Boże Narodzenie

Boże Narodzenie (Narodzenie Pańskie) to w tradycji chrześcijańskiej święto upamiętniające narodziny Jezusa Chrystusa. Jest to stała uroczystość liturgiczna przypadająca 25 grudnia. Boże Narodzenie poprzedzone jest okresem oczekiwania (czterech niedziel), zwanym adwentem.

Data

W Ewangeliach nie jest wspomniana data narodzin Jezusa Chrystusa. Hipolit Rzymski pisał: Pierwsze przyjście Pana naszego wcielonego, w którym narodził się w Betlejem miało miejsce ósmego dnia przed kalendami styczniowymi (tzn. 25 grudnia). Dzień ten podał też rzymski historyk chrześcijański Sekstus Juliusz Afrykański w 221 r.
Istnieją różne wyjaśnienia obrania tego dnia dla liturgicznej celebracji Bożego Narodzenia. Najbardziej popularna uznaje, że chrześcijanie, nie znając rzeczywistej daty narodzin Chrystusa obrali tę jako symboliczną. To dzień bliski dniowi przesilenia zimowego. W II–IV w. 25 grudnia obchodzono dzień urodzin Mitry. Cesarz Aurelian nakazał w 274 r., by w tym dniu obchodzono narodziny boga Słońca, ustanowienie zatem w tym dniu uroczystości było chrześcijańską odpowiedzią na ten kult pogański.

Symbole i zwyczaje

Większość symboli Bożego Narodzenia ma źródło w wierzeniach pogańskich. Choinka od wieków była podczas przeróżnych świąt obwieszana świecidełkami. Ostrokrzew służył Celtom do obłaskawiania chochlików, a jemioła do praktyk okultystycznych. Również wyznawcy Mitry i osoby obchodzące rzymskie Saturnalia obdarowywały się prezentami.

Obchody w Polsce

W Polsce w większości rodzin jest obchodzone jako święto gromadzące wielu krewnych. Typowymi atrybutami są: opłatek, , choinka, a często i szopka bożonarodzeniowa, prezenty. Zwyczajowo jest to czas spotkań rodzinnych i wybaczania sobie wzajemnie krzywd i uraz.

Postać obdarowująca prezentami

Zazwyczaj rolę tę pełni fikcyjny Święty Mikołaj (którego pierwowzorem była autentyczna postać biskupa wspierającego ubogie panny na wydaniu), ale w zależności od regionu może być to Dzieciątko (Górny Śląsk), Aniołek (Galicja i Śląsk Cieszyński) lub Gwiazdor (Wielkopolska, Kujawy, Pomorze). Na Kresach Wschodnich może być to także Dziadek Mróz.

Inna data

Wyznawcy prawosławia i innych Kościołów wschodnich obchodzą Boże Narodzenie 13 dni później niż katolicy. Korzystają z kalendarza juliańskiego, zgodnie z którym Wigilia przypada 6 stycznia. Wigilijna wieczerza rozpoczyna się od dzielenia prosforą – małym pszennym chlebkiem pieczonym z użyciem drożdży – przyniesionym z cerkwi. Popija się go łykiem święconej wody. Dopiero wtedy przystępuje się do jedzenia wigilijnych potraw. Zawsze musi być kutia z obtłuczonej pszenicy, słodu, maku, miodu i bakalii – różnych orzechów, rodzynków i innych dodatków. Tylko niekiedy na stole pojawia się karp. Świętowaniu towarzyszą kolędy, ale przede wszystkim jest to czas skupienia. Później, w nocy z 6 na 7 stycznia, wierni uczestniczą w kilkugodzinnych liturgiach, które są odpowiednikiem pasterki w kościele katolickim. Nabożeństwa w cerkwiach prowadzone są w języku cerkiewnosłowiańskim. Niekiedy trwają nawet kilka godzin.

Zobacz wszystkie wpisy dotyczące Boże Narodzenie

Ameryka Południowa

Polski misjonarz w Brazylii: Boże Narodzenie w dzielnicach biedy jest pełne radości

Święta Bożego Narodzenia w dzielnicach biedy w Manaus są pełne radości; to okazja do dobrej zabawy, gra muzyka, często podaje

Czytaj dalej
Galeria

Pasterki z całego świata [GALERIA]

Uroczyste pasterki z okazji Bożego Narodzenia odbyły się w krajach na całym świecie.

Czytaj dalej
Kościół

Życzenia na Boże Narodzenie prosto z Madagaskaru!

Życzenia na Boże Narodzenia przesłał z Madagaskaru Prowincjał Polskiej Prowincji. Do życzeń prowincjała dołącza się kard. Désiré Tsarahazana – arcybiskup

Czytaj dalej
Wiadomości

Oprócz pasterzy do Dzieciątka przyszła także… św. Agnieszka

Na wystawie stałej na zamku biskupów warmińskich w Lidzbarku Warmińskim znajduje się nietypowy obraz związany z tematyką Bożego Narodzenia. Do

Czytaj dalej
Kościół

Pasterka w katedrze poznańskiej [GALERIA]

Panowie tego świata przychodzą i odchodzą. Nasz Pan przychodzi i trwa na wieczność – mówił w poznańskiej katedrze podczas pasterki

Czytaj dalej
Wiadomości

Skąd się wziął stereotyp białego Bożego Narodzenia?

Zapach choinki, stół zastawiony potrawami i pokrywa puszystego śniegu – tak wielu wyobraża sobie idealne okoliczności świętowania Bożego Narodzenia. Takie

Czytaj dalej
Kościół

Wcielenie Bożego Syna to nie legenda [PASTERKI]

Wcielenie Bożego Syna to nie legenda. To prawdziwe wydarzenie, historyczny fakt, tak niezwykły, że stał się punktem zwrotnym w dziejach

Czytaj dalej
Kościół

Papież: tej nocy Bóg mówi do ciebie: „Kocham ciebie takim, jakim jesteś. Twoja małość mnie nie przeraża”

„Powróćmy do Betlejem, powróćmy do źródeł: do istoty wiary, do pierwszej miłości, do adoracji i miłosierdzia. Niech Bóg nam, da,

Czytaj dalej
Kościół

Abp Wojda w świątecznym orędziu: Bóg ufa, że zaniesiemy Go także do uchodźców i imigrantów

Bóg powierza się nam i ufa, że zaniesiemy Go także do przybyszów, uchodźców i imigrantów pukających do drzwi naszego kraju

Czytaj dalej
Kościół

Kard. Krajewski: to my mamy się stać dowodem na istnienie i narodzenie Boga

Komentując papieski apel o otwarcie serc dla migrantów, jałmużnik papieski zaznaczył, że prawie w każdym tygodniu Franciszek otwiera korytarze humanitarne.

Czytaj dalej
Kościół

Zaczynają się święta, otwierają się serca [REPORTAŻ]

W czasie świąt nikt nie powinien czuć się samotny i opuszczony. Dobrze rozumieją to wolontariusze Caritas Poznań, dlatego organizują akcję pomocy

Czytaj dalej
Kościół

Ks. Bogusław Kowalski (przyjaciel ks. Pawlukiewicza) o Bogu z serialu „Ranczo”

„Jest jeden serial, który w ostatnich latach śledziłem. Z księżmi z mojej parafii nagrywaliśmy go i wieczorem, w niedzielę, po

Czytaj dalej
Polska

„Wigilia na wynos”. Poznańska Caritas pomogła potrzebującym [WIDEO]

Pandemia spowodowała, że w tym roku w Poznaniu ponownie nie udało się zorganizować wigilijnego spotkania dla ubogich na terenie Międzynarodowych

Czytaj dalej
Świat Papież przy żłóbku. fot. EPA/FABIO FRUSTACI

Papież wspomina Boże Narodzenie w rodzinnym domu: „moja babcia robiła 400 pierożków”

Papież Franciszek powiedział, że modli się o to, aby Boże Narodzenie „przyniosło na Ziemię więcej wielkoduszności i solidarności”, ale „tej

Czytaj dalej
Kościół

Międzynarodowa wigilia Caritas: rodziny z Afganistanu i Czeczeni przy wspólnym stole

23 grudnia w Józefowie odbyła się wigilia dla przyjaciół Caritas przebywających w Ośrodku dla Cudzoziemców w Lininie. Wolontariusze Caritas Polska

Czytaj dalej
Polska

Niech Boże Dziecię błogosławi naszą Ojczyznę! – życzenia świąteczne Pary Prezydenckiej [WIDEO]

Wszystkim naszym rodakom w kraju i za granicą życzymy spełnienia planów i marzeń, ale nade wszystko wewnętrznego pokoju – niezmąconego

Czytaj dalej
Polska

Duszpasterz hospicjum dla dzieci: Boże Narodzenie z nimi to terapia [ROZMOWA]

Świętowanie jest częścią życia i ma swój ważny wymiar terapeutyczny – powiedział w rozmowie z PAP założyciel i prezes Lubelskiego

Czytaj dalej
Naszym zdaniem święta, Boże Narodzenie

Składaj życzenia, ale też je spełniaj [FELIETON]

W czasie świąt Bożego Narodzenia składamy sobie życzenia. A może by tak oprócz pięknych i okrągłych słów podarować bliskim coś

Czytaj dalej
Polska

Święta na granicy: służba nie będzie łatwa. Trzeba się wzajemnie wspierać

Służba w święta na granicy w tym roku na pewno nie będzie łatwa, a najtrudniej będą mieli funkcjonariusze z dalszych

Czytaj dalej
Kościół

Przyjście Mesjasza musi być poprzedzone naprawą świata

We współczesnym judaizmie ortodoksyjnym oczekiwania mesjańskie są obecne – mówi biblista, ks. prof. Waldemar Chrostowski. Zaznaczył, że ich zdaniem przyjście

Czytaj dalej
Polska

Jak wigilię spędzają ewangelicy?

W wigilię Narodzenia Pańskiego ewangelickie rodziny gromadzą się wokół stołu, by przygotować się do świętowania pamiątki pierwszego przyjścia na świat

Czytaj dalej
Wiadomości

Etnolog o Bożym Narodzeniu: tradycje trwają, ale ich sens nam umyka

Niegdyś doskonale zdawano sobie sprawę, jaki jest sens poszczególnych rekwizytów, potraw, gestów; wszystko miało swój wymiar magiczny i symboliczny. Dziś

Czytaj dalej
Kościół

Świąteczne życzenia od polskich biskupów: „niech narodziny Zbawiciela napełnią nas ufnością”

Niech narodziny Zbawiciela napełnią nas ufnością w to, że z Nim możemy przetrwać wszystko – powiedział przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski

Czytaj dalej
Wiadomości Pasterka w kościele Saint Germain l'Auxerrois w Paryżu,

Kanada: nie będzie mszy w Boże Narodzenie w Québeku

W obliczu poważnego kryzysu sanitarnego, związanego z pandemią koronawirusa, arcybiskup Québeku kard. Gérald Lacroix zawiesił wszystkie msze i nabożeństwa z

Czytaj dalej
Wiadomości

Jak wygląda wigilia w zakonach?

Czytanie Ewangelii, opłatek, życzenia, tradycyjne potrawy, choinka, kolędowanie, prezenty – wigilie we wspólnotach zakonnych wyglądają podobnie do tych w wielu

Czytaj dalej
Wiadomości

Jasna Góra: konkurs na wieczernikową chionkę

W Jasnogórskim Wieczerniku znajduje się kolorowy świerkowy las. 40 drzewek bożonarodzeniowych przystrojonych przez uczestników Konkursu na wieczernikową choinkę, będzie można

Czytaj dalej
Wiadomości

Cywilne szopki w Hiszpanii

Hiszpański Ośrodek Badań Socjologicznych (CIS) wprowadził nową kategorię szopki bożonarodzeniowej – szopka „laicka” lub „cywilna”. CIS, któremu szefuje członek socjalistycznej

Czytaj dalej
Polska

Kapelani z posługą wśród żołnierzy na granicy

Wśród żołnierzy i funkcjonariuszy posługę duszpasterską pełnią kapelani Ordynariatu Polowego. Podobnie będzie podczas zbliżających się świąt Bożego Narodzenia. Kapelani organizują

Czytaj dalej
Wiadomości

Betlejem: Boże Narodzenie bez pielgrzymów

W bożonarodzeniowym czasie oczy świata zwrócone są na Betlejem. Z powodu nowych obostrzeń sanitarnych drugi rok z rzędu nie będą

Czytaj dalej
Kościół prawosławie lublin boże narodzenie

Biskupi prawosławni: przyjście Chrystusa zmieniło bieg historii ludzkości, jednocząc wszystkich

Sobór Biskupów Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego skierował do wiernych i duchowieństwa list bożonarodzeniowy. Hierarchowie nawiązali w nim do sytuacji społecznej

Czytaj dalej
Naszym zdaniem

Sebastian Zbierański: co o Bożym Narodzeniu myśli… Bóg? [FELIETON]

Na Boże Narodzenie spoglądamy przez pryzmat objawienia się w Jezusie nieskończonej wspaniałości Boga. To oczywiście właściwa perspektywa. Ale może tym

Czytaj dalej
Naszym zdaniem

Maciej Kluczka: drogie święta to lepsze święta [FELIETON]

„Drogie święta”, „Koszmar przy zakupach”, „Polacy w święta złapią za portfele”, „Najdroższe święta od lat”, „Przygotuj się na duże wydatki”

Czytaj dalej
Wiadomości

Tegoroczne święta Bożego Narodzenia warto spędzić w domu

Święta Bożego Narodzenia należy spędzić w domu, w gronie osób, z którymi na co dzień żyjemy. Udawanie się do znajomych,

Czytaj dalej