Boże Narodzenie

Boże Narodzenie (Narodzenie Pańskie) to w tradycji chrześcijańskiej święto upamiętniające narodziny Jezusa Chrystusa. Jest to stała uroczystość liturgiczna przypadająca 25 grudnia. Boże Narodzenie poprzedzone jest okresem oczekiwania (czterech niedziel), zwanym adwentem.

Data

W Ewangeliach nie jest wspomniana data narodzin Jezusa Chrystusa. Hipolit Rzymski pisał: Pierwsze przyjście Pana naszego wcielonego, w którym narodził się w Betlejem miało miejsce ósmego dnia przed kalendami styczniowymi (tzn. 25 grudnia). Dzień ten podał też rzymski historyk chrześcijański Sekstus Juliusz Afrykański w 221 r.
Istnieją różne wyjaśnienia obrania tego dnia dla liturgicznej celebracji Bożego Narodzenia. Najbardziej popularna uznaje, że chrześcijanie, nie znając rzeczywistej daty narodzin Chrystusa obrali tę jako symboliczną. To dzień bliski dniowi przesilenia zimowego. W II–IV w. 25 grudnia obchodzono dzień urodzin Mitry. Cesarz Aurelian nakazał w 274 r., by w tym dniu obchodzono narodziny boga Słońca, ustanowienie zatem w tym dniu uroczystości było chrześcijańską odpowiedzią na ten kult pogański.

Symbole i zwyczaje

Większość symboli Bożego Narodzenia ma źródło w wierzeniach pogańskich. Choinka od wieków była podczas przeróżnych świąt obwieszana świecidełkami. Ostrokrzew służył Celtom do obłaskawiania chochlików, a jemioła do praktyk okultystycznych. Również wyznawcy Mitry i osoby obchodzące rzymskie Saturnalia obdarowywały się prezentami.

Obchody w Polsce

W Polsce w większości rodzin jest obchodzone jako święto gromadzące wielu krewnych. Typowymi atrybutami są: opłatek, , choinka, a często i szopka bożonarodzeniowa, prezenty. Zwyczajowo jest to czas spotkań rodzinnych i wybaczania sobie wzajemnie krzywd i uraz.

Postać obdarowująca prezentami

Zazwyczaj rolę tę pełni fikcyjny Święty Mikołaj (którego pierwowzorem była autentyczna postać biskupa wspierającego ubogie panny na wydaniu), ale w zależności od regionu może być to Dzieciątko (Górny Śląsk), Aniołek (Galicja i Śląsk Cieszyński) lub Gwiazdor (Wielkopolska, Kujawy, Pomorze). Na Kresach Wschodnich może być to także Dziadek Mróz.

Inna data

Wyznawcy prawosławia i innych Kościołów wschodnich obchodzą Boże Narodzenie 13 dni później niż katolicy. Korzystają z kalendarza juliańskiego, zgodnie z którym Wigilia przypada 6 stycznia. Wigilijna wieczerza rozpoczyna się od dzielenia prosforą – małym pszennym chlebkiem pieczonym z użyciem drożdży – przyniesionym z cerkwi. Popija się go łykiem święconej wody. Dopiero wtedy przystępuje się do jedzenia wigilijnych potraw. Zawsze musi być kutia z obtłuczonej pszenicy, słodu, maku, miodu i bakalii – różnych orzechów, rodzynków i innych dodatków. Tylko niekiedy na stole pojawia się karp. Świętowaniu towarzyszą kolędy, ale przede wszystkim jest to czas skupienia. Później, w nocy z 6 na 7 stycznia, wierni uczestniczą w kilkugodzinnych liturgiach, które są odpowiednikiem pasterki w kościele katolickim. Nabożeństwa w cerkwiach prowadzone są w języku cerkiewnosłowiańskim. Niekiedy trwają nawet kilka godzin.

Zobacz wszystkie wpisy dotyczące Boże Narodzenie

Wiadomości

Etnolog o Bożym Narodzeniu: tradycje trwają, ale ich sens nam umyka

Niegdyś doskonale zdawano sobie sprawę, jaki jest sens poszczególnych rekwizytów, potraw, gestów; wszystko miało swój wymiar magiczny i symboliczny. Dziś

Czytaj dalej
Kościół

Świąteczne życzenia od polskich biskupów: „niech narodziny Zbawiciela napełnią nas ufnością”

Niech narodziny Zbawiciela napełnią nas ufnością w to, że z Nim możemy przetrwać wszystko – powiedział przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski

Czytaj dalej
Wiadomości Pasterka w kościele Saint Germain l'Auxerrois w Paryżu,

Kanada: nie będzie mszy w Boże Narodzenie w Québeku

W obliczu poważnego kryzysu sanitarnego, związanego z pandemią koronawirusa, arcybiskup Québeku kard. Gérald Lacroix zawiesił wszystkie msze i nabożeństwa z

Czytaj dalej
Wiadomości

Jak wygląda wigilia w zakonach?

Czytanie Ewangelii, opłatek, życzenia, tradycyjne potrawy, choinka, kolędowanie, prezenty – wigilie we wspólnotach zakonnych wyglądają podobnie do tych w wielu

Czytaj dalej
Wiadomości

Jasna Góra: konkurs na wieczernikową chionkę

W Jasnogórskim Wieczerniku znajduje się kolorowy świerkowy las. 40 drzewek bożonarodzeniowych przystrojonych przez uczestników Konkursu na wieczernikową choinkę, będzie można

Czytaj dalej
Wiadomości

Cywilne szopki w Hiszpanii

Hiszpański Ośrodek Badań Socjologicznych (CIS) wprowadził nową kategorię szopki bożonarodzeniowej – szopka „laicka” lub „cywilna”. CIS, któremu szefuje członek socjalistycznej

Czytaj dalej
Polska

Kapelani z posługą wśród żołnierzy na granicy

Wśród żołnierzy i funkcjonariuszy posługę duszpasterską pełnią kapelani Ordynariatu Polowego. Podobnie będzie podczas zbliżających się świąt Bożego Narodzenia. Kapelani organizują

Czytaj dalej
Wiadomości

Betlejem: Boże Narodzenie bez pielgrzymów

W bożonarodzeniowym czasie oczy świata zwrócone są na Betlejem. Z powodu nowych obostrzeń sanitarnych drugi rok z rzędu nie będą

Czytaj dalej
Kościół prawosławie lublin boże narodzenie

Biskupi prawosławni: przyjście Chrystusa zmieniło bieg historii ludzkości, jednocząc wszystkich

Sobór Biskupów Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego skierował do wiernych i duchowieństwa list bożonarodzeniowy. Hierarchowie nawiązali w nim do sytuacji społecznej

Czytaj dalej
Naszym zdaniem

Sebastian Zbierański: co o Bożym Narodzeniu myśli… Bóg? [FELIETON]

Na Boże Narodzenie spoglądamy przez pryzmat objawienia się w Jezusie nieskończonej wspaniałości Boga. To oczywiście właściwa perspektywa. Ale może tym

Czytaj dalej
Naszym zdaniem

Maciej Kluczka: drogie święta to lepsze święta [FELIETON]

„Drogie święta”, „Koszmar przy zakupach”, „Polacy w święta złapią za portfele”, „Najdroższe święta od lat”, „Przygotuj się na duże wydatki”

Czytaj dalej
Wiadomości

Tegoroczne święta Bożego Narodzenia warto spędzić w domu

Święta Bożego Narodzenia należy spędzić w domu, w gronie osób, z którymi na co dzień żyjemy. Udawanie się do znajomych,

Czytaj dalej
Wiadomości

Jak będą przebiegały tegoroczne uroczystości Bożego Narodzenia w Watykanie?

Tegoroczne uroczystości Bożego Narodzenia pod przewodnictwem papieża Franciszka odbędą się w Watykanie pod znakiem powrotu do względnej normalności. Będą przypominać

Czytaj dalej
Wiadomości

Czy w wigilię przypadającą w piątek obowiązuje post?

W tym roku Wigilia uroczystości Narodzenia Pańskiego przypada w piątek. Tego dnia obowiązuje, zatem wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, nie tylko

Czytaj dalej
Wiadomości

Sandomierz: młodzi wysłali dziesiątki listów do osób samotnych i starszych

Dużym zainteresowaniem wśród dzieci i młodzieży cieszyła się dobroczynna akcja pn. „Podziel się dobrocią”. Polegała na przygotowaniu i wysłaniu bożonarodzeniowych

Czytaj dalej
Wiadomości

Rozdano paczki dla policjantów, którzy Boże Narodzenie spędzą na granicy

Ponad 250 świątecznych paczek trafiło do policjantów ze Śląska i Zagłębia, którzy czas Bożego Narodzenia spędzą na granicy z Białorusią.

Czytaj dalej
Wiadomości

CBOS: coraz mniej Polaków podtrzymuje tradycje wigilijne

Co piąty Polak (21%) traktuje Boże Narodzenie przede wszystkim jako święto religijne, choć odsetek tych osób maleje. Nieco mniej badanych

Czytaj dalej
Kościół

Hiszpania: na ulicach miast przypominają o sensie Bożego Narodzenia

Na ponad 450 markizach i wiatach 64 dużych i mniejszych miast Hiszpanii pojawiły się duże plakaty z krótkim napisem “Tylko

Czytaj dalej
Naszym zdaniem

Joanna Kaźmierczyk: ocalimy Boże Narodzenie [FELIETON]

Pierniczków może upiekliśmy mniej, ale za to piekarnik zajęła susząca się szopka z masy solnej. Figurki może trochę zbyt różowe i

Czytaj dalej
Przerwa

Boże Narodzenie – ciekawostki o różnych krajach [QUIZ]

Wydaje się, że Boże Narodzenie jest świętowane podobnie w całej Europie, ale nic bardziej mylnego. O innych kontynentach nie wspominając.

Czytaj dalej
Polska

Prezydent do służb mundurowych w Kodniu: dziękuję za zapewnienie nam bezpieczeństwa

Chcę złożyć na państwa ręce życzenia i wyrazy ogromnej wdzięczności za zapewnienie nam wszystkim bezpieczeństwa; wasza służba jest w całej

Czytaj dalej
Wiadomości

Ursula Von der Leyen odpowiada na krytykę papieża

Ursula von der Leyen napisała do papieża list, w którym reaguje na jego krytykę pod adresem Unii Europejskiej. 6 grudnia

Czytaj dalej
Kościół

Franciszek: pochłaniają nas przygotowania i prezenty. Zapytajmy, co zrobić dla Jezusa i dla innych!

Do zastanowienia się w ostatnich dniach przed Świętami Bożego Narodzenia nad konkretnym wyrazem naszej wiary zachęcił Ojciec Święty w swoim

Czytaj dalej
Polska

Dzięki Caritas, aż 30 tys. potrzebujących godnie spędzi Boże Narodzenie

Podczas tegorocznej Wigilii Caritas Polska przygotuje poczęstunek i paczki żywnościowe dla osób ubogich, bezdomnych i samotnych. Organizacja przekaże też świąteczne

Czytaj dalej
Kościół

Papież: prawdziwe Boże Narodzenie jest tylko z Jezusem

Papież Franciszek udzielił wyjątkowego wywiadu. We włoskiej telewizji Mediaset rozmawiał z czterema osobami, które określono jako „niewidzialne”. Była wśród nich

Czytaj dalej
Wiadomości

Wspólnota Sant`Egidio przygotowuje Święta z Ubogimi. Co będzie się działo?

Pakowanie setek prezentów i paczek z żywnością, tworzenie świątecznych dekoracji, próby śpiewu kolęd i pastorałek. Wszystko po to, by w

Czytaj dalej
Chrześcijanie prześladowani

Izrael: czy rząd prowadzi „rasistowską dyskryminację chrześcijan” w okresie Bożego Narodzenia?

Przedstawiciele różnych organizacji chrześcijańskich w Izraelu zarzucili rządowi tego kraju „rasistowskie dyskryminowanie chrześcijańskich pielgrzymów” w okresie świąt Bożego Narodzenia. Chodzi

Czytaj dalej
Kościół

Kard. Krajewski o miejscach, w których pomaga się ubogim: tam już narodził się Jezus

W dniach kończących tegoroczny Adwent, jałmużnik papieski odbył „pełną zadziwienia podróż” odwiedzając kilka miast na północy Włoch, aby w imieniu

Czytaj dalej
Kultury i religie

Boże Narodzenie pod eukaliptusem, drzewem cyprysowym i metrosiderosem wyniosłym

Sałatka z owoców morza, wołowina z kapustą i ryżem czy dorsz z papryka oliwa i grzankami. Każdy region świata ma

Czytaj dalej
Wiadomości

Kard. Sarah: by mieć nadzieję, uklęknij przed Bogiem, jak Trzej Królowie

Nadzieja człowieka spełnia się tylko wtedy, gdy klęczy przed Bogiem i Go adoruje – mówi kard. Robert Sarah, odnosząc się

Czytaj dalej
Naszym zdaniem

Sebastian Zbierański: święta odarte z boskości [FELIETON]

Oglądanie telewizji, wycieczka do galerii handlowej, a nawet spacer po parku w okresie okołoświątecznym – to wszystko mówi nam jedno: Boże Narodzenie z roku na

Czytaj dalej
Wiadomości wizyta duszpasterska, kolęda

Archidiecezja poznańska: odwołano wizyty kolędowe

Z powodu pandemii koronawirusa także i w tym roku na terenie archidiecezji poznańskiej nie będzie wizyty kolędowej w tradycyjnej formie.

Czytaj dalej
Wiadomości

Żywa choinka lepsza od sztucznej. Wiemy dlaczego

Legalna żywa choinka jest lepsza dla środowiska, niż sztuczna – wskazuje Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Katowicach. Żywe choinki z

Czytaj dalej