Boże Narodzenie

Boże Narodzenie (Narodzenie Pańskie) to w tradycji chrześcijańskiej święto upamiętniające narodziny Jezusa Chrystusa. Jest to stała uroczystość liturgiczna przypadająca 25 grudnia. Boże Narodzenie poprzedzone jest okresem oczekiwania (czterech niedziel), zwanym adwentem.

Data

W Ewangeliach nie jest wspomniana data narodzin Jezusa Chrystusa. Hipolit Rzymski pisał: Pierwsze przyjście Pana naszego wcielonego, w którym narodził się w Betlejem miało miejsce ósmego dnia przed kalendami styczniowymi (tzn. 25 grudnia). Dzień ten podał też rzymski historyk chrześcijański Sekstus Juliusz Afrykański w 221 r.
Istnieją różne wyjaśnienia obrania tego dnia dla liturgicznej celebracji Bożego Narodzenia. Najbardziej popularna uznaje, że chrześcijanie, nie znając rzeczywistej daty narodzin Chrystusa obrali tę jako symboliczną. To dzień bliski dniowi przesilenia zimowego. W II–IV w. 25 grudnia obchodzono dzień urodzin Mitry. Cesarz Aurelian nakazał w 274 r., by w tym dniu obchodzono narodziny boga Słońca, ustanowienie zatem w tym dniu uroczystości było chrześcijańską odpowiedzią na ten kult pogański.

Symbole i zwyczaje

Większość symboli Bożego Narodzenia ma źródło w wierzeniach pogańskich. Choinka od wieków była podczas przeróżnych świąt obwieszana świecidełkami. Ostrokrzew służył Celtom do obłaskawiania chochlików, a jemioła do praktyk okultystycznych. Również wyznawcy Mitry i osoby obchodzące rzymskie Saturnalia obdarowywały się prezentami.

Obchody w Polsce

W Polsce w większości rodzin jest obchodzone jako święto gromadzące wielu krewnych. Typowymi atrybutami są: opłatek, , choinka, a często i szopka bożonarodzeniowa, prezenty. Zwyczajowo jest to czas spotkań rodzinnych i wybaczania sobie wzajemnie krzywd i uraz.

Postać obdarowująca prezentami

Zazwyczaj rolę tę pełni fikcyjny Święty Mikołaj (którego pierwowzorem była autentyczna postać biskupa wspierającego ubogie panny na wydaniu), ale w zależności od regionu może być to Dzieciątko (Górny Śląsk), Aniołek (Galicja i Śląsk Cieszyński) lub Gwiazdor (Wielkopolska, Kujawy, Pomorze). Na Kresach Wschodnich może być to także Dziadek Mróz.

Inna data

Wyznawcy prawosławia i innych Kościołów wschodnich obchodzą Boże Narodzenie 13 dni później niż katolicy. Korzystają z kalendarza juliańskiego, zgodnie z którym Wigilia przypada 6 stycznia. Wigilijna wieczerza rozpoczyna się od dzielenia prosforą – małym pszennym chlebkiem pieczonym z użyciem drożdży – przyniesionym z cerkwi. Popija się go łykiem święconej wody. Dopiero wtedy przystępuje się do jedzenia wigilijnych potraw. Zawsze musi być kutia z obtłuczonej pszenicy, słodu, maku, miodu i bakalii – różnych orzechów, rodzynków i innych dodatków. Tylko niekiedy na stole pojawia się karp. Świętowaniu towarzyszą kolędy, ale przede wszystkim jest to czas skupienia. Później, w nocy z 6 na 7 stycznia, wierni uczestniczą w kilkugodzinnych liturgiach, które są odpowiednikiem pasterki w kościele katolickim. Nabożeństwa w cerkwiach prowadzone są w języku cerkiewnosłowiańskim. Niekiedy trwają nawet kilka godzin.

Zobacz wszystkie wpisy dotyczące Boże Narodzenie

Afryka

Czy Boże Narodzenie coś zmieni?

„Święta, święta… i po świętach” – dobrze znamy te słowa. Często do nich wracamy, kiedy po kilkudniowej labie trzeba powrócić

Czytaj dalej
Galerie

Święta podopiecznych PKWP

Jak co roku Papieskie Stowarzyszenie Pomoc Kościołowi w Potrzebie wspiera w święta Bożego Narodzenia chrześcijan, którzy z różnych powodów nie

Czytaj dalej
Kościół

Ruchoma szopka bożonarodzeniowa u poznańskich franciszkanów

Ruchoma szopka bożonarodzeniowa w kościele św. Franciszka Serafickiego przy pl. Bernardyńskim w Poznaniu. Zdaniem poznańskich ojców, to największy żłóbek w

Czytaj dalej
Kościół

Oktawa Bożego Narodzenia

Kościół obchodzi dziś trzeci dzień oktawy Bożego Narodzenia. W liturgii obchody Bożego Narodzenia trwają osiem dni. Oktawa (łac. octavus –

Czytaj dalej
Azja

Boże Narodzenie po chińsku

W Boże Narodzenie przychodzi do kościołów w Chinach także wielu ludzi poszukujących sensu życia i niewierzących. „Wykorzystujemy tę okazję do

Czytaj dalej
Kościół

Boże Narodzenie w Betlejem

– Modlimy się, aby radosną nowinę słychać było w Aleppo i Mosulu, a na ich ulicach zapanował pokój, tak by

Czytaj dalej
Kultury i religie

Boże Narodzenie w Kościele wschodnim

Narodzenie Twoje, Chryste Boże nasz, zajaśniało światu światłością poznania. W niej bowiem służący gwiazdom przez gwiazdę zostali nauczeni kłaniać się

Czytaj dalej
Wiadomości

kard. Zenari: Boże Narodzenie w Syrii pod znakiem cierpienia

W Syrii najbardziej cierpią dzieci i rodziny – podkreślił nuncjusz w tym kraju kard. Mario Zenari. W wywiadzie dla Radia

Czytaj dalej
Arktyka

Arktyka: Boże Narodzenie

Puszysty śnieg, biały opłatek, a może zamarznięte mięso z renifera i zgniły mors – to wszystko dodatki do tego, co

Czytaj dalej
Polska

Bp Janiak: Boże Narodzenie to święto każdej rodziny

Boże Narodzenie to święto każdej rodziny – podkreślił biskup kaliski Edward Janiak, który przewodniczył pasterce w katedrze św. Mikołaja w

Czytaj dalej
Wiadomości

Abp Gądecki: odpowiedzią na Boże Narodzenie jest zdumienie i radość

Odpowiedzią człowieka na Boże Narodzenie może być tylko zdumienie i radość – mówił podczas Pasterki abp Stanisław Gądecki. Mszę św.

Czytaj dalej
Kościół

Kard. Nycz: nie ma pokoju bez Boga i Jego łaski

Doskonale zdajemy sobie sprawę, jak bardzo w przededniu tych świąt podzieleni są ludzie między sobą, przestają rozmawiać lub rezygnują z

Czytaj dalej
Kultury i religie

Kuba: „Las Posadas” i wigilia Zwycięstwa Rewolucji

Na Kubie pracuję trochę ponad rok. Obecnie jestem proboszczem w miejscowości Guisa w prowincji Granma na południowo-wschodnim krańcu wyspy. Parafię

Czytaj dalej
Styl Życia

Życzymy niemagicznych świąt!

Co gazeta, co program, co reklama to życzenia magicznych świąt. Skąd to się w ogóle wzięło? Czego my chcemy? Latania

Czytaj dalej
Wiadomości

Bożonarodzeniowe życzenia pary prezydenckiej [WIDEO]

Wszelkie swary pozostawmy na zewnątrz; polityczne emocje nie powinny nam przesłonić tego, co najważniejsze: szczęścia naszych rodzin – mówi prezydent

Czytaj dalej
Afryka

Kenijskie wspomnienia w Boże Narodzenie

Wręczamy podarki na Boże Narodzenie. Jako chrześcijanie ośmielamy się mówić, że to Jezus jest największym darem tego czasu. Tym, którego

Czytaj dalej
Wiadomości

Ks. Śliwiński: w święta wyłączmy telefony [WIDEO]

Kiedy już zaczną się święta, wyłączmy telefony, komputery, telewizory; spędźmy ten czas w gronie rodzinnym, na przykład śpiewając kolędy; pokażmy

Czytaj dalej
Wiadomości

Polonia o świętach w USA: dbamy o polskie tradycje [WIDEO]

Na wigilijnych stołach w polskich domach w USA królują tradycyjne potrawy, a podczas pasterki kościół czasami „pęka w szwach” –

Czytaj dalej
Wiadomości

Pakistan: pierwszy bożonarodzeniowy pociąg pokoju

Po raz pierwszy w Pakistanie bożonarodzeniowy pociąg pokoju, udekorowany świątecznie, ruszył w czwartek w drogę, w której odwiedzi miasta tej

Czytaj dalej
Wiadomości

Papież zadzwonił do telewizji życząc chrześcijańskiego Bożego Narodzenia

Papież Franciszek zadzwonił dziś rano do programu „Unomattina” włoskiej telewizji TG1 – RAI1 z okazji trzydziestolecia jego emisji. Pogratulował twórcom

Czytaj dalej
Wiadomości

Jakie tajemnice kryje ikona Bożego Narodzenia?

Ikona Bożego Narodzenia, jak zresztą każda ikona, zachwyca bogactwem symbolicznych motywów. Zaskakuje nas sarkofag, całun, smutek Maryi. Przyzwyczajeni jesteśmy do

Czytaj dalej
Wiadomości

Kot: święta spędzam z rodziną [WIDEO]

Maciej Kot święta Bożego Narodzenia wykorzystuje nie tylko do rodzinnych spotkań, ale przede wszystkim na porządny odpoczynek. Według zwycięzcy tegorocznej

Czytaj dalej
Wiadomości

Leśnicy o choinkach: najdłużej postoi sosna, najpiękniej pachnie świerk [WIDEO]

Spośród bożonarodzeniowych drzewek najdłużej w naszych domach będzie stała sosna, ale najpiękniej będzie pachniał świerk, szczególnie pospolity, który ma wartości aromaterapeutyczne –

Czytaj dalej
Wiadomości

Pomoc patriarchatu Jerozolimy dla parafii katolickiej w Gazie

Patriarchat łaciński Jerozolimy stale wspiera jedyną parafię katolicką w Strefie Gazy. Kilka nowych projektów pomocowych, zrealizowanych m. in. dzięki bożogrobcom

Czytaj dalej
Chrześcijanie prześladowani

Kolęda syryjskich i polskich rodzin [WIDEO]

„Kolęda syryjskich i polskich rodzin”, w wykonaniu Violetty Brzezińskiej to poruszająca serca wersja kolędy „Jezus malusieńki” mówiąca o sytuacji w

Czytaj dalej
Psychologia

Jak przeżyć rodzinne święta w domu i nie zwariować. Część 2

Jedna z koncepcji psychologicznych zakłada, że każdy dojrzały/dorosły człowiek ma swoje wewnętrzne dziecko, wewnętrznego dorosłego i wewnętrznego rodzica. Z poziomów

Czytaj dalej
Aktualności

Kolędnicy Misyjni: dzieci w Polsce pomagają rówieśnikom w Tajlandii

– To świetna zabawa, frajda i duża pomoc potrzebującym. A jeśli ktoś nie chce dawać pieniążków, to nie musi –

Czytaj dalej
Galeria

Świąteczne zwierzaki

Jak zareagowałby lew na pięknie opakowany prezent świąteczny? A orangutanowi do twarzy jest w czapce Mikołaja? Czy miś polarny zaprzyjaźniłby

Czytaj dalej

Picana – bożonarodzeniowe danie z Boliwii

Nie wszystkie kraje, tak jak Polska, zachowują tradycyjną wigilijną wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych. Na boliwijskich stołach na czas Bożego Narodzenia

Czytaj dalej
Naszym zdaniem

Bóg się (we mnie) rodzi 

Poród to niezwykła mieszanka radości i bólu. To jednocześnie jedno z najważniejszych wydarzeń w życiu. Radykalny początek i dogmatyczny koniec.

Czytaj dalej
Wiadomości

Biskupi Jordanii: na Boże Narodzenie żadnych obchodów prócz Mszy

„Po okrutnym zamachu terrorystycznym w Al-Karak, który spowodował tak wiele cierpienia w całej Jordanii, Kościół katolicki podjął decyzję o odwołaniu

Czytaj dalej
Wiadomości

Filipiny: napięcia religijne narastają

„W niektórych częściach Filipin, szczególnie w Mindanao niektórzy muzułmańscy przywódcy wzywają do wszczynania zamieszek w trakcie świąt Bożego Narodzenia” – apeluje ks.

Czytaj dalej