Dzielnica Wzajemnego Szacunku we Wrocławiu [ZDJĘCIA]

Kolejny przystanek „Misyjnych dróg na wakacje”. Tym razem zapraszam Państwa do stolicy Dolnego Śląska. Czeka nas niedługi, ale za to interesujący spacer dzielnicą czterech wyznań. To nieduży obszar, w którym skumulowane są symbole ekumenicznej historii Wrocławia. Miasta, w którym krzyżują się kultury, religie, różnorodne pochodzenie jego mieszkańców.

Archikatedra św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu, fot. Maciej Kluczka

Dzielnicę Czterech Wyznań tworzy obszar ograniczony ulicami Kazimierza Wielkiego, Świętego Mikołaja, Pawła Włodkowica i Świętego Antoniego. W odległości kilkuset metrów od siebie znajdują się: prawosławny sobór Narodzenia Przenajświętszej Bogarodzicy, kościół św. Antoniego z Padwy – świątynia rzymskokatolicka, synagoga Pod Białym Bocianem oraz kościół ewangelicko-augsburski Opatrzności Bożej.

Przeczytaj też >>> Polskie Monte Cassino, czyli historia klasztoru w Tyńcu [ZDJĘCIA]

Wrocławska ulica św. Antoniego, fot. Maciej Kluczka

Św. Antoni: ulica i kościół

Wchodząc w ulicę świętego Antoniego mijamy między kamienicami (trzeba się przypatrzeć, by go nie przeoczyć) kościół pw. św. Antoniego z Padwy (który jest jednocześnie parafią św. Mikołaja). Jakby tego było mało… parafią opiekują się paulini, a świątynia jest jednocześnie sanktuarium Jasnogórskiej Matki Kościoła. Parafia przeżywa więc dwa razy w roku odpust! Kościół został poświęcony w 1710 r. Z jego historią związany jest najwybitniejszy śląski malarz epoki baroku – Michael Leopold Willmann. Jego dzieła zdobiły wiele wrocławskich klasztorów i kościołów. Po przybyciu do Wrocławia w latach 50. XVII wieku namalował „Ostatnią Wieczerzę” dla kościoła św. Elżbiety. W 1660r. osiadł przy cysterskim klasztorze w Lubiążu. W 1664 r. zrealizował zamówienie Rady Miejskiej Wrocławia na wykonanie obrazów do wrocławskiego ratusza: „Sąd Salomona” i „Sąd Kambyzesa”. Dla kościoła św. Antoniego pod koniec XVII w. stworzył m.in. podobiznę św. Jana Kapistrana i monumentalne dzieło do ołtarza głównego – „Wizję św. Antoniego Padewskiego”.

fot. Maciej Kluczka

Synagoga Pod Białym Bocianem

Wychodząc ze świątyni kontynuujmy nasz spacer ulicą św. Antoniego. Dochodząc do jej końca zauważymy ruchliwą ulicę Kazimierza Wielkiego. U zbiegu tych dwóch arterii wejdźmy w wąski przesmyk między kamienicami. Dojdziemy wtedy do synagogi Pod Białym Bocianem. To jedno z najwybitniejszych dzieł architekta K. F. Langhansa. Budowę tej klasycystycznej synagogi ukończono w 1829 r. Jej wnętrze zostało całkowicie przebudowane w 1905 r. według projektu Ehrlichów. Po 1945 r. popadła niestety w ruinę. Gmina wyznaniowa żydowska ponownie przejęła ją w 1996 r.

Synagoga Pod Białym Bocianem we Wrocławiu przy ulicy Pawła Włodkowica 5a, fot. Maciej Kluczka

Kompleksowa rewaloryzacja została ukończona 10 lat temu. Synagoga stanowi jednocześnie Centrum Kultury i Edukacji Żydowskiej. Oprócz sobót otwarta jest codziennie, zawsze od 10:00, najdłużej od poniedziałku do czwartku (do 17:00). Jest możliwość umówienia się na oprowadzenie z przewodnikiem. Na skwerze przed synagogą zatrzymajmy się przed tablicą upamiętniającą wrocławskich żydów wywiezionych w latach 1941-44 do hitlerowskich obozów zagłady.

fot. Maciej Kluczka

Ewangelicka skromność

Wychodząc z zaułka z synagogą wracamy do głównej ulicy Kazimierza. Trzymamy się tej samej strony, idziemy w prawo i za kilkadziesiąt metrów dochodzimy do kościoła ewangelicko-augburskiego Opatrzności Bożej. Tablica poinformuje nas o historii ks. prof. Wiktora Niemczyka. To teolog i duchowny ewangelicki. Organizował i krzewił życie kościelne polskich ewangelików we Wrocławiu i na całym Dolnym Śląsku. Był pierwszym pastorem kościoła Opatrzności Bożej. 5 sierpnia 1945 r. odprawił w tym miejscu pierwsze po II wojnie światowej nabożeństwo w języku polskim. Angażował się w odbudowę Uniwersytetu Wrocławskiego, był organizatorem i pierwszym rektorem Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej w Warszawie. W późniejszych latach dołączył do grona tłumaczy Biblii Warszawskiej, najpopularniejszego w Polsce protestanckiego przekładu Pisma Świętego.

Ewangelicki Kościół Opatrzności Bożej przy ul. Kazimierza Wielkiego 29, fot. arch. parafii

Budowę kościoła rozpoczęła w 1746 r. gmina kalwińska. Zniszczył ją jednak wybuch pobliskiej wieży prochowej. Wkrótce prace podjęto na nowo. Wnętrze jest bardzo skromne, jednolite przestrzennie. Kościół stał się nawet wzorem dla innych kościołów ewangelickich na Dolnym Śląsku. Nabożeństwa odprawiane są w każdą niedzielę Zwiedzenia kościoła (grupowe tylko z przewodnikiem parafialnym) możliwe jest od wtorku do soboty.

Wnętrze kościoła Opatrzności Bożej, fot. arch. parafii

Narodzenie Bogarodzicy

Po wizycie w kościele ewangelickim czas na czwarty i ostatni przystanek w Dzielnicy Czterech Wyznań. Idąc wzdłuż ulicy Kazimierza i kierując się na ulicę św. Mikołaja dojdziemy do Polskiego Kościoła Prawosławnego. To dawny kościół św. Barbary. Od około 1265 r. istniała tutaj kaplica cmentarna. Na jej miejscu H. Berthold i P. Franczke wznieśli po 1465 r. nowy korpus z wieżą i zakrystię. Kościół obsługiwał pobliski Szpital św. Barbary. Od 1963 r. świątynia pełni funkcję cerkwi katedralnej pw. Narodzenia Przenajświętszej Bogarodzicy. Wewnątrz podziwiać można ikonostas według projektu J. Nowosielskiego i A. Dobrzańskiego. W katedrze nabożeństwa odbywają się zarówno w dni powszednie, jak i w niedziele.

cerkiew katedralna pw. Narodzenia Przenajświętszej Bogarodzicy, fot. Maciej Kluczka

Przy tej świątyni warto wspomnieć o kolejnej ważnej postaci w życiu religijnym stolicy Dolnego Śląska. To prof. Igor Kisiel (1910-1988). Wspierał życie religijne wyznawców prawosławia, którzy po II wojnie światowej zamieszkali we Wrocławiu. Był aktywnym uczestnikiem życia parafialnego, filarem tamtejszego chóru katedralnego. Był członkiem Polskiej Akademii Nauk i długoletnim wykładowcą Politechniki Wrocławskiej.

fot. Maciej Kluczka

Dzielnica Czterech Wyznań (nazywana też Dzielnicą Wzajemnego Szacunku) nie jest dzielnicą w tradycyjnym, urbanistycznym rozumieniu tego pojęcia. Jednak wyjątkowy charakter tego miejsca sprawił, że od 1995 r. obszar ten jest tak nazywany i identyfikowany, zarówno przez mieszkańców jak i turystów. Dla umocnienia współpracy między wyznaniami została nawet powołana Rada Dzielnicy Wzajemnego Szacunku. O jej unikalnym charakterze decydują wspaniałe zabytki architektury sakralnej. Ma także wymiar symboliczny – oddaje różnorodność i tolerancję Wrocławia, który do dzisiaj zamieszkują ludzie wielu wyznań, kultur i tradycji. Dzielnica jest też miejscem wydarzeń kulturalnych i edukacyjnych.