Boże Narodzenie

Boże Narodzenie (Narodzenie Pańskie) to w tradycji chrześcijańskiej święto upamiętniające narodziny Jezusa Chrystusa. Jest to stała uroczystość liturgiczna przypadająca 25 grudnia. Boże Narodzenie poprzedzone jest okresem oczekiwania (czterech niedziel), zwanym adwentem.

Data

W Ewangeliach nie jest wspomniana data narodzin Jezusa Chrystusa. Hipolit Rzymski pisał: Pierwsze przyjście Pana naszego wcielonego, w którym narodził się w Betlejem miało miejsce ósmego dnia przed kalendami styczniowymi (tzn. 25 grudnia). Dzień ten podał też rzymski historyk chrześcijański Sekstus Juliusz Afrykański w 221 r.
Istnieją różne wyjaśnienia obrania tego dnia dla liturgicznej celebracji Bożego Narodzenia. Najbardziej popularna uznaje, że chrześcijanie, nie znając rzeczywistej daty narodzin Chrystusa obrali tę jako symboliczną. To dzień bliski dniowi przesilenia zimowego. W II–IV w. 25 grudnia obchodzono dzień urodzin Mitry. Cesarz Aurelian nakazał w 274 r., by w tym dniu obchodzono narodziny boga Słońca, ustanowienie zatem w tym dniu uroczystości było chrześcijańską odpowiedzią na ten kult pogański.

Symbole i zwyczaje

Większość symboli Bożego Narodzenia ma źródło w wierzeniach pogańskich. Choinka od wieków była podczas przeróżnych świąt obwieszana świecidełkami. Ostrokrzew służył Celtom do obłaskawiania chochlików, a jemioła do praktyk okultystycznych. Również wyznawcy Mitry i osoby obchodzące rzymskie Saturnalia obdarowywały się prezentami.

Obchody w Polsce

W Polsce w większości rodzin jest obchodzone jako święto gromadzące wielu krewnych. Typowymi atrybutami są: opłatek, , choinka, a często i szopka bożonarodzeniowa, prezenty. Zwyczajowo jest to czas spotkań rodzinnych i wybaczania sobie wzajemnie krzywd i uraz.

Postać obdarowująca prezentami

Zazwyczaj rolę tę pełni fikcyjny Święty Mikołaj (którego pierwowzorem była autentyczna postać biskupa wspierającego ubogie panny na wydaniu), ale w zależności od regionu może być to Dzieciątko (Górny Śląsk), Aniołek (Galicja i Śląsk Cieszyński) lub Gwiazdor (Wielkopolska, Kujawy, Pomorze). Na Kresach Wschodnich może być to także Dziadek Mróz.

Inna data

Wyznawcy prawosławia i innych Kościołów wschodnich obchodzą Boże Narodzenie 13 dni później niż katolicy. Korzystają z kalendarza juliańskiego, zgodnie z którym Wigilia przypada 6 stycznia. Wigilijna wieczerza rozpoczyna się od dzielenia prosforą – małym pszennym chlebkiem pieczonym z użyciem drożdży – przyniesionym z cerkwi. Popija się go łykiem święconej wody. Dopiero wtedy przystępuje się do jedzenia wigilijnych potraw. Zawsze musi być kutia z obtłuczonej pszenicy, słodu, maku, miodu i bakalii – różnych orzechów, rodzynków i innych dodatków. Tylko niekiedy na stole pojawia się karp. Świętowaniu towarzyszą kolędy, ale przede wszystkim jest to czas skupienia. Później, w nocy z 6 na 7 stycznia, wierni uczestniczą w kilkugodzinnych liturgiach, które są odpowiednikiem pasterki w kościele katolickim. Nabożeństwa w cerkwiach prowadzone są w języku cerkiewnosłowiańskim. Niekiedy trwają nawet kilka godzin.

Zobacz wszystkie wpisy dotyczące Boże Narodzenie

Kościół

Dziś obchodzimy uroczystość Narodzenia Pańskiego. Pierwszy raz było obchodzone w Betlejem

Kościół katolicki obchodzi 25 grudnia uroczystość Narodzenia Pańskiego, czyli przyjście Zbawiciela na świat. Jest to po Wielkanocy najważniejsze święto w

Czytaj dalej
Kościół

Boże Narodzenie w krajach, w których chrześcijanie to mniejszość

Chrześcijaństwo jest obecnie najliczniej reprezentowaną religią na świecie. Najwięcej chrześcijan jest w Europie, obu Amerykach. Bardzo żywy i ciągle rosnący

Czytaj dalej
Kościół

Papież: wiemy bardzo wiele o Bożym Narodzeniu, ale zapominamy o jego znaczeniu

Jak wiele wojen jest na świecie, „w ilu miejscach, jeszcze dzisiaj, deptana jest godność i wolność” – powiedział papież Franciszek

Czytaj dalej
Kościół

Gdzie jest największa żywa szopka Europy?

Wybudowana w miejscowości Priscos, w północnej Portugalii, żywa szopka to nie tylko największe tego typu dzieło na Starym Kontynencie, ale

Czytaj dalej
Kościół

Ukraina – mimo wojny – przeżywa Boże Narodzenie

Wierzymy, że łzy zostaną zastąpione radością, po rozpaczy przyjdzie nadzieja, a życie pokona śmierć; w tym roku obchodzimy święta Bożego

Czytaj dalej
Kościół

Abp Galbas: Kościół to nie skansen, a liturgia to nie muzeum

Kościół to nie skansen, a liturgia to nie muzeum pełne staroci. Świętujemy dziś Tajemnicę Bożego Wcielenia ‒ mówił podczas Pasterki

Czytaj dalej
Kościół

Abp Gądecki w świątecznym orędziu: potrzebujemy więcej modlitwy o sprawiedliwy pokój

W przypadku wojny na Ukrainie potrzebujemy przede wszystkim więcej modlitwy o sprawiedliwy pokój oraz więcej pomocy materialnej dla tego udręczonego

Czytaj dalej
Kościół

Tego dnia nikt nie może być sam. Wigilia Caritas [MISYJNY VLOG]

Przyjście na świat Jezusa to znak bliskości Boga do człowieka. Wcielenie zamazuje cały dystans jaki dzieli Stwórcę i stworzenie. Widać

Czytaj dalej
Kościół

Betlejem odradza się po pandemii – radosny nastrój przed Bożym Narodzeniem

„W sobotę w biblijnym mieście Betlejem zapowiadają się radosne święta Bożego Narodzenia. Oczekuje się, że tysiące turystów zjedzie do tradycyjnego

Czytaj dalej
Naszym zdaniem

Dopuść do siebie smutek w Boże Narodzenie [FELIETON] 

Czy ktoś pomyśli kiedyś o mnie, patrząc na puste miejsce przy stole? Czy będzie mnie wspominał? Nie bójmy się w

Czytaj dalej
Kościół

Świąteczny stół Wspólnoty Sant’Egidio wydłuża się

Po dwóch latach pandemii, gdy Święta z Ubogimi odbywały się w zmienionej formie (głównie przez rozwożenie paczek z żywnością), Wspólnota

Czytaj dalej

Boże Narodzenie na Kubie

Dzień Bożego Narodzenia jest na Kubie dniem wolnym od pracy dopiero od 25 lat. Katolicy w tym kraju mogą świętować

Czytaj dalej
Kościół opłatek

Wigilia u luteran

Wigilię Narodzenia Pańskiego ewangelickie rodziny gromadzą się wokół stołu, by przygotować się do świętowania pamiątki pierwszego przyjścia na świat Zbawiciela

Czytaj dalej
Polska

Życzenia Pary Prezydenckiej z okazji Świąt Bożego Narodzenia

Wszystkim naszym rodakom w kraju i za granicą życzymy pokoju na świecie i u naszych granic, a przede wszystkim pokoju

Czytaj dalej
Kościół

Prymas: Wigilia Bożego Narodzenia jest szansą na pojednanie z tymi, którzy nam zawinili

Wigilia Bożego Narodzenia jest szansą na pojednanie z tymi, którzy nam zawinili i okazją z naszej strony do prośby o

Czytaj dalej
Kościół szopka święta rodzina

Kard. Kazimierz Nycz: Boże Narodzenie to nie święta opłatka, choinki, Wigilii, ale narodzenia Chrystusa [ROZMOWA]

Boże Narodzenie to nie są święta opłatka, święta choinki, święta Wigilii czy święta rodzinne, ale święta narodzenia Jezusa Chrystusa, czyli

Czytaj dalej
Kościół

Abp Stanisław Gądecki: wojna na Ukrainie boleśnie uświadomiła nam, jakim darem jest pokój

Wojna na Ukrainie uświadomiła nam w sposób bardzo bolesny, jak wielkim darem jest czas pokoju; Boże Narodzenie przypomina, że obietnica

Czytaj dalej
Kościół

Święta lubią symbolikę. Jakie tradycje związane są z wieczerzą wigilijną?

Święta lubią symbolikę. Tak jest też z Wigilią, która ma swoje tradycje i symbole. Najpopularniejsze zwyczaje wigilijne w Polsce to

Czytaj dalej
Naszym zdaniem

A jeśli tu nie chodzi o komercję? [FELIETON]

Kiedyś ozdoby świąteczne w sklepach pojawiały się na początku listopada. Dziś często możemy je spotkać już w październiku, a nawet

Czytaj dalej
Kościół

Mieszkańcy Lublina przełamali się opłatkiem

Mieszkańcy Lublina złożyli sobie życzenia i przełamali się opłatkiem podczas 21. Wigilii Starego Miasta zorganizowanej w piątek przez lubelskich dominikanów.

Czytaj dalej
Kościół

Abp Ryś: świat byłby lepszy, gdybyśmy się nauczyli patrzeć na ludzi po Bożemu

O ile świat byłby lepszy, gdybyśmy się nauczyli patrzeć na ludzi po Bożemu – podkreślił metropolita łódzki, arcybiskup Grzegorz Ryś, podczas

Czytaj dalej
Kościół

Muzułmanie z Warszawy również uczestniczą w świętowaniu Bożego Narodzenia

– Dla nas Jezus jest jedną z najważniejszych osób na tym i na następnym świecie. Jego urodziny są dla nas

Czytaj dalej
Kościół

Zbliża się odpust w sanktuarium Dzieciątka Jezus

Podczas Pasterki o północy rozpocznie się Wielki Odpust w Sanktuarium Dzieciątka Jezus w Jodłowej. W świątyni na Podkarpaciu kult odbiera

Czytaj dalej
Kościół

Biskupi wzywają do przeżywania narodzin Jezusa, nie do celebracji bliżej nieokreślonych świąt

Biskupi Meksyku wezwali wiernych do przeżywania w tym roku Bożego Narodzenia jako obchodów narodzin Jezusa Chrystusa. Wskazali, że w ostatnich

Czytaj dalej
Wiadomości

Żywe Muzeum Piernika w Toruniu udowadnia, że muzeum wcale nie musi być nudne [REPORTAŻ]

Żywe Muzeum Piernika w Toruniu jest jedyną tego typu interaktywną placówką w Europie. Można tutaj nie tylko poznać historię pierników

Czytaj dalej
Kościół

Wigilie dla potrzebujących organizowane są w całej Polsce

Pan Jezus urodził się w stajence, bo nie było dla Niego miejsca w gospodzie. Boże Narodzenie to czas, w którym

Czytaj dalej
Polska

Socjolog: wojna i pandemia nadają tegorocznym świętom specyficzny kontekst

Wojna w Ukrainie, przyjęcie w Polsce fali uchodźców i niedawne doświadczenia pandemii nadają tegorocznym świętom Bożego Narodzenia specyficzny kontekst –

Czytaj dalej
Wiadomości święta, Boże Narodzenie

Psycholożka: w okresie świąt działamy według schematów. Czasem warto od nich odejść

W okresie świątecznym z reguły działamy według utartych schematów, pod presją czasową, rodzinną i społeczną. Czasem warto od nich odejść,

Czytaj dalej
Polska

Tęsknota za domem i kolędy śpiewane szeptem – tak wyglądały obozowe wigilie

Tęsknota za domem, kolędy śpiewane szeptem i choinka, która nie była symbolem świąt, a formą represji – tak wyglądały Wigilie

Czytaj dalej
Kościół

Sekretarz generalny KEP: łamanie się opłatkiem powinno być wyrazem otwartości

Łamanie się opłatkiem w czasie Wigilii powinno być wyrazem otwartości na Jezusa i dzielenia się radością z Jego narodzin. Niestety

Czytaj dalej
Wiadomości

Na pasterkę lepiej zabrać parasol, kożuch można zostawić w domu

Pogoda na Boże Narodzenie będzie przypominała bardziej tę, która bywa w Wielkanoc. Temperatury w dzień ok. 10 stopni Celsjusza, w

Czytaj dalej
Polska

Ile Polacy planują przeznaczyć na organizację świąt?

Na organizację świąt Bożego Narodzenia Polacy planują przeznaczyć średnio 1157 zł – wynika z badania dla BIG InfoMonitor. Dla 42

Czytaj dalej
Wiadomości

Nieobecni, którzy są z nami [FELIETON]

Puste miejsce przy wigilijnym stole kojarzy nam się najczęściej z oczekiwaniem na zbłąkanego wędrowca. Jednak w XIX w. interpretowano ten

Czytaj dalej