Zielone diecezje [MISYJNE DROGI]

W ostatniej dekadzie Azja była świadkiem niezliczonych klęsk żywiołowych. Były fale upałów, susze i tsunami. W walce z żywiołami ludzi wspomagają tam misjonarze. 

Według niektórych naukowców mieszkańcy Azji jako pierwsi ucierpią przez zmiany klimatu. Dotkną one najbiedniejszych mieszkańców Azji Południowej oraz Południowo-Wschodniej. Zagrożone są miliony osób – ostrzega Bank Światowy w swoim raporcie. Liczbę potencjalnych uchodźców klimatycznych do roku 2050 eksperci szacują na 250 mln osób. Troska
o stworzenie, świat, który jest dziełem Boga, to też problem misjonarzy.

Trzeba zacząć działać

Azja, a szczególnie Azja Wschodnia i Południowo-Wschodnia, to duży region zarówno w sensie geograficznym, jak i pod względem liczby ludności. Mieszka tu najwięcej ludzi na świecie. Region ten jest także jednym z najbardziej podatnych na różnego rodzaju zmiany i kryzysy. Jeśli człowiek nie podejmie natychmiast działań prowadzących do obniżenia emisji gazów cieplarnianych, zmiany
klimatu będą przyspieszać. Jeśli średnia globalna temperatura podniesie się o więcej niż 2 stopnie Celsjusza, konsekwencje dla świata będą katastrofalne. Jedną z nich będzie deficyt wody, który dotknie ponad 3 miliardy ludzi, a więc blisko połowę obecnej ludności świata. Wyższa temperatura oznacza topnienie lodowców, a więc również podwyższanie się poziomu mórz i oceanów. Szacuje się, że może on wzrosnąć w ciągu najbliższych dwudziestu lat nawet o 30 cm. Nisko położone grunty orne zostaną zatopione. Do prowadzi to do erozji gleby i zniszczenia upraw. Szczególnie narażona na wzrost poziomu morza jest delta Mekongu w Wietnamie, światowy producent ryżu. Tylko 30 cm wody więcej może spowodować utratę 11% plonów. Ten kataklizm najbardziej
dotknie najuboższych, wśród których pracują misjonarze.

Kościół w Azji reaguje

Już dzisiaj gołym okiem widać jak katastrofy ekologiczne i klęski żywiołowe dotykają Azję. Uznając, że zmiany klimatyczne są „kwestią sprawiedliwości i religii”, Federacja Konferencji Biskupów Azji (FABC) podjęła decyzję o konkretnym reagowaniu na kryzys klimatyczny. Choć katolicy stanowią tylko 3% całej populacji azjatyckiej, biskupi oraz misjonarze azjatyccy są na czele tych, którzy wzywają do działań na rzecz ochrony stworzenia i zabierają głos w imieniu ludzi dotkniętych zmianami klimatycznymi. Rok przed wydaniem encykliki Laudato si’ biskupi z naszego kontynentu wystosowali wezwanie do Kościoła w Azji oraz rządów i społeczeństw, aby podjąć działania na rzecz przekazania następnym pokoleniom planety, która będzie nadawała się do zamieszkania i będzie bardziej sprawiedliwa. Dlatego nie było zaskoczeniem, że w 2015 r., gdy ukazał się papieski dokument, konferencje episkopatów poparły postulaty Franciszka. W sierpniu tego samego roku, podczas regionalnego seminarium poświęconego zmianom klimatycznym, biskupi azjatyccy określili priorytety mające być odpowiedzią na kryzys klimatyczny. Była mowa o popieraniu i promowaniu działań i programów dotyczących energii odnawialnej. Zachęcano też do ekologicznego stylu życia, uświadamiając opinię publiczną, jakie mogą być konsekwencje zmian klimatycznych. W kolejnym roku oświadczenie biskupów azjatyckich zawierało odpowiedź na wyzwanie związane ze zmianami klimatycznymi i globalnym ociepleniem. Podkreślano w nim, że należy troszczyć się o integralność stworzenia. Biskup Oswald Gracias zwracał uwagę, że negatywne skutki zmian klimatycznych najbardziej uderzają w tych, którzy nie mogą nic z nimi zrobić. „Kobiety, ubodzy i bezbronni są pierwszymi ofiarami zmian klimatycznych. Administrujemy dobrami i zasobami, ale nie jesteśmy panami stworzenia. Mamy moralny obowiązek chronić świat i tych, którzy w nim żyją” – przyznawał wtedy indyjski duchowny. Zdając sobie sprawę z tego, że większość rządów zbyt wolno wywiązywała się ze swoich zobowiązań klimatycznych, biskupi wydali w 2018 r. wspólne oświadczenie przed szczytem COP24 w Katowicach. Wezwali przywódców i przedstawicieli rządów do silniejszych i bardziej ambitnych działań.

Zielona diecezja

Od wielu lat obserwujemy, jak diecezje i organizacje kościelne w Azji odpowiadają na encyklikę Laudato si’. Podejmowane są bardzo konkretne działania. W 2019 r. Konferencja Biskupów Katolickich Filipin wydała list pasterski, który nakreślił trzynaście konkretnych działań ekologicznych. Obejmują one m.in. dążenie do stopniowego przejścia na odnawialne źródła energii, oszczędzanie wody oraz pozbycie się węgla. W odpowiedzi na ten list pasterski diecezja Maasin została pierwszą na świecie, która wyposażyła wszystkie 42 parafie wchodzące w jej skład w panele słoneczne. To prawdziwa „zielona diecezja”. Biskupi z Bangladeszu poszli inną drogą. Podczas trwającego Roku Laudato si’ misjonarze rozpoczęli w tym kraju kampanię sadzenia 400 000 drzew. Kardynał Patrick D’Rozario, były arcybiskup Dhaki, podkreślał, że dzięki tym wysiłkom Kościół katolicki w Bangladeszu będzie mógł przyczynić się do równowagi ekologicznej i zrównoważonego rozwoju kraju. Archidiecezja Semarang w Indonezji oraz Konferencja Episkopatu Bangladeszu ogłosiły też zamiar odejścia od paliw kopalnych. To również bardzo ważny krok, bo poziom smogu i jednocześnie wydobycia tych surowców jest w tym regionie wysoki. W ramach inicjatywy „Zielona Diecezja” Biuro ds. Środowiska archidiecezji bombajskiej w Indiach wydało na tegoroczny Tydzień Laudato si’ broszurę propagującą zachowania i inicjatywy na rzecz ochrony środowiska oraz zrównoważonego stylu życia. Misjonarze i chrześcijanie sprzeciwiają się nierozważnemu wyrębowi lasów, skażeniu wód czy nierównomiernym połowom, które powodują nie tylko katastrofy ekologiczne, ale są też powodem głodu w rybackich rodzinach.

Oczywiście wyzwania ekologiczne należy podejmować globalnie i międzynarodowo. Ale metoda małych kroków, podejmowana oddolnie przez każdego z nas, ma wielkie znaczenie. Dobrze byłoby, aby właśnie katolicy zwiększali swoją świadomość w kwestii klimatu i ochrony środowiska i stawali się prekursorami dobrych rozwiązań. Nasze parafie, a nawet całe diecezje, powinny być zielonymi wyspami na mapach poszczególnych regionów świata.

Cheryl Dugan

Zobacz także