Boże Narodzenie

Boże Narodzenie (Narodzenie Pańskie) to w tradycji chrześcijańskiej święto upamiętniające narodziny Jezusa Chrystusa. Jest to stała uroczystość liturgiczna przypadająca 25 grudnia. Boże Narodzenie poprzedzone jest okresem oczekiwania (czterech niedziel), zwanym adwentem.

Data

W Ewangeliach nie jest wspomniana data narodzin Jezusa Chrystusa. Hipolit Rzymski pisał: Pierwsze przyjście Pana naszego wcielonego, w którym narodził się w Betlejem miało miejsce ósmego dnia przed kalendami styczniowymi (tzn. 25 grudnia). Dzień ten podał też rzymski historyk chrześcijański Sekstus Juliusz Afrykański w 221 r.
Istnieją różne wyjaśnienia obrania tego dnia dla liturgicznej celebracji Bożego Narodzenia. Najbardziej popularna uznaje, że chrześcijanie, nie znając rzeczywistej daty narodzin Chrystusa obrali tę jako symboliczną. To dzień bliski dniowi przesilenia zimowego. W II–IV w. 25 grudnia obchodzono dzień urodzin Mitry. Cesarz Aurelian nakazał w 274 r., by w tym dniu obchodzono narodziny boga Słońca, ustanowienie zatem w tym dniu uroczystości było chrześcijańską odpowiedzią na ten kult pogański.

Symbole i zwyczaje

Większość symboli Bożego Narodzenia ma źródło w wierzeniach pogańskich. Choinka od wieków była podczas przeróżnych świąt obwieszana świecidełkami. Ostrokrzew służył Celtom do obłaskawiania chochlików, a jemioła do praktyk okultystycznych. Również wyznawcy Mitry i osoby obchodzące rzymskie Saturnalia obdarowywały się prezentami.

Obchody w Polsce

W Polsce w większości rodzin jest obchodzone jako święto gromadzące wielu krewnych. Typowymi atrybutami są: opłatek, , choinka, a często i szopka bożonarodzeniowa, prezenty. Zwyczajowo jest to czas spotkań rodzinnych i wybaczania sobie wzajemnie krzywd i uraz.

Postać obdarowująca prezentami

Zazwyczaj rolę tę pełni fikcyjny Święty Mikołaj (którego pierwowzorem była autentyczna postać biskupa wspierającego ubogie panny na wydaniu), ale w zależności od regionu może być to Dzieciątko (Górny Śląsk), Aniołek (Galicja i Śląsk Cieszyński) lub Gwiazdor (Wielkopolska, Kujawy, Pomorze). Na Kresach Wschodnich może być to także Dziadek Mróz.

Inna data

Wyznawcy prawosławia i innych Kościołów wschodnich obchodzą Boże Narodzenie 13 dni później niż katolicy. Korzystają z kalendarza juliańskiego, zgodnie z którym Wigilia przypada 6 stycznia. Wigilijna wieczerza rozpoczyna się od dzielenia prosforą – małym pszennym chlebkiem pieczonym z użyciem drożdży – przyniesionym z cerkwi. Popija się go łykiem święconej wody. Dopiero wtedy przystępuje się do jedzenia wigilijnych potraw. Zawsze musi być kutia z obtłuczonej pszenicy, słodu, maku, miodu i bakalii – różnych orzechów, rodzynków i innych dodatków. Tylko niekiedy na stole pojawia się karp. Świętowaniu towarzyszą kolędy, ale przede wszystkim jest to czas skupienia. Później, w nocy z 6 na 7 stycznia, wierni uczestniczą w kilkugodzinnych liturgiach, które są odpowiednikiem pasterki w kościele katolickim. Nabożeństwa w cerkwiach prowadzone są w języku cerkiewnosłowiańskim. Niekiedy trwają nawet kilka godzin.

Zobacz wszystkie wpisy dotyczące Boże Narodzenie

Wiadomości

Jak Boże Narodzenie świętują luteranie?

W jutrzniach odprawianych przed świtem luteranie na Śląsku Cieszyńskim głosili w piątek Dobrą Nowinę o narodzeniu Zbawiciela. Nabożeństwo jest odpowiednikiem

Czytaj dalej
Wiadomości Gniezno, 25.12.2020. Pasterka pod przewodnictwem Prymasa Polski arcybiskupa Wojciecha Polaka fot. PAP/Paweł Jaskółka

Pasterki w Polsce [GALERIA]

Dzisiejszej nocy w całej Polsce odbywały się uroczyste pasterki. Zobacz jak świętowano noc Bożego Narodzenia. >>> Biskupi na Boże Narodzenie 

Czytaj dalej
Wiadomości

Bożonarodzeniowy koncert w Watykanie [TRANSMISJA]

Dziś z okazji uroczystości Narodzenia Pańskiego w Audytorium Conciliazione odbył się specjalny koncert. Zapraszamy na transmisję na żywo!

Czytaj dalej
Wiadomości ikony

Narodzony w grocie? O ikonie Bożego Narodzenia

Przyzwyczailiśmy się do widoku szopek, z małym Jezusem na sianie pod strzechą. Jednak tradycja wschodnia na ikonach zupełnie inaczej ukazuje

Czytaj dalej
Chrześcijanie prześladowani święta bożego narodzenia na sri lance

Sri Lanka: Boże Narodzenie w atmosferze spokoju [GALERIA]

Chrześcijanie stanowią zaledwie 7% spośród 21 milionowej populacji Sri Lanki. Zeszłorocznej Wielkanocy doszło tam do krwawych zamachów na tle religijnym.

Czytaj dalej
Wiadomości Gniezno, 25.12.2020. Pasterka pod przewodnictwem Prymasa Polski arcybiskupa Wojciecha Polaka fot. PAP/Paweł Jaskółka

Biskupi na Boże Narodzenie

Dziś uroczystość Narodzenia Pańskiego. Oto, co pasterze polskiego Kościoła przekazali nam w swoich  homiliach. Kard. Stanisław Dziwisz Kard. Stanisław Dziwisz

Czytaj dalej
Wiadomości

Dziś uroczystość Narodzenia Pańskiego

Kościół katolicki obchodzi dziś uroczystość Narodzenia Pańskiego – jedno z najważniejszych, po Wielkanocy, świąt w roku. Wprowadzone zostało dopiero w

Czytaj dalej
Kościół

Wideo na Boże Narodzenie, 25 grudnia 2020

Komentarz do Ewangelii na uroczystość Narodzenia Pańskiego przygotowali Ola Gordzielik i Paweł Gomulak OMI.

Czytaj dalej
Galeria

Paryska pasterka [ZDJĘCIA]

Bożonarodzeniowa msza święta w kościele Saint-Sulpice (św. Sulpicjusza) w Paryżu. We Francji obowiązuje godzina policyjna, codziennie od 20:00 do 6:00

Czytaj dalej
Kościół święta rodzina szopka

Pasterka w katedrze na Wawelu 2020 [TRANSMISJA]

Mszy świętej odprawionej o północy na wzgórzu wawelskim przewodniczy i kazanie wygłosi metropolita krakowski abp Marek Jędraszewski. Po mszy św.

Czytaj dalej
Kościół

Abp Kupny w telewizyjnym orędziu: spotkajmy się jako ci, których więcej łączy niż dzieli

Spotkajmy się jako ci, których więcej łączy niż dzieli; spotkajmy się, by wnieść światło w świat, który tak często ogarniają

Czytaj dalej
Przerwa

Niezwykła szopka w Piotrkowie Trybunalskim [ZDJĘCIA]

Wielka, piękna i wymagająca ogromu pracy i precyzyjności szopka stanęła w kościele w Piotrkowie Trybunalskim. Ruchoma szopka stworzona została przez

Czytaj dalej
Kościół

Ojciec Święty na pasterce: Jezus się narodził; jak bardzo umiłował naszą ludzką kondycję!

Jezus narodził się w ubóstwie i odrzuceniu, aby dać nam do zrozumienia, jak bardzo umiłował naszą ludzką kondycję: aż po

Czytaj dalej
Wiadomości papież franciszek watykan guadalupe

Pasterka z papieżem Franciszkiem [TRANSMISJA]

W Wigilię Bożego Narodzenia papież Franciszek przewodniczy pasterce, odprawianej o godz. 19.30 w Bazylice Watykańskiej. Na zakończenie Ojciec Święty udzieli

Czytaj dalej
Kościół

Biskup-nominat do ubogich i bezdomnych: jestem bardzo szczęśliwy, że mogę się z wami dzisiaj spotkać

Jestem bardzo szczęśliwy, że mogę się z wami dzisiaj spotkać, bo to pierwsza moja posługa, którą spełniam tu w diecezji

Czytaj dalej
Kościół

Opole: bp Czaja spotkał się w Wigilię z bezdomnymi i ubogimi

Nawet jeśli sam jesteś bezdomny, możesz dać Bogu dom w swoim sercu – mówił w opolskiej katedrze bp Andrzej Czaja.

Czytaj dalej
Duchowość

Wigilia ma w sobie coś z Wielkiej Soboty

Wigilia oznacza czuwanie. W kościelnej tradycji nazywamy tak każdy wieczór poprzedzający święto czy uroczystość. Ale jest też jedna, wyjątkowa Wigilia

Czytaj dalej
Kościół

Prezydent: szczęśliwych Świąt Bożego Narodzenia, radosnej nadziei na lepsze

Składam Wszystkim serdeczne życzenia spokojnych i szczęśliwych Świąt Bożego Narodzenia, pełnych zdrowia, ciepła i radosnej nadziei na lepsze – napisał

Czytaj dalej
Wiadomości

Abp Jędraszewski: nie pozwólmy odebrać sobie radości ze Świąt Bożego Narodzenia

Nie pozwólmy sobie odebrać tej radości, którą niosą ze sobą Święta Bożego Narodzenia. Głoszą nam bowiem tę fundamentalną prawdę, że

Czytaj dalej
Wiadomości abp stanisław gądecki

Abp Gądecki: życzę wszystkim zdrowia i zbawienia

W czasie gdy świat walczy z pandemią, a nasze życie naznaczone jest rozmaitymi niepokojami, życzę Wam przede wszystkim zdrowia i

Czytaj dalej
Wiadomości

Prymas Polski w życzeniach na Boże Narodzenie: mamy prawo do nadziei

 „Z okazji świąt Bożego Narodzenia życzę nam wszystkim, aby miłość i pokój wypełniły nasze zalęknione serca. Niech obecność Nowonarodzonego zrodzi

Czytaj dalej
Polska

Biskup i księża z wizytą u „diecezjalnych” Filipińczyków

Biskup i księża odwiedzili dwie grupy Filipińczyków pracujących od kilku miesięcy w Koszalinie i Białogardzie. Z okazji Bożego Narodzenia przynieśli

Czytaj dalej
Wiadomości

Abp Ryś: Bóg chce być z nami w tym, co dla nas trudne

 Bóg chce być z nami w tym, co dla nas jest trudne. Chce wejść w te wszystkie sytuacje, które odbierają

Czytaj dalej
Wiadomości

Jaka kolęda jest w tym roku najpopularniejsza?

„Cicha noc, święta noc! Pokój niesie ludziom wszem” podobnie jak w minionych latach, również i w tym roku będzie rozbrzmiewała

Czytaj dalej
Wiadomości

MisyjnyVLOG [#20] Boże Narodzenie w Afryce

Franciszek Cofta rozmawia o świętach Bożego Narodzenia w Afryce z Louisem Mendy – Senegalczykiem.  

Czytaj dalej
Wiadomości

Poznań: z powodu pandemii „święta na wynos” zamiast tradycyjnego spotkania na MTP

W czterech poznańskich jadłodajniach osobom ubogim i potrzebującym wydawane będą w czwartek paczki z daniami wigilijnymi i świątecznymi. Z powodu

Czytaj dalej
Wiadomości abp Stanisław Gądecki IV Niedziela Wielkiego Postu

Przewodniczący Episkopatu: niech Nowonarodzony obdarza wszystkich swoim pokojem i nadzieją

Nie zapominajmy, że Jezus Chrystus, który przyszedł na ziemię, by zamieszkać pośród nas, dzieli z nami nasze cierpienia, trudy i

Czytaj dalej
Duchowość

Wnętrze kościoła Narodzenia Pańskiego w Betlejem [ZDJĘCIA]

Na zdjęciach kościół Narodzenia Pańskiego w Betlejem na Zachodnim Brzegu. Kościół Narodzenia Pańskiego, zbudowany w miejscu, gdzie przypuszczalnie narodził się

Czytaj dalej
Polska

Premier apeluje o rozwagę w czasie świąt: nadzieja na lepsze jutro jest bardzo realna [WIDEO]

Przed nami Narodowy Program Szczepień na Covid-19, który ruszy w styczniu, a w szerokim zakresie – w lutym; skorzystajmy z

Czytaj dalej
Aktualności

Arcybiskup Bombaju: encyklika „Fratelli Tutti” mogłaby być listem pasterskim na czas świąt

W życzeniach bożonarodzeniowych skierowanych do słuchaczy Radia Watykańskiego arcybiskup Bombaju kard. Oswald Gracias zauważył, że pandemia przypomniała nam, że jako

Czytaj dalej
Duchowość

Poznaj Jezusa na nowo, pokochaj i ofiaruj Mu swoje człowieczeństwo

To trzy „zadania” na czas Adwentu (ale i świąt Bożego Narodzenia), które podczas rekolekcji zaproponował ks. Wojciech Janyga. Przewodnikiem w

Czytaj dalej
Wiadomości

Bez kogo Magdalena Witkiewicz nie wyobraża sobie świąt i jak spędzi tegoroczne Boże Narodzenie?

Tegoroczne Boże Narodzenie będzie inne niż wszystkie. A jak spędzi je pisarka Magdalena Witkiewicz? I jakie wspomnienie z dzieciństwa związane

Czytaj dalej
Naszym zdaniem

Sebastian Zbierański: uśpić zwyczaje, obudzić przeżycia [FELIETON] 

Bogato zdobione choinki w galeriach handlowych pojawiają się już w listopadzie. Podobnie jak panowie w czerwonych kubraczkach, imitujący postać Mikołaja z

Czytaj dalej