Boże Narodzenie

Boże Narodzenie (Narodzenie Pańskie) to w tradycji chrześcijańskiej święto upamiętniające narodziny Jezusa Chrystusa. Jest to stała uroczystość liturgiczna przypadająca 25 grudnia. Boże Narodzenie poprzedzone jest okresem oczekiwania (czterech niedziel), zwanym adwentem.

Data

W Ewangeliach nie jest wspomniana data narodzin Jezusa Chrystusa. Hipolit Rzymski pisał: Pierwsze przyjście Pana naszego wcielonego, w którym narodził się w Betlejem miało miejsce ósmego dnia przed kalendami styczniowymi (tzn. 25 grudnia). Dzień ten podał też rzymski historyk chrześcijański Sekstus Juliusz Afrykański w 221 r.
Istnieją różne wyjaśnienia obrania tego dnia dla liturgicznej celebracji Bożego Narodzenia. Najbardziej popularna uznaje, że chrześcijanie, nie znając rzeczywistej daty narodzin Chrystusa obrali tę jako symboliczną. To dzień bliski dniowi przesilenia zimowego. W II–IV w. 25 grudnia obchodzono dzień urodzin Mitry. Cesarz Aurelian nakazał w 274 r., by w tym dniu obchodzono narodziny boga Słońca, ustanowienie zatem w tym dniu uroczystości było chrześcijańską odpowiedzią na ten kult pogański.

Symbole i zwyczaje

Większość symboli Bożego Narodzenia ma źródło w wierzeniach pogańskich. Choinka od wieków była podczas przeróżnych świąt obwieszana świecidełkami. Ostrokrzew służył Celtom do obłaskawiania chochlików, a jemioła do praktyk okultystycznych. Również wyznawcy Mitry i osoby obchodzące rzymskie Saturnalia obdarowywały się prezentami.

Obchody w Polsce

W Polsce w większości rodzin jest obchodzone jako święto gromadzące wielu krewnych. Typowymi atrybutami są: opłatek, , choinka, a często i szopka bożonarodzeniowa, prezenty. Zwyczajowo jest to czas spotkań rodzinnych i wybaczania sobie wzajemnie krzywd i uraz.

Postać obdarowująca prezentami

Zazwyczaj rolę tę pełni fikcyjny Święty Mikołaj (którego pierwowzorem była autentyczna postać biskupa wspierającego ubogie panny na wydaniu), ale w zależności od regionu może być to Dzieciątko (Górny Śląsk), Aniołek (Galicja i Śląsk Cieszyński) lub Gwiazdor (Wielkopolska, Kujawy, Pomorze). Na Kresach Wschodnich może być to także Dziadek Mróz.

Inna data

Wyznawcy prawosławia i innych Kościołów wschodnich obchodzą Boże Narodzenie 13 dni później niż katolicy. Korzystają z kalendarza juliańskiego, zgodnie z którym Wigilia przypada 6 stycznia. Wigilijna wieczerza rozpoczyna się od dzielenia prosforą – małym pszennym chlebkiem pieczonym z użyciem drożdży – przyniesionym z cerkwi. Popija się go łykiem święconej wody. Dopiero wtedy przystępuje się do jedzenia wigilijnych potraw. Zawsze musi być kutia z obtłuczonej pszenicy, słodu, maku, miodu i bakalii – różnych orzechów, rodzynków i innych dodatków. Tylko niekiedy na stole pojawia się karp. Świętowaniu towarzyszą kolędy, ale przede wszystkim jest to czas skupienia. Później, w nocy z 6 na 7 stycznia, wierni uczestniczą w kilkugodzinnych liturgiach, które są odpowiednikiem pasterki w kościele katolickim. Nabożeństwa w cerkwiach prowadzone są w języku cerkiewnosłowiańskim. Niekiedy trwają nawet kilka godzin.

Zobacz wszystkie wpisy dotyczące Boże Narodzenie

Wiadomości

Poznań: z powodu pandemii „święta na wynos” zamiast tradycyjnego spotkania na MTP

W czterech poznańskich jadłodajniach osobom ubogim i potrzebującym wydawane będą w czwartek paczki z daniami wigilijnymi i świątecznymi. Z powodu

Czytaj dalej
Wiadomości abp Stanisław Gądecki IV Niedziela Wielkiego Postu

Przewodniczący Episkopatu: niech Nowonarodzony obdarza wszystkich swoim pokojem i nadzieją

Nie zapominajmy, że Jezus Chrystus, który przyszedł na ziemię, by zamieszkać pośród nas, dzieli z nami nasze cierpienia, trudy i

Czytaj dalej
Duchowość

Wnętrze kościoła Narodzenia Pańskiego w Betlejem [ZDJĘCIA]

Na zdjęciach kościół Narodzenia Pańskiego w Betlejem na Zachodnim Brzegu. Kościół Narodzenia Pańskiego, zbudowany w miejscu, gdzie przypuszczalnie narodził się

Czytaj dalej
Polska

Premier apeluje o rozwagę w czasie świąt: nadzieja na lepsze jutro jest bardzo realna [WIDEO]

Przed nami Narodowy Program Szczepień na Covid-19, który ruszy w styczniu, a w szerokim zakresie – w lutym; skorzystajmy z

Czytaj dalej
Aktualności

Arcybiskup Bombaju: encyklika „Fratelli Tutti” mogłaby być listem pasterskim na czas świąt

W życzeniach bożonarodzeniowych skierowanych do słuchaczy Radia Watykańskiego arcybiskup Bombaju kard. Oswald Gracias zauważył, że pandemia przypomniała nam, że jako

Czytaj dalej
Duchowość

Poznaj Jezusa na nowo, pokochaj i ofiaruj Mu swoje człowieczeństwo

To trzy „zadania” na czas Adwentu (ale i świąt Bożego Narodzenia), które podczas rekolekcji zaproponował ks. Wojciech Janyga. Przewodnikiem w

Czytaj dalej
Wiadomości

Bez kogo Magdalena Witkiewicz nie wyobraża sobie świąt i jak spędzi tegoroczne Boże Narodzenie?

Tegoroczne Boże Narodzenie będzie inne niż wszystkie. A jak spędzi je pisarka Magdalena Witkiewicz? I jakie wspomnienie z dzieciństwa związane

Czytaj dalej
Naszym zdaniem

Sebastian Zbierański: uśpić zwyczaje, obudzić przeżycia [FELIETON] 

Bogato zdobione choinki w galeriach handlowych pojawiają się już w listopadzie. Podobnie jak panowie w czerwonych kubraczkach, imitujący postać Mikołaja z

Czytaj dalej
Wiadomości

Ilu Polaków planuje spotkać się w Boże Narodzenie z rodziną?

69 proc. badanych Polaków chce się zobaczyć w święta Bożego Narodzenia z rodziną, z którą nie mieszka – wynika z

Czytaj dalej
Wiadomości

Franciszek: Jezus w żłóbku wskazuje nam drogę czułości

O ile pandemia zmusiła nas do zachowania większego dystansu, to Jezus w żłóbku wskazuje nam drogę czułości, aby być blisko,

Czytaj dalej
Przerwa

Cyfrowe święta. 5 porad jak przeżyć je z głową

Chociaż na przestrzeni ostatnich lat wielokrotnie można było usłyszeć, że w święta warto być offline, to w tym roku większość

Czytaj dalej
Wiadomości

W okresie świątecznym na zabawki rodzice wydają przeciętnie 500 zł [ANALIZA]

W okresie świątecznym na zabawki rodzice wydają przeciętnie 500 zł – podaje Polski Instytut Ekonomiczny. Szacuje się, że 90 proc.

Czytaj dalej
Przerwa

Co symbolizują bożonarodzeniowe rośliny?

Z okresem Adwentu i Bożego Narodzenia łączą się nie tylko gałęzie świerku, jodły czy sosny, ale też inne rośliny, które

Czytaj dalej
Wiadomości

Czego papież życzy Polakom na nadchodzące Boże Narodzenie?

Papież Franciszek życzył Polakom pokoju, radości i nadziei. Świąteczne życzenia złożył podczas środowej audiencji generalnej w Watykanie. Pozdrawiając Polaków papież

Czytaj dalej
Wiadomości

Prymas o uczestnictwie w pasterce: dyspensa jest wyjściem naprzeciw

Mając ograniczone limity miejsc w kościele, nie możemy ludziom nakładać takiego obowiązku, że muszą w tej Eucharystii uczestniczyć – stąd

Czytaj dalej
Przerwa

Jak nie marnować jedzenia w święta?

Dla niektórych odpowiedź jest prosta: tak jak zawsze. Statystyki dotyczące marnowania żywności w Polsce sugerują jednak, że dobre nawyki zarządzania

Czytaj dalej
Wiadomości

Bp Dajczak: przed nami czas zupełnie niepodobny do tego, który znamy

Przed nami czas Wigilii i świąt Bożego Narodzenia, zupełnie niepodobny do tego, który znamy i który przeżywaliśmy. Będzie trudno, ale

Czytaj dalej
Wiadomości

Tęsknota za domem, kolędy śpiewane szeptem i choinka, która nie była symbolem świąt. Tak wyglądały obozowe wigi …

Tęsknota za domem, kolędy śpiewane szeptem i choinka, która nie była symbolem świąt, a formą represji – tak wyglądały wigilie

Czytaj dalej
Przerwa

Czy Maryja pojechała do Betlejem na osiołku?

Maryję zmierzającą do stajenki często przedstawia się na osiołku. Jednak w Piśmie Świętym nie ma o tym mowy. Nie wiadomo, czy rzeczywiście jechała na

Czytaj dalej
Wiadomości

Jak tegoroczne Boże Narodzenie spędzą osadzeni w zakładach karnych?

Osadzeni w więzieniach i aresztach śledczych w tegoroczne święta Bożego Narodzenia nie mogą liczyć na odwiedziny bliskich – powiedziała rzeczniczka

Czytaj dalej
Wiadomości

Rada Stała KEP apeluje o zwiększenie liczby mszy świętych m.in. 25 grudnia

Rada Stała Konferencji Episkopatu Polski zaapelowała, by w tych kościołach i kaplicach, gdzie byłoby to możliwe, zwiększyć liczbę odprawianych mszy

Czytaj dalej
Wiadomości

Kard. Nycz: pusty talerz na wigilijnym stole to zaproszenie do wyjścia z miłością do drugiego człowieka

Pusty talerz na wigilijnym stole to zaproszenie do wyjścia z miłością i zainteresowaniem do drugiego człowieka, może naszego samotnego, starszego

Czytaj dalej
Kościół adwent roraty świeczka światło

Beskid Śląski: ewangelickie jutrznie bożonarodzeniowe w czasie pandemii

W warunkach obostrzeń sanitarno-epidemicznych niektórzy ewangelicy na Śląsku Cieszyńskim wezmą udział w tradycyjnych jutrzniach o świcie w dzień Bożego Narodzenia.

Czytaj dalej
Świat

Jak będzie wyglądało Boże Narodzenie w Europie?

Utrzymująca się pandemia koronawirusa wpłynęła również na obchody świąt Bożego Narodzenia niemal we wszystkich krajach europejskich.  Czy to Włochy, Francja,

Czytaj dalej
Kościół

Prezenty świąteczne inspirowane encykliką „Laudato si’”

Produkty wytwarzane przez lokalnych rzemieślników z Kalabrii znajdą się w paczkach świątecznych, które przygotowują wolontariusze ze stowarzyszenia Policoro we włoskiej

Czytaj dalej
Kościół

O. Patton: w pandemii bardziej odczuwamy potrzebę Zbawiciela

Kustosz Ziemi Świętej o. Francesco Patton zwraca uwagę, że w tym roku obchody Bożego Narodzenia w ojczyźnie Jezusa będą skromniejsze

Czytaj dalej
Kościół

Biblista KUL: Boże Narodzenie to radość przyjęcia nowego życia

Warto się przyjrzeć Bożemu Narodzeniu jako momentowi, w którym Bóg zostaje autentycznie przyjęty przez człowieka. To dobry moment, by o

Czytaj dalej
Kościół

Watykan: kalendarz papieskich celebracji w okresie Bożego Narodzenia

Pasterka o godz. 19.30, świąteczne błogosławieństwo Urbi et Orbi, a także nabożeństwa i msze św. na zakończenie starego i powitanie

Czytaj dalej
Kościół

Wigilia Caritas inna niż zazwyczaj

Co roku 24 grudnia w kilkunastu miastach – m.in. w Krakowie, Poznaniu, Białymstoku i Lublinie – ubodzy, bezdomni i samotni

Czytaj dalej
Wiadomości

Zdążyć przed północą, czyli o powrotach z Wysp Brytyjskich na święta do Polski

Wielki exodus z Wysp – w ten sposób można streścić większość doniesień polskich (ale także brytyjskich) mediów na temat próby

Czytaj dalej
Naszym zdaniem

Justyna Sprutta: historia choinkowej bombki 

Poprzedziły ją jabłka i orzechy. Choć jest najpopularniejszą ozdobą bożonarodzeniowego drzewka, niewielu zna jej historię. Mowa oczywiście o bombce choinkowej. 

Czytaj dalej
Polska

Ostatni samolot z Wielkiej Brytanii wylądował w Warszawie [ZDJĘCIA]

Polskie lotniska od północy z poniedziałku na wtorek są zamknięte dla samolotów z Wielkiej Brytanii. Powód: mutacja koronawirusa. Na zdjęciach

Czytaj dalej
Kościół

Prymas Polski do księży: potrzeba naszej wrażliwości, łagodności, zainteresowania, siły modlitwy

Prymas Polski napisał do księży archidiecezji gnieźnieńskiej osobisty list z życzeniami na Boże Narodzenie. Dziękuje w nim za ich codzienną

Czytaj dalej