W Poznaniu odnowiono XVIII-wieczne freski, których autorem najprawdopodobniej był franciszkanin

XVIII-wieczne freski pokrywające sklepienie Sali Sesyjnej Urzędu Miasta Poznania zostały odnowione – podał poznański magistrat. Pierwsze malowidła na suficie pomieszczenia odkryto w 2018 r., a w styczniu ub. roku rozpoczęto renowację dekoracji.

W komunikacie magistratu podano, że obecnie w pomieszczeniu trwają prace porządkowe oraz montaż wyposażenia. „Pojawiło się już nowe oświetlenie. Miejscy radni wrócą do Sali Sesyjnej w maju lub czerwcu” – wskazano. Miejska konserwator zabytków Joanna Bielawska-Pałczyńska wyraziła zadowolenie, że po blisko 250 latach zabytkowa sala „odzyskała swój pierwotny blask”. „Odrestaurowane dekoracje stanowią wyjątkowo cenny i unikatowy przykład niemal całkowicie nieznanego wcześniej barokowego wystroju budynku” – zaznaczyła.

Pierwsze freski na suficie Sali Sesyjnej odkryto w 2018 r., a podczas przeprowadzonych wówczas prac konserwatorskich odsłonięto dekoracje na około 20 proc. powierzchni sklepienia. Teraz ukazano i odrestaurowano pozostałą część.

Według szacunków dekoracje powstały w 1732 r., gdy ukończono budowę kolegium jezuickiego, dzisiejszej siedziby poznańskiego urzędu miasta. W XVIII w. dzisiejsza Sala Sesyjna służyła jako refektarz, czyli klasztorna jadalnia. Według historyków sztuki autorem malowideł był franciszkanin, o. Adam Swach. Niestety, w sali nie znaleziono jego sygnatury. Freski prawdopodobnie zamalowano niedługo po likwidacji zakonu w 1773 roku. Wtedy też budynek przeznaczono na cele świeckie.

Na środku sklepienia namalowano trzy duże sceny o charakterze biblijnym i alegorycznym. Największa scena w centrum sklepienia ukazuje świątynię mądrości – rotundę wspartą na siedmiu kolumnach. W jej wnętrzu przedstawiono kobiecą postać przy stole z chlebem i winem. U dołu namalowano grupę lamentujących ludzi. Scenę otaczają łacińskie napisy z Księgi Przysłów Starego Testamentu i Lamentacji Jeremiasza. Z kolei na północnej i południowej stronie sklepienia umieszczono dwie mniejsze sceny, z których jedna przedstawia walkę Samsona z lwem, a druga „ucztę mądrości”.

„Personifikacją mądrości jest kobieca postać z czerwonymi skrzydłami, która siedzi na honorowym miejscu za okrągłym, zastawionym stołem. Po jej bokach zasiadają: po jednej stronie świętych Piotr i Paweł, po drugiej dwaj jezuici w białych, zakonnych strojach. Chrystus podaje do stołu chleb, anioł nalewa wino. Freski na sklepieniu otoczone są wizerunkami świętych i błogosławionych z zakonu jezuitów, m.in. Ignacego Loyoli, Stanisława Kostki, Andrzeja Boboli czy Jana de Goto. Każda postać została podpisana po łacinie. Inskrypcje zachowały się w dobrym stanie” – wskazano w komunikacie

Pomiędzy wizerunkami świętych i błogosławionych ukazano jezuickich kardynałów. Tu podpisy zachowały się szczątkowo, a wizerunki trzech z nich zostały w przeszłości całkowicie zniszczone. Ponieważ jednak do 1733 r. kardynałów z tego zakonu było dokładnie 10 i tyle też było miejsc na sklepieniu, specjaliści ustalili, kto powinien być przedstawiony. Aby jednak odróżnić rekonstrukcje od oryginalnych malowideł, brakujących kardynałów namalowano szkicowo, w kolorze sepii.

Po odkryciu dekoracji na sklepieniu sali podjęto decyzję o poszerzeniu zakresu prowadzonych prac o ściany pomieszczenia. Kierowniczka prac konserwatorskich dr Eliza Buszko zaznaczyła, że badania wykazały, iż prawdopodobnie w pierwszej połowie XX w. oryginalne, barokowe tynki zostały w całości skute. „Pod sklepieniem znaleziono jedynie niewielkie, izolowane fragmenty z niebieską monochromią. Aby zyskać potwierdzenie, zrobiono otwór w ścianie północnej i przebadano zamurowany otwór drzwiowy. W jego ościeżnicy znaleziono dobrze zachowane barokowe tynki z szaroniebieską monochromią, bez dekoracji” – podkreśliła.

W czasie kończonych obecnie prac ściany Sali Sesyjnej zostały pomalowane na kolor szaroniebieski, wzorowany na pierwotnej, barokowej barwie ścian. Rozpoczęte w styczniu 2022 r. prace konserwatorskie kosztowały blisko 1,9 mln zł.

Zobacz także