liturgiczna przypadająca 25 grudnia. Boże Narodzenie poprzedzone jest okresem oczekiwania (czterech niedziel), zwanym adwentem.

Data

W Ewangeliach nie jest wspomniana data narodzin Jezusa Chrystusa. Hipolit Rzymski pisał: Pierwsze przyjście Pana naszego wcielonego, w którym narodził się w Betlejem miało miejsce ósmego dnia przed kalendami styczniowymi (tzn. 25 grudnia). Dzień ten podał też rzymski historyk chrześcijański Sekstus Juliusz Afrykański w 221 r.
Istnieją różne wyjaśnienia obrania tego dnia dla liturgicznej celebracji Bożego Narodzenia. Najbardziej popularna uznaje, że chrześcijanie, nie znając rzeczywistej daty narodzin Chrystusa obrali tę jako symboliczną. To dzień bliski dniowi przesilenia zimowego. W II–IV w. 25 grudnia obchodzono dzień urodzin Mitry. Cesarz Aurelian nakazał w 274 r., by w tym dniu obchodzono narodziny boga Słońca, ustanowienie zatem w tym dniu uroczystości było chrześcijańską odpowiedzią na ten kult pogański.

Symbole i zwyczaje

Większość symboli Bożego Narodzenia ma źródło w wierzeniach pogańskich. Choinka od wieków była podczas przeróżnych świąt obwieszana świecidełkami. Ostrokrzew służył Celtom do obłaskawiania chochlików, a jemioła do praktyk okultystycznych. Również wyznawcy Mitry i osoby obchodzące rzymskie Saturnalia obdarowywały się prezentami.

Obchody w Polsce

W Polsce w większości rodzin jest obchodzone jako święto gromadzące wielu krewnych. Typowymi atrybutami są: opłatek, , choinka, a często i szopka bożonarodzeniowa, prezenty. Zwyczajowo jest to czas spotkań rodzinnych i wybaczania sobie wzajemnie krzywd i uraz.

Postać obdarowująca prezentami

Zazwyczaj rolę tę pełni fikcyjny Święty Mikołaj (którego pierwowzorem była autentyczna postać biskupa wspierającego ubogie panny na wydaniu), ale w zależności od regionu może być to Dzieciątko (Górny Śląsk), Aniołek (Galicja i Śląsk Cieszyński) lub Gwiazdor (Wielkopolska, Kujawy, Pomorze). Na Kresach Wschodnich może być to także Dziadek Mróz.

Inna data

Wyznawcy prawosławia i innych Kościołów wschodnich obchodzą Boże Narodzenie 13 dni później niż katolicy. Korzystają z kalendarza juliańskiego, zgodnie z którym Wigilia przypada 6 stycznia. Wigilijna wieczerza rozpoczyna się od dzielenia prosforą – małym pszennym chlebkiem pieczonym z użyciem drożdży – przyniesionym z cerkwi. Popija się go łykiem święconej wody. Dopiero wtedy przystępuje się do jedzenia wigilijnych potraw. Zawsze musi być kutia z obtłuczonej pszenicy, słodu, maku, miodu i bakalii – różnych orzechów, rodzynków i innych dodatków. Tylko niekiedy na stole pojawia się karp. Świętowaniu towarzyszą kolędy, ale przede wszystkim jest to czas skupienia. Później, w nocy z 6 na 7 stycznia, wierni uczestniczą w kilkugodzinnych liturgiach, które są odpowiednikiem pasterki w kościele katolickim. Nabożeństwa w cerkwiach prowadzone są w języku cerkiewnosłowiańskim. Niekiedy trwają nawet kilka godzin.

Zobacz wszystkie wpisy dotyczące Boże Narodzenie

Kościół

Plan papieskich celebracji w okresie Bożego Narodzenia

W okresie Bożego Narodzenia Ojciec Święty będzie spotykał się z wiernymi m.in. podczas modlitwy Anioł Pański oraz w czasie mszy

Czytaj dalej
Wiadomości

Zwyczaj łamania się opłatkiem nawiązuje do życia pierwszych chrześcijan [BIOGRAFIA OPŁATKA]

Nazwa opłatek odnosi się zarówno do tak zwanych komunikantów, które używane są do Mszy św. i stają się Ciałem Chrystusa, jak i do

Czytaj dalej
Naszym zdaniem

Pierniki, barszcz z uszkami i tajemnica wcielenia [FELIETON]

To chyba niepopularna opinia, ale często drażni mnie otoczka świąt Bożego Narodzenia. Infantylne piosenki, wszechobecne szopki, plastikowe figurki małego Jezuska

Czytaj dalej
Wiadomości

Chrystusowy żłóbek – namacalna obecność Boga 

Żłóbek betlejemski to bezpośredni, niemy świadek narodzin Jezusa Chrystusa. Szczególnie czczony jest w rzymskiej bazylice Matki Bożej Większej, zwanej też

Czytaj dalej
Wiadomości

Niejedno miejsce na ziemi nosi nazwę Bożego Narodzenia

Europejscy żeglarze w dobie odkryć geograficznych często nadawali nowo odkrytym miejscom nazwę na cześć dnia, gdy dostrzegli je z bocianiego

Czytaj dalej
Wiadomości

Czy w wigilię obowiązuje post?

Temat wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych w wigilię Bożego Narodzenia wraca praktycznie co roku. Przypominamy jakie zasady nas obowiązują. Zgodnie z

Czytaj dalej
Polska

Wigilia Bożego Narodzenia trafi na światową listę UNESCO?

– Staramy się wpisać na światową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO tradycję polskiej Wigilii. Wigilia Bożego Narodzenia znalazłaby się we

Czytaj dalej
Wiadomości

Abp Światosław Szewczuk: w Boże Narodzenie niemożliwe staje się możliwe

„Świętowanie Bożego Narodzenia oznacza stanie się częścią pokolenia ludu Bożego. Świętować Boże Narodzenie to być zapisanym w genealogii Jezusa Chrystusa!

Czytaj dalej
Wiadomości

Ukraina: kolędowanie w czasie wojny w Kijowie [GALERIA]

Ukraińcy w tradycyjnych strojach śpiewali kolędy w pobliżu pomnika Ojczyzny w Kijowie podczas rosyjskiej inwazji. Ukraina po raz drugi będzie

Czytaj dalej
Wiadomości

Austria: kard. Christoph Schönborn prosi o datki na pomoc dla potrzebujących w Ukrainie

Kardynał Christoph Schönborn pilnie prosi o datki dla osób potrzebujących na Ukrainie. “Dla niezliczonych ludzi na Ukrainie zima oznacza zimno,

Czytaj dalej
Wiadomości

Beskidy: w wigilijną noc odprawione zostaną pasterki w góralskiej oprawie

Pasterki w góralskiej oprawie zostaną odprawione w Wigilię w niektórych kościołach w Beskidach. Gromadzą one nie tylko parafian, ale też

Czytaj dalej
Wiadomości

Papież pobłogosławił figurki Dzieciątka Jezus przyniesione na plac św. Piotra

Na zakończenie południowej modlitwy Anioł Pański Ojciec Święty pobłogosławił z kaplicy w Domu św. Marty figurki Dzieciątka Jezus (wł. Bambinello)

Czytaj dalej
Wiadomości

Franciszek: niech ucichnie broń i rozbrzmiewają kolędy!

Papież modlił się o zawieszenie broni na wszystkich frontach wojennych: w Ziemi Świętej, na Bliskim Wschodzie, w Ukrainie, w Mozambiku

Czytaj dalej
Wiadomości

Przeciętny Polak podczas świątecznego dnia zje 6 tysięcy kalorii

6 tys. kalorii zje podczas świątecznego dnia przeciętny Polak, a niektórzy nawet 10 tys. – wskazuje prof. Danuta Figurska–Ciura z

Czytaj dalej
Wiadomości

Agata Rujner (Prawie Morały): Bóg nie przychodzi do nas jako abstrakcja, ale jako konkretna miłość 

– Emmanuel, Bóg z nami, oznacza, że nie ma takiej chwili, ani takiego wydarzenia, kiedy Boga by nie było, kiedy

Czytaj dalej
Kościół

Rozbłysły światełka na choince pod Oknem Papieskim w Krakowie [+GALERIA]

Pod oknem papieskim, na skwerze przy ulicy Franciszkańskiej w Krakowie, rozbłysła w sobotę wieczorem choinka. Uroczystemu zapaleniu lampek przewodniczył metropolita

Czytaj dalej
Wiadomości

Wielka wigilia ubogich, bezdomnych i samotnych u wrocławskich franciszkanów

Po kilkuletniej przerwie, franciszkańska fundacja „Antoni”, przygotowała we Wrocławiu posiłek wigilijny dla prawie 400 potrzebujących osób. Był to także finał

Czytaj dalej
Kościół

Smutne Boże Narodzenie dla chrześcijan w Ziemi Świętej

Sytuacja chrześcijan w Ziemi Świętej w Boże Narodzenie drugiej zimy wojny jest „smutna” i „znacznie gorsza” niż w 2023 r.

Czytaj dalej
Polska

Sejm: wigilijne spotkanie z dziećmi i młodzieżą [+GALERIA]

Podziwiamy was, jesteście bohaterami tego spotkania, avengersami, jakich ze święcą szukać – powiedział w sobotę marszałek Sejmu Szymon Hołownia na

Czytaj dalej
Wiadomości

Psycholożka: święta po stracie bliskiej osoby nie muszą być „wesołe” jak z reklamy

Święta po stracie bliskiej osoby nie muszą być na siłę jak z reklamy, wesołe, świecące i błyszczące. Mogą być po

Czytaj dalej
Kościół

Ks. Jarosław Tomaszewski: chrześcijaństwo jest pozytywnym wołaniem [ROZMOWA]

Dlaczego cztery aramejskie słowa z greckiej Ewangelii według św. Marka mogą być dobrymi kierunkowskazami w adwentowym oczekiwaniu na Mesjasza? Dlaczego

Czytaj dalej
Wiadomości

Bożonarodzeniowe rośliny i ich tajemnice

Z okresem Adwentu i Bożego Narodzenia łączą się nie tylko gałęzie świerku, jodły czy sosny, ale też inne rośliny, które

Czytaj dalej
Wiadomości

Świętowanie Bożego Narodzenia rozpoczęło się w IV wieku

Przez pierwsze trzy wieki chrześcijaństwa nie obchodzono Bożego Narodzenia. Wcześniej jako główne święto roku liturgicznego celebrowano Wielkanoc. Świętowanie Bożego Narodzenia rozpoczęło się dopiero

Czytaj dalej
Wiadomości

Skąd pochodzi zwyczaj świątecznej choinki?

Zwyczaj strojenia choinek na Boże Narodzenie zna dziś cały chrześcijański świat. Jednak zwyczaj ten nie ma swoich korzeni w starożytności

Czytaj dalej
Naszym zdaniem

Jak wyglądają święta w różnych częściach Polski? Tych tradycji na pewno nie znałeś

W moim rodzinnym domu, ku zaskoczeniu niektórych, na wigilię oprócz zupy grzybowej gotujemy też zupę owocową, podczas uroczystej wieczerzy jemy makiełki, a prezenty pod

Czytaj dalej
Wiadomości

Rozpoczyna się przerwa bożonarodzeniowa w szkołach

W piątek uczniowie idą do szkoły ostatni raz przed świętami. Bożonarodzeniowa przerwa w nauce rozpoczyna się w poniedziałek 23 grudnia.

Czytaj dalej
Wiadomości

Adopcyjne Misiulaki: uśmiech podczas świąt na twarzach dzieci z trudną przeszłością jest bezcenny [ROZMOWA] 

„Pamiętam ten zachwyt w ich oczach. I radość, taką czystą, piękną radość” – opowiada o pierwszych wspólnych świętach Bożego Narodzenia

Czytaj dalej
Wiadomości

Owce, woły, ale także indyki i zające, czyli zwierzęta w historii i tradycjach Bożego Narodzenia

Święta Bożego Narodzenia, obchodzone w wielu krajach na całym świecie, od wieków łączą się z obecnością zwierząt; zarówno na świątecznych

Czytaj dalej

Chrześcijanie w Syrii liczą na spokojne święta

Dyrektor Jezuickiej Służby Uchodźcom (JRS) w Syrii podkreśla, że choć obecne zmiany polityczne budzą nadzieję na lepszą przyszłość, to wśród

Czytaj dalej
Wiadomości

Kraków: bożonarodzeniowe spotkanie Wspólnoty Hanna z osobami w kryzysie bezdomności

Wspólnota Hanna po raz kolejny organizuje w Krakowie świąteczne spotkanie dla osób w kryzysie bezdomności. Jak zwykle odbędzie się ono

Czytaj dalej
Kościół

Polski duszpasterz w Niemczech: Niemcy mają piękne pieśni adwentowe

To, co jest piękne w Niemczech, to są pieśni adwentowe, biblijne oparte na Księdze Proroka Izajasza. Są pełne ducha –

Czytaj dalej
Polska

Fundacja Wolne Miejsce szuka wolontariuszy do pomocy przy Wigilii dla Samotnych

Już jedenasty raz osoby samotne i potrzebujące wspólnie zasiądą do wigilijnego stołu; stołu który przygotowują pracownicy i wolontariusze Fundacji Wolne

Czytaj dalej
Kościół

S. Aniela Gomółka OSF: w Adwencie karmię się pięknem na powtórne przyjście Jezusa [ROZMOWA]

O adwentowej tęsknocie, radości końca oraz trudności odnajdywania się w nowej rzeczywistości podczas wigilii z s. Anielą Gomółka OSF rozmawia

Czytaj dalej